Ethiek: Vuurwerk
Rond de jaarwisseling komt het vuurwerk voortdurend aan de orde. In ons land, als een uitzondering in Europa, is het min of meer de gewoonte om dan vuurwerk af te steken. Elk jaar weer gaat dat met veel problemen gepaard. Dit jaar viel er zelfs een dode en moesten veel mensen geholpen worden in verband met ooglestel. Ook gaan er veel miljoenen euro’s in op en geeft het een enorme rommel op de straten. Juist in een tijd waarin we worden overladen met stikstofmaatregelen en klimaatmaatregelen, komt dan het vuurwerk wel wat merkwaardig over. Het behoeft denk ik geen toelichting dat wat mij betreft deze merkwaardige uiting nog liever vandaag dan morgen mag worden beëindigd. Maar laat ik eens proberen in de huid van voorstanders te kruipen. Wat zijn de argumenten en deugen ze ook?
Een veelgehoord argument is dat het gaat om een oude traditie, die we in ere moeten houden. Mensen hebben nu eenmaal iets nodig om zich uit te leven. En dat kan dan rond de jaarwisseling vuurwerk zijn. Dat we er dan al in november dag in dag uit mee geplaagd worden, moeten we kennelijk op de koop toenemen. Er zijn echter wel meer oude tradities die langzaam worden opgeruimd. Het roken van sigaretten bijvoorbeeld. Het was jarenlang gewoonte om hier ruim voor te adverteren en ook de stelling dat er geen man is die niet roken kan werd veel gehoord. Op dit punt is er inmiddels veel veranderd. Laten we hopen dat we van dit gebruik en ook het vuurwerk binnenkort verlost zijn.
Een ander argument is dat mensen vrijheid hebben. En dat is natuurlijk zo. We leven in een vrij land en we mogen, mist niet door de wet verboden, gaan en staan waar we willen. We leven niet in een dictatuur. Daar mogen we dankbaar voor zijn. De rechtsstaat is één van de meest kostbare zaken in onze samenleving. Maar vrijheid is nooit absoluut. Sommige mensen vinden het fijn om brand te steken. Die laten we ook niet vrij hun gang gaan. Vrijheid moet altijd worden afgewogen tegenover andere zaken. En ook dan is er veel voor te zeggen om het vuurwerk niet aan de vrijheid van mensen over te laten. Mensen moeten soms tegen zichzelf beschermd worden. De autogordel is een belangrijk voorbeeld. Hetzelfde geldt, denk ik, voor vuurwerk. Wat is het nut van vernieling, oogschade, levensbedreigende verwondingen? Het zou goed zijn als hier een einde aan werd gemaakt.
Een derde argument is de mogelijkheid tot een algeheel verbod. In het afgelopen jaar was er in sommige steden een verbod. Het werd alleen niet gehandhaafd. Dat komt wel meer voor. Onze overheid vaardigt allerlei maatregelen uit die vervolgens niet worden gehaald. Er wordt ook weinig aandacht besteed aan de handhaving en uitvoering. We noemen dat symboolpolitiek. Vooral het hele klimaatbeleid is ervan vergeven. Er worden allemaal onmogelijke doelen gesteld die dan weer niet gehaald worden. En de rechter moet de overheid er dan weer aan herinneren wat er in de wet staat. Het stikstofbeleid is daarvan een triest voorbeeld. Een verbod op vuurwerk moet dan ook uitvoerbaar en handhaafbaar zijn. Het is verkeerd als we mooie sier willen maken met maatregelen waar we vervolgens niet de hand aan houden. Daarom is een krachtig beleidsplan met goede maatregelen nodig. We zouden kunnen beginnen met de verkoop van dat spul. Wie dergelijke dingen verkoopt loopt de kans op een zware boete.
Er zijn nog wel meer goede argumenten om van dat vuurwerk af te komen. Er is echter politieke moed en daadkracht voor nodig. Helaas is dat een schaars goed geworden. Voor een christen liggen deze dingen echter nog eenvoudiger. Vuurwerk is niet tot eer van God en ook niet uit het geloof. En alles wat uit het geloof niet is dat is zonde. Laten we dergelijke eenvoudige beginselen vooral niet vergeten. Het zijn de zaken waardoor het christelijke leven wordt gekenmerkt.