‘Kom dan, want alle dingen zijn nu gereed’: Hoe corona de wijze van avondmaal vieren (niet) veranderde
OOLTGENSPLAAT/MIDDELHARNIS - In de kerken op het eiland wordt regelmatig het Heilig Avondmaal gevierd. Hoe vaak dat gebeurt, verschilt per kerkelijke gemeente. In sommige kerken wordt het avondmaal één keer in de drie maanden gevierd, in andere kerken is dat maandelijks of zelfs elke week. Ook de manier waarop het avondmaal gevierd wordt, verschilt per kerk. Natuurlijk staan het verbroken brood en de vergoten wijn centraal bij de gedachtenismaaltijd, maar hoe die worden uitgedeeld is niet overal hetzelfde, zeker niet sinds de coronapandemie.
Door Klazina de Bakker
Het Heilig Avondmaal is door de Heere Jezus Zelf ingesteld op de avond voor Hij overgeleverd werd om later gekruisigd te worden. Brood en wijn staan symbool voor Zijn verbroken lichaam en Zijn vergoten bloed tot vergeving van de zonde. De viering van het avondmaal is al vanaf de vroege christelijke gemeenten in de onderlinge samenkomsten en later in de kerkdienst aanwezig. In veel kerken gaat er een voorbereidingszondag aan het avondmaal vooraf en volgt er na de viering een dienst van nabetrachting.
Bij het Heilig Avondmaal worden brood of matzes gebroken en een slokje zoete rode wijn gedronken. Soms wordt er een traditionele Joodse wijn, de zogenaamde Kiddushwijn, gebruikt of er wordt gekozen voor een Spaanse zoete wijn. Er zijn ook kerkelijke gemeenten waar er alleen druivensap wordt gedronken of waar er zowel wijn als druivensap aanwezig is. Dan is er een keuze mogelijk voor mensen die om wat voor reden dan ook geen alcohol willen of mogen drinken.
In 2020 begon de coronacrisis en mochten er vanwege de strenge maatregelen geen reguliere kerkdiensten worden gehouden. Veel gemeenten zorgden daarom voor de mogelijkheid mee te kijken via een livestream. Ook het Avondmaal kon een tijdlang niet worden gevierd. Toen de maatregelen stukje bij beetje werden afgeschaald, kreeg de kerkdienst weer zijn vertrouwde vorm. Dat geldt in de meeste gevallen ook voor de viering van het Heilig Avondmaal, al zijn sommige aanpassingen vanwege de coronamaatregelen gebleven.
“Ten tijde van het coronavirus heeft de Gereformeerde Gemeente van Ooltgensplaat zo’n anderhalf jaar geen avondmaal gehouden”, laat Frank Khirandish, de scriba van de gemeente weten. “Sinds ongeveer een jaar doen we dat weer wel, op de gewone manier, zoals we dat altijd gewend waren; de mensen die aan het avondmaal gaan, zitten gezamenlijk rond de avondmaalstafel. Het brood en de beker wijn worden door de dienaar uitgedeeld.”
Ook in de Hervormde Gemeente van Middelharnis gaan de gemeenteleden gezamenlijk aan tafel. “Wel staan de stoelen op wat meer afstand van elkaar”, laat scriba Cees van der Mast weten. “Het brood wordt door de dominee gebroken en door de diakenen rondgedeeld, zodat iedereen een stukje kan pakken.” De wijn wordt sinds de coronaperiode niet meer uit een gezamenlijke beker gedronken. “Alleen de dominee drinkt uit de avondmaalsbeker. De gemeenteleden krijgen de wijn in wegwerpbekertjes, die door de diakenen worden rondgedeeld.”
Hoewel de manier waarop brood en wijn tijdens het Heilig Avondmaal worden uitgedeeld kan verschillen, is de reden om dit te doen dezelfde: het gedenken van het offer dat de Heere Jezus bracht om zondaren te redden en het uitzien naar Zijn wederkomst.