Ethiek: De kerkdienst (4)
We denken na over de wekelijkse kerkdienst. Het is goed om de kerk regelmatig te bezoeken. Het is een heel ernstig gegeven dat veel Nederlanders vrijwel nooit meer een kerk van binnen zien. Dan gaat het beslag van Gods Woord in de samenleving verloren. We zien het bijna dagelijks rondom ons heen. In de achterliggende week waren er politici die abortus een soort grondrecht wilden maken. Hoe ver kun je niet van de beschermwaardigheid van het leven verwijderd zijn. Het is een diep en tragisch dieptepunt, waarin de ontkerkelijking van ons land doorklinkt. Laten we echter de kerkdienst in ere houden. Het heeft grote betekenis voor mensen persoonlijk en voor ons land. We zijn inmiddels toegekomen aan het hart van de kerkdienst: de prediking. Reeds eerder heb ik daar in dit blad een en ander over geschreven. Maar het is goed om nog een aantal dingen te onderstrepen.
Laat ik maar weer beginnen bij het belangrijkste in de prediking: uitleg van Gods Woord. De Heere heeft ons een Bijbel gegeven. De Bijbel is genoeg tot zaligheid en maakt ook wijs tot zaligheid. Om behouden te worden, hebben we onderwijs van de Heere nodig. De Heere geeft dat onderwijs door Zijn heilig Woord. Daarom moeten predikanten het Woord nauwkeurig en steeds weer opnieuw uitleggen. De prediking moet doortrokken zijn van de gedachte dat de Heere alzo spreekt. Er zijn helaas veel meningen over de goede prediking. Sommigen willen gevoelvolle dingen voor het hart. En daar mag zeker ruimte voor zijn, mits het niet ten koste gaat van de uitleg van de Schrift. Het gaat mis als predikers met verhalen en anekdotes de gemeente gaan stichten. Dan horen we mensenwoorden en geen woorden van God. En mensenwoorden kunnen ons niet behouden.
De prediking moet de woorden van God ook aan het hart van de hoorder brengen. De goede uitleg gaat in op het verband van de tekst en de betekenis ervan. In de uitleg wordt ook rekening gehouden met de achtergrond van een tekst. Een tekst uit de brieven van Paulus is iets anders dan een tekst uit het boek Richteren. De tijd, de omstandigheden, de personen, etc. zijn anders. Het is echter wel Gods Woord dat ons brengt bij de Persoon van de Middelaar, Jezus Christus. En rond die Zaligmaker moet alles in de preek uiteindelijk geconcentreerd zijn. Paulus wenste niet anders te preken dan Jezus Christus en Dien gekruisigd. Dan gaat het over zaken als drie stukken (ellende, verlossing en dankbaarheid), twee wegen en één Naam onder de hemel. Het ware geloof in zijn eigenschappen en oefeningen moet concreet en duidelijk aan de orde komen. Christus wordt ons eigendom door het ware geloof. Eigenlijk valt de zaligheid van een zondig mensen in één zin te vatten: Geloof in de Heere Jezus Christus en gij zult zalig worden. De zin moet voortdurend overdacht, bepreekt en herhaald worden. Zonder geloof is het onmogelijk God te behagen.
Tenslotte, we noemen zomaar enkele zaken, moet de prediking niet blijven hangen in de aardse en tijdelijke zaken. Ook niet alleen in bevindelijke zaken. We moeten verder en we reizen naar de eeuwigheid. De bestemming van een mens ligt niet op aarde en in de tijdelijke dingen. Helaas komen we dat wel veel tegen. We willen misschien allemaal wel lang, gezond en voorspoedig leven. Maar de Bijbel spreekt anders. Paulus wenste ontbonden en met Christus te zijn, want dat is zeer verre het beste. Voor de prediking is het niet anders. Er moet een vergezicht voor Gods kinderen op de hemelse heerlijkheid worden geopend. Door de woestijn van het leven gaat de kerk naar het hemelse Kanaän. De ongelovigen moeten gewaarschuwd worden voor hun eeuwig verderf. Opdat ze de Heere gaan zoeken. Wat is het goed om elke week in de kerk Gods Woord te horen. Het maakt wijs tot zaligheid.