Column: Eigen volk eerst?
Het is een leus die de laatste tijd steeds vaker ziet: eigen volk eerst. Of het nu gaat om woningbouwplannen, de opvang van vluchtelingen of een combinatie van de twee.
De leus roept gemengde gevoelens op. Ik vind hem namelijk nogal egoïstisch klinken, zeker uit de mond van de gemiddelde Nederlander. Er zijn weinig landen waar het beter wonen en leven is, hoe hard we ook roepen dat het een puinhoop is en dat ze ‘daar in Den Haag het land naar de puntje puntje helpen’. En als bij een tot azc omgeturnd hotel onlangs niet alleen opgeschoten jongeren maar ook volwassenen ‘eigen volk eerst’ staan te blèren, maak ik me wel zorgen. Niet alleen over ‘de staat van Nederland’, want daar zorgen over hebben is wel begrijpelijk. Maar ook over de ‘staat van de gemiddelde Nederlander’, die niet eens doorheeft hoe belachelijk het klinkt om deze tekst bij een azc te roepen. Als je het vertaalt, klinkt het als: ga terug naar je eigen kapotgebombardeerde land om je dood te vechten voor een dictator.
‘Eigen volk eerst’ is ook een regelmatig gehoorde primaire reactie naar aanleiding van het besluit eerder deze week om flexwoningen neer te zetten voor Oekraïense vluchtelingen. En die is misschien niet terecht, maar wel te begrijpen. Want hoeveel met name jongere inwoners zijn er niet die al jarenlang wachten op een betaalbare eigen woning? Tijdelijk een flexwijk uit de grond stampen is dus mogelijk. Je kunt als gemeente of woningbouwvereniging nog zulke goede argumenten hebben waarom dit bij uitzondering wél kan. Na tien jaar tevergeefs wachten op een eigen plekje komen die echt niet meer binnen. Dan wil je alleen maar horen: we gaan een nieuwbouwwijk neerzetten met 500 woningen die maximaal 2,5 ton per stuk kosten en je bent verzekerd van een plekje. Overigens hebben gemeente en woningcorporatie al laten weten dat de flexwoningen in Sommelsdijk eventueel ook ingezet kunnen worden als tijdelijke oplossing voor mensen in woningnood.
Toch blijft bij ‘eigen volk eerst’ vooral een ikke ikke-nasmaak achter. Het neigt me te veel richting ‘als wij het maar goed hebben, de rest boeit me niet’. Dat is nooit het juiste signaal. Zeker, de oproep om ook recht te doen aan de (lokale) bevolking mag klinken. En die oproep is heel duidelijk: er zijn meer betaalbare woningen nodig. Laten we ervoor zorgen dat die oproep niet overschreeuwd wordt door leuzen die vooral irritatie en onbegrip kweken.