Motie energie-armoede: meer dan alleen symboliek
We staan in Nederland voor een aantal grote uitdagingen. De laatste is er eentje die zo ongeveer iedereen treft, ook op Goeree-Overflakkee: de energierekening. Geluksvogels daargelaten die op tijd een langlopend contract afsloten. In Den Haag bleef het veel te lang stil en dus namen vijf partijen -met unanieme steun van de rest van de gemeenteraad- zelf maar het initiatief om de gevolgen van een al te hoge energierekening te lijf te gaan. Met name voor de mensen die toch al moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen ziet de raad wel mogelijkheden voor steun, zo bleek uit de motie met als veelzeggende onderwerp ‘Energie-armoede’.
Tekst: Gert Klok | Foto: Shutterstock
Een gemeenteraad die zich tegen landelijke aangelegenheden aan gaat bemoeien, is in veel gevallen bezig met symboolpolitiek: ‘Kijk ons eens goed bezig zijn.’ Recent voorbeeld op Goeree-Overflakkee was de motie rond het stikstofbeleid. Een flinke groep boeren was aanwezig in de raadszaal om in te spreken. Die avond werd unaniem een motie aangenomen om de provinciale politieke afdelingen op te roepen tot goede oplossingen voor de boer te komen. De motie was zo algemeen geformuleerd dat zelfs D66 er wel achter kon staan. De boeren gingen ‘tevreden’ naar huis, ze waren immers gehoord.
De stikstofproblematiek is echter landelijk, de provincies mogen zoeken naar oplossingen. De genoemde lokale motie had in dat licht weinig zin en diende hooguit als signaal naar de provincie: wij hebben veel boeren, dus kom met een goed plan. En naar de boeren: jullie hebben onze aandacht. Dat lieten de partijen staande de vergadering weten en daar had het bij kunnen blijven. De motie die volgde had niet zoveel zin. Natuurlijk wil de gemeenteraad graag bij de besluitvorming betrokken worden, en via bijvoorbeeld bestemmingsplannen kan de gemeente ook nog wel enige sturing geven. Maar zoals het ook bij de windmolens ging: als de provincie iets écht wil op het eiland, dan gebeurt het ook. Liefst in goed overleg, maar anders met de nodige dwang.
Ook op bij de motie Energie-armoede dringt de vraag zich op: is dit niet gewoon voor de bühne? Op het eerste gezicht niet zo'n gekke vraag, want wat kan een raad nu helemaal doen aan de energiecrisis en de gevolgen daarvan? Dat is toch vooral een Haagse aangelegenheid. Tot de inhoud van de motie ter sprake komt. Zeker, zo'n motie is een signaal naar de lokale bevolking, maar inhoudelijk zitten er voldoende lokale handvatten in waar het college mee aan de slag kan. Een publiekscampagne met energiebesparingstips is prima te regelen. Aandacht voor armoede in de lokale begroting is altijd goed en lokale hulpverleners en instanties te hulp roepen om de komende periode de mensen te helpen die anders echt kopje onder gaan, is ook een uitstekend plan. De urgentie die in Den Haag lange tijd miste, is in de motie nadrukkelijk aanwezig. De landelijke plannen gaan per 1 januari in, tot die tijd heeft een flinke groep mensen op het eiland ook al extra hulp nodig. Vandaar dat de raad op heel korte termijn uitgewerkte plannen wil zien.
De motie is concreet genoeg om lokaal aan te pakken, de andere grote vraag is: wie gaat dat betalen? Zeker op Goeree-Overflakkee klotsen de euro's niet tegen de plinten. Het probleem van een gemeenteraad zonder diepe zakken is dat ze op niet zo heel veel zaken directe invloed kunnen uitoefenen, omdat ze 'geoormerkt' geld ontvangen vanuit het Rijk. Oftewel: geld waarvan precies al duidelijk is waar het aan uitgegeven dient te worden. Voor een in het leven te roepen fonds waarmee maatwerk geboden kan worden aan inwoners die in de knel komen door de energierekening, wordt dekking vanuit de reserve sociaal domein geopperd. Al dienst eerst te worden onderzocht of een dergelijk fonds op korte termijn realistisch is.
Bang voor animo hoeft de gemeente niet te zijn, want er waren vorige week al 1500 aanvragen voor steun ontvangen.
Op het moment van schrijven moest het punt nog besproken worden, maar de Enecogelden zijn misschien wel het meest toepasselijke potje om aan te boren voor dit probleem. Hoe dan ook zal een financiële investering noodzakelijk zijn. Niet alleen om de problemen op lokaal niveau aan te kunnen pakken, ook om de motie meer waarde mee te geven dan alleen een signaal. Zonder boter bij de vis zou het immers bij symboolpolitiek blijven. En daar zit echt niemand op te wachten.