Achter deze werktafel brengt Vince menig uurtje door.
Achter deze werktafel brengt Vince menig uurtje door.

Vince Trommel uit Den Bommel creëert ambachtelijke kunst:

“Ik vind rust in de chaos”

Vince Trommel is op Goeree-Overflakkee vooral bekend om zijn houtsnedes, die hij maakt in opdracht van het Streekmuseum in Sommelsdijk. Dorp voor dorp gaat hij langs om foto’s te maken van bekende en minder bekende gebouwen, om die vervolgens om te zetten in een houtsnede. ‘Ambachtelijk’ is het sleutelwoord in de werken van Vince, of het nu gaat om zijn houtsnedes of om zijn illustraties. Want Vince maakt veel meer dan afbeeldingen van bekende eilandelijke plaatsen; van zijn hand komen ook schilderijen, etiketten voor bierflesjes en recent nog een muurschildering voor een lokale bierbrouwerij. Er gaat niets boven tekenen met de hand, volgens Vince. “Zodra het kan, pak ik het potlood op. Al gebruik ik de digitale middelen bijvoorbeeld wel om logo’s te maken of zwart-witwerken in te kleuren. Je bent dan flexibeler met het aanpassen van de kleuren.”

Middeleeuwse stripverhalen

Zijn liefde voor tekenen ontdekte Vince op de middelbare school. “Via een vriend kwam ik in aanraking met een forum voor game designing. Ik was toen denk ik een jaar of veertien. In die tijd werden alle karakters en achtergronden voor games nog met olieverf gemaakt. Ik begon eigen werk op het forum te posten en kreeg daar steeds reacties op, ook van professionele designers. Zij gaven adviezen, zoals bijvoorbeeld het verbeteren van anatomisch tekenen. Ik wilde me graag verder ontwikkelen als illustrator. De stap naar de kunstacademie was dan ook logisch. Daar kwam ik er echter achter dat de game designwereld erg opgesplitst is. De grip op het ambacht werd verloren.” Vince koos daarom een andere richting: het striptekenen. “Daar kwam ik in contact met Peter Pontiac, een Nederlandse illustrator en striptekenaar. Van hem heb ik veel geleerd. Later leerde ik Marcel Ruijters kennen, die alternatieve strips tekende. Hij heeft bijvoorbeeld het boek ‘Bestiarium’ gemaakt op basis van middeleeuwse manuscripten met afbeeldingen van dieren. In de middeleeuwen tekenden kunstenaars dieren ‘van horen zeggen’, wat natuurlijk tot bijzondere resultaten leidde. Dat zie je terug in zijn boek.” Vince wordt zelf ook aangesproken door de middeleeuwse manier van tekenen en schilderen, met name door de schilder Jeroen Bosch, die leefde van 1450 tot 1516. “Eigenlijk schilderde Jeroen Bosch al stripverhalen, al stond er nog geen lijntje omheen. In zijn schilderijen zitten eindeloze verhalen en veel symboliek verborgen. Dat wil ik ook: zoveel mogelijk verhalen in een werk vastleggen.”

Niet comfortabel

In zijn illustraties en schilderijen laat Vince duidelijk de donkere kant van het leven zien. “De schilderkunst in de middeleeuwen stond in het teken van de dood en de strijd tussen goed en kwaad. Nu wordt de gedachte aan de dood en de vergankelijkheid het liefst zo ver mogelijk weggeduwd. Daarom borduur ik voort op de middeleeuwen, om te laten zien: dit is er ook. In mijn werken zie je dingen die mensen niet kennen en waar ze zich niet comfortabel bij voelen. Ik heb ook wel een fascinatie voor de mindere kant van het leven en ben filosofisch ingesteld.” Al op de kunstacademie werkte Vince met houtsnedes. Hij maakte er zelfs zijn afstudeerproject van in de vorm van een alfabetboekje, eigenlijk een vanitas, een werk waarin de vergankelijkheid centraal staat. Dat wordt al duidelijk in de titel: AapNootDood. “Iedere letter staat voor een woord dat met vergankelijkheid te maken heeft”, licht Vince toe. “De W staat bijvoorbeeld voor Watersnoodramp, heel herkenbaar voor Flakkee. De omslag van het boekje is van berkenhout, een houtsoort waar in het verleden de goedkoopste grafkisten van werden gemaakt. Het papier dat ik heb gebruikt, vergeelt en vergaat snel. Ook het lettertype ‘Garamond’ is symbolisch, omdat het vooral voor rouwkaarten werd gebruikt.”

Een huis vol afdrukken

Na zijn opleiding liet Vince het houtsnijden een tijdlang rusten. Hij werkte onder andere in een zeefdrukkerij. Pas toen hij in een burn-out raakte, pakte hij de guts weer op. “Het houtsnijden geeft mij rust. Je kunt het namelijk niet snel doen, maar alleen met rust en aandacht. Ook na het afdrukken moet je geduld hebben, want het drogen van de verf kan wel tien dagen duren. In de zomer gaat het sneller, maar dan moet je nog steeds vijf dagen geduld hebben.” Lachend: “De eerste houtsnede voor het Streekmuseum, het laantje van Middelharnis, had een oplage van honderd stuks. Toen kon je hier nergens meer lopen, want overal hingen en lagen er afdrukken te drogen. Tot grote frustratie van mijn vriendin.” Of hij weleens iets opnieuw heeft moeten snijden? Vince knikt. “Op de foto’s die ik van het Kerkstraatje in Sommelsdijk had gemaakt, was één huisje niet te zien. Daar kwam ik pas achter toen ik de houtsnede voor het eerst afdrukte. Ik heb het ontbrekende huisje er later bij gemaakt. Dat kon gelukkig. Als je echt een fout maakt in een houtsnede, moet je helemaal overnieuw beginnen.” Iedere afdruk van een bekend gebouw op Goeree-Overflakkee wordt door Vince persoonlijk met de hand ingekleurd. Stuk voor stuk en kleur voor kleur, zodat ze er allemaal hetzelfde uit komen te zien.

“Ik zou het liefst Flakkees papier gebruiken”

Duurzaamheid is belangrijk voor Vince. “Het doel van mijn houtsnedes is om ze generatieslang mee te laten gaan. Daarom kies ik voor een bepaalde verf en papiersoort. Zeefdruk is duurzaam en heeft geen hoogglans. Ik hou van lokale initiatieven en werk daar graag mee samen. Het liefst zou ik ook nog Flakkees papier gebruiken, maar helaas is er geen papiermakerij op het eiland. Misschien heeft iemand een idee of tip daarvoor? Ik heb altijd wereldwijd gewerkt, maar nu kijk ik het liefst wat er mogelijk is op Goeree-Overflakkee. Ik wil mensen betrekken bij mijn werk en ze erin meenemen. Dat doe ik bijvoorbeeld bij Goed voor Goed, waar ik werkzaam ben.”
De komende jaren is Vince nog wel bezig met zijn houtsnedes van Goeree-Overflakkee. “En er staan nog veel meer leuke projecten op stapel.” Hij gebaart om zich heen: “Er ligt hier echt van alles, maar ik heb geen last van rommel. Je zou kunnen zeggen dat ik rust vind in de chaos.”

Meer informatie over het werk van Vince Trommel is te vinden op www.cavumscriptorium.com.

Afbeelding
Een aantal houtsnedes die Vince Trommel maakte voor Streekmuseum GO.
De bladzijde over de Watersnoodramp uit het alfabetboekje AapNootDood, het afstudeerproject van Vince Trommel.