Ethiek: Europa
De EU, voorheen de EEG, heeft onmiskenbaar heel veel goeds gebracht. Vooral na de Tweede Wereldoorlog en de noodzakelijke samenwerking in verband met de Marshallhulp heeft zeer positief gewerkt. Reeds tien jaar na de oorlog begon Europa aan een opmars die zijn weerga amper kent. We leven in een welvarend en rustig werelddeel, wat heel veel andere mensen op de aarde moeten missen. Ook is het belangrijk om samen te werken bijvoorbeeld rond de bestrijding van criminaliteit en andere lastige zaken. Er is een breed terrein waarom de unie belangrijk heeft bijgedragen aan de groei en stabiliteit in ons deel van de wereld. Het is ook niet voor niets dat zoveel landen graag lid willen worden van de unie.
Aan de andere kant heeft de unie ook belangrijke schaduwzijden. In de coronatijd hebben we gezien hoe plotseling de Europese commissie zich begon te bemoeien met de aankoop van middelen, vaccins. Ook de vissers in ons land hebben geen goede herinneringen aan de unie. Het vissen met de pulstechniek is onmogelijk gemaakt door Europa. Inmiddels zijn ook stikstofdoelen en klimaatdoelen, belangrijke Europese zaken die voor veel tumult zorgen. De huidige commissaris voor klimaat is met een groot plan gekomen, de Green Deal, waardoor heel wat op de schop zou moeten gaan. Of dat allemaal kan en nodig is, is de vraag. Maar het lijkt wel alsof onze beleidsmakers in een soort bubbel terecht zijn gekomen. Rond de oorlog in Oekraïne doen zich ook vreemde dingen voor. Opeens verklaarde de minister van Defensie dat er ruimte moet komen voor een Europees leger. Volgens de grondwet kan dit niet, maar de gedachte werd wel gelanceerd. Het zal nog best de nodige voeten in de aarde hebben, maar het is best ingrijpend om een Europees leger te hebben. Er zijn meer dingen die op dit terrein spelen.
Het maakt een beetje wantrouwend rond de gang van zaken. We weten dat ons land min of meer de euro in is gerommeld en dat dit best wel heel verstrekkende gevolgen heeft. De enorme stijging van de prijzen kan niet los worden gezien van het beleid van de Europese bank. Deskundigen denken ook dat de euro in de huidige toestand niet houdbaar is. Er is gewoon te veel verschil tussen de landen. Die verschillen zijn er ook op andere onderdelen van het beleid. Europa is nuttig als samenwerkingsverband, maar als een Unie van staten roept het veel vragen op. Het zou best eens een heilloze weg naar verzwakking van de staat der Nederlanden kunnen zijn. Vandaag de dag zijn er al veel terreinen waarom ons parlement en onze regering niets te zeggen heeft. De Europese Commissie bepaalt dan het beleid.
Langzaam zie je de nationale grenzen vervagen. En dat is niet altijd winst. Zeker niet als het om diepe principiële vragen gaat. We weten bijvoorbeeld hoe er in Frankrijk gedacht wordt over kerk en staat, over geloof en burgerschap. Daar moeten die dingen strak gescheiden worden. In ons land ligt dat veel genuanceerder. Vooral in het onderwijs, met bijzondere scholen, is dat goed merkbaar. Het zou denk ik een groot verlies betekenen als we rond Europa juist deze dingen in ons land zouden verliezen. Daarom is terughoudendheid wel op zijn plaats.