Opinie: Leeftijdsgrens op fastfood heeft te veel haken en ogen
Wat is nog ‘gezond’ en wat niet meer? Er zijn ongetwijfeld richtlijnen te bedenken om onderscheid aan te brengen tussen gezond en ongezond voedsel. Het is een stuk ingewikkelder om een harde grens aan te geven. Maar waarom zouden we dat zo ingewikkeld maken, als we de schijf van vijf al hebben. Daar is ook nog wel het een en ander op aan te merken, zo vinden veel voedselexperts, maar de basis is nog altijd groente en fruit.
Een andere vraag: wie bepaalt eigenlijk wat gezond is en wat niet? De overheid zoiets laten bepalen is een heel slecht idee, die moet zich echt beperken tot stimuleren van een gezond eetpatroon. Dat kan op verschillende manieren, daarover verderop meer. Gezond is bovendien subjectief en per persoon of gezin verschillend. Aardappels met groenten en een stukje vlees, daar blijf je bij veel mensen op Goeree-Overflakkee vanaf. Dat is echter niet voor iedereen ‘goed’.
Grijs gebied
Tussen minder gezond en fastfood zit bovendien ook nog een groot grijs gebied. De hamburgers van de bekende ketens zullen op veel ongezonde lijstjes bovenaan staan. Hoewel ook deze bedrijven inspanningen doen om hun eten gezonder te krijgen, is en blijft dat eten inderdaad niet heel gezond. Maar wat te denken van de frietboer/patatzaak (doorhalen wat volgens u niet de juiste benaming is voor de verkoper van gefrituurde aardappelreepjes) in het dorp? De snoepwinkel in het winkelcentrum? De grootgrutter met de bekende broodjes worst? Moeten die deuren ook gesloten blijven voor kinderen? En zijn die lekkere belegde broodjes die je op allerlei plekken op het eiland kunt kopen voor de lunch dan ook fastfood?
Handhaven
Weer een ander probleem is de handhaving van zo’n besluit. Daarmee ga je immers direct ingrijpen in het eetpatroon van mensen. Hoe goed dat ook bedoeld is, wij Nederlanders trekken dat soort dingen over het algemeen slecht. En minstens zo belangrijk: veel ondernemers in de horeca moeten ervan rondkomen. Het zou van wel heel slecht besturen getuigen als je die de nek om gaat draaien omdat ouders hun kinderen niet aan gezond eten krijgen. Want uiteindelijk de kinderen het slachtoffer in dit verhaal. Niet omdat ze gestraft worden doordat ze niet meer naar de McDonalds kunnen, maar omdat ouders weglopen voor hun verantwoordelijkheid, waardoor kinderen op jonge leeftijd al overgewicht hebben.
Toch is het echt geen slecht idee van de CDA-wetenschappers om te proberen ook de etensbordjes van kinderen te helpen vullen met gezonde(re) producten. Een leeftijdsgrens voor fastfood is echter niet de oplossing, dat mag duidelijk zijn. Er zijn wel alternatieven. Gedragsverandering bij mensen bewerkstelligen is heel lastig. Een van de belangrijkste manieren om hierin effectief te zijn, is mensen raken in hun portemonnee. Het idee van een suikertaks is daarom helemaal zo gek nog niet. Maak ongezonde productgroepen zoals frisdrank en snoepgoed in de supermarkt gewoon knetterduur via een extra belasting. Het Voedingscentrum maakt daarbij nog wel enkele goede opmerkingen. “De opbrengst moet gebruikt worden om andere maatregelen te nemen voor een betere gezondheid, uit onderzoek blijkt dat dan het draagvlak en effect groter is. En prijsmaatregelen op zichzelf zijn nooit voldoende, het is ook belangrijk dat producten en ‘eetomgevingen’ gezonder worden. En voorlichting en kennisoverdracht blijven onmisbaar.”
Geen BTW
Een andere maatregel die stimuleert om gezonder te gaan eten, is om geen BTW meer te heffen op groente en fruit. De Tweede Kamer is ontevreden over het feit dat dit nog steeds niet is gebeurd. Er wordt wel aan gewerkt maar ict-problemen bij de Belastingdienst en het feit dat volgens het kabinet lastig te bepalen is wat wel en niet valt onder groente en fruit, zorgen voor vertraging. Het geeft precies aan waarom we nog ingewikkeldere zaken als een leeftijdsgrens zeker niet aan de de politiek moeten overlaten, maar dat we dit probleem als samenleving moeten gaan oppakken.