Opinie: Spoedeisende hulp is juist op platteland onmisbaar
Het probleem zit hem in de spoedeisende hulp, de SEH. Daar zijn er volgens de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) te veel van in Nederland. En wat doen we in Nederland als de zorg te veel geld kost? Juist, snijden maar. Niet met chirurgische precisie, om in de juiste terminologie te blijven. Nee hoor, dat gaat meestal met de botte bijl. ‘Bij jullie is het niet druk(bevolkt) genoeg, dus huppakee, weg met die SEH.’ Van de 80 SEH’s blijven er slechts 32 over, als het aan de NZa ligt.
Je kunt op je vingers natellen dat een streekziekenhuis als het Van Weel-Bethesda in Dirksland hoog op SEH-saneerlijstjes staat. Hoe goed ze het daar misschien ook voor elkaar hebben, hoe goed de samenwerking met het Maasstad ziekenhuis en ketenpartners als huisartsen en de thuiszorg ook is, hoe belangrijk het ziekenhuis ook is voor de lokale en regionale samenleving, uiteindelijk ben je ‘maar’ een streekziekenhuis, ergens op het platteland. Denk aan de recente ‘witte vlek op de kaart’ die Goeree-Overflakkee was toen de locaties voor ‘Testen voor toegang’ bekend werden. Dat betekende in theorie voor de meeste inwoners een halfuur heen, testen en weer een halfuur terug, voordat ze ergens naar binnen mochten. Zo’n zelfde scenario dreigt nu als we op het eiland acute zorg nodig hebben. Alleen mag je van die 30 minuten in veel gevallen wel minimaal 40 minuten maken.
Dat de bestuurders van bijvoorbeeld CuraMare zenuwachtig worden van dit soort ontwikkelingen, is dan ook goed te begrijpen. Je hoeft immers geen raketgeleerde te zijn om te snappen dat als de SEH eenmaal weg is, vroeg of laat ook vraagtekens worden gezet bij het bestaansrecht van het hele ziekenhuis. Je kunt immers niet met droge ogen beweren dat de zorgkwaliteit top is, maar dat je patiënten voor zo ongeveer alle acute behandelingen moet doorverwijzen naar een ander ziekenhuis. "De SEH is een onmisbaar onderdeel uit de keten van spoedzorg. Wij zetten dan ook alles op alles om ervoor te zorgen dat de volledige keten, inclusief Spoed Eisende Hulppost, intact blijft", merkte Koos Moerland eerder deze week dan ook terecht op. "Wij hebben ons altijd ingespannen voor goede zorg en mogen het nu niet laten gebeuren dat de SEH als belangrijk onderdeel van onze levensreddende voorzieningen verdwijnt. Wij zullen met zijn allen de schouders eronder moeten zetten voor het behoud van de SEH en daarmee de beschikbaarheid van acute zorg voor onze inwoners."
Het onderliggende probleem van de saneringsdrang van de NZa? Dat zijn de 65-plussers, die ook nog eens steeds complexere zorgvragen hebben. Oh ja, er is ook te weinig gekwalificeerd zorgpersoneel. Ja, de bevolking vergrijst en wordt gemiddeld genomen steeds ouder. Ouderen hebben ook vaker zorg nodig en dus stijgen de zorgkosten en daarmee de zorgpremie. Maar in plaats van bezuinigen zou de overheid juist moeten investeren in het aantrekkelijk maken van werken in de zorg én ‘gezond leven’ moeten stimuleren. Het laatste is zeker geen garantie om verschoond te blijven van ziekte, daarvoor komen veel meer factoren om de hoek kijken. Feit is wel dat mensen die gezond leven, minder kans hebben om ernstig ziek te worden. Op de ic’s lagen tijdens de coronapandemie opvallend veel mannen van boven de 50 met een flinke buikomvang, om maar een voorbeeld te noemen.
Het andere onderliggende probleem is een gebrek aan zorgpersoneel. Dat is echter al jaren zo en zolang er vooral bezuinigd wordt op de zorg, blijft de vicieuze cirkel intact en wordt het steeds minder aantrekkelijk om voor een carrière in de zorg te kiezen. Hoe mooi en dankbaar het werk ook is, het weegt niet op tegen de krankzinnige werkdruk waar men bijvoorbeeld in veel ziekenhuizen mee te maken heeft.
Intussen zijn de gevolgen van het verdwijnen van een SEH op bijvoorbeeld Goeree-Overflakkee evident. Als er geen spoedeisende hulp meer op het eiland is, kun je met de open botbreuk van je kind of je vrouw met acht centimeter ontsluiting drie kwartier gaan rijden naar Rotterdam. Daar kun je op een postzegel kiezen uit drie ziekenhuizen met spoedeisende hulp. Dat dan weer wel.