Een meubelboulevard van kunstenaars
AlgemeenGOEREE-OVERFLAKKEE - Over wat nu precies kunst is en aan welke voorwaarden een kunstwerk of ‘kunstwerk’ moet voldoen om het label ‘kunst’ of ‘Kunst’ te krijgen, is van alles te zeggen. Wat zijn de maatstaven? Lastig, de ene foto heeft documentaire waarde en meer niet, maar de andere is te betitelen als een kunstwerk. En dan hebben we het nog niet eens over schilderijen, beelden en andere vormen van beeldende kunst. En ook niet over het grijze gebied. Bij KunstPlus, de vereniging van professionele kunstenaars op Goeree-Overflakkee, gaat de discussie door en is de uitkomst nog niet klip en klaar.
Door Kees van Rixoort
De KunstKijk bestond al toen de professionele kunstenaars zich verenigden. Ze noemden zich Kunst+, een naam die vanwege complicaties op de digitale snelweg veranderde in KunstPlus. De vereniging bestond vanaf het begin uit tien tot twaalf beeldend kunstenaars uit verschillende disciplines. Er zitten schilders bij, maar bijvoorbeeld ook beeldhouwers, fotografen, glaskunstenaars en edelsmeden.
Naar buiten treden
“Samen sta je sterk, dat was het idee”, zegt Joep Luijckx. “Net als op de meubelboulevard. Daar zitten alle meubelzaken bij elkaar en dat werkt goed.” De krachtenbundeling, zo maken Luijckx’ collega-kunstenaars Yvette Jansen, Frans Steginga, Jaap Reedijk en Ineke Snoek duidelijk, was en is bedoeld om de beeldende kunst op de kaart te zetten, “om je te laten zien, om als groep meer naar buiten te treden”. Niet in de laatste plaats bij de gemeente, die KunstPlus zou moeten zien als aanspreekpunt, dat onder meer een rol vervult bij de invulling van opdrachten voor kunstwerken in de openbare ruimte.
Dat laatste is niet altijd goed uit de verf gekomen, vinden de KunstPlus-leden die elkaar ontmoeten op een zonnige ochtend in maart in het atelier van Yvette Jansen te Stad aan ’t Haringvliet. Hun mening: kunstopdrachten moeten altijd transparant tot stand komen. In de jury die inzendingen van kunstenaars beoordeelt, zou te allen tijde een professioneel kunstenaar aanwezig moeten zijn, maar dat is geen wet van Meden en Perzen. Het is dus noodzakelijk dat KunstPlus op de trommel blijft slaan, zeker nu na corona alles weer op gang begint te komen.
Galerie als ijkpunt
Heeft KunstPlus dan niets bereikt? Dat is zeker niet het geval, vinden Jansen, Steginga, Luijckx, Reedijk en Snoek. “In de beginjaren waren Mirian Zimmerman en daarna Mirjam Bentvelzen de belangrijke verbindende factoren. We hadden een galerie in Oude-Tonge. Het liep als een trein. De galerie werd goed bezocht. Je kon er kunstenaars spreken, hun werk bekijken en er werd ook goed verkocht. KunstPlus stond bijna iedere week in de krant, want er was altijd wel wat te doen: tentoonstellingen, optredens… We waren in beeld, de galerie was een ijkpunt.” Na enige jaren was het niet mogelijk de galerie, een lege winkel in het centrum van Oude-Tonge, te blijven huren.
Een ander wapenfeit van KunstPlus is het project Woord en Kunst, dat de beeldend kunstenaars realiseerden in samenwerking met het dichterscollectief de Reizende Dichters. Gedichten op vaandels en bijbehorende kunstwerken trokken in een estafette over Goeree-Overflakkee, na een spetterende opening in het Inspiratiecentrum aan de Brouwersdam.
Na corona wil KunstPlus de draad weer oppakken. Onder andere via de Culturele Raad probeert de vereniging opnieuw in beeld te komen bij de gemeente. Jaap Reedijk: “Het zou vanzelfsprekend moeten zijn.” Verder is er de gedachte om verder te gaan onder de paraplu van Stichting Podium, waar zich ook al de organisatie van het jaarlijkse evenement KunstKijk bevindt.
Expositieruimte
Een atelier heeft KunstPlus niet meer, wat de zichtbaarheid van de professionele kunstenaars op Goeree-Overflakkee dus niet ten goede is gekomen. Daarom speelt de vereniging met de gedachte om de fysieke aanwezigheid op het eiland nieuw leven in te blazen. “Een expositieruimte op Fort Prins Frederik in Ooltgensplaat zou fantastisch zijn. Wij zouden daar mooie tentoonstellingen op kunnen zetten en de kwaliteit van de te exposeren werken in de gaten houden”, vinden de kunstenaars.
Eenzelfde ruimte aan de andere kant van het eiland, in Ouddorp of omgeving, geeft het gewenste toekomstbeeld van de vereniging nog meer glans. Daar, maar ook aan de oostkant van het eiland, is een expositieruimte ook welkom om toeristen en recreanten meer te bieden dan bivakkeren op het strand, zwemmen in de zee, vogels spotten en eropuit trekken via het net van wandel- en fietspaden. “We hebben hier ook cultuur en beeldende kunst. Dit is een eiland met mogelijkheden.”
Een motor
Een kunstzinnig eiland willen de vijf KunstPlus-leden Goeree-Overflakkee niet noemen. Maar de grote muziektheaterproducties Meekrap en Mare, aan het begin van deze eeuw, spreken nog altijd tot de culturele verbeelding. Net als Mel, de musical, jaren later in Stad aan ’t Haringvliet. “Je hebt een ‘motor’ nodig.” Yvette Jansen noemt ook de lijnen in het oude eilandelijke cultuurlandschap, die kunstenaars kunnen inspireren.
In de tussentijd gaat de discussie door over wat kunst is, wie zich als professionele kunstenaar kan aansluiten bij KunstPlus en wat een kunstwerk is dat de toets der kritiek kan doorstaan. “Het blijft moeilijk”, vindt het kwintet kunstenaars in het Stadse atelier. “Zeer moeilijk. Maar je kunt er op basis van onder andere de compositie, het kleurgebruik en het algemene beeld wel wat van zeggen. Of het nu figuratief is of abstract.” KunstPlus ziet hier voor zichzelf een rol van betekenis, dat is duidelijk.
Dit is deel 10 van de serie over eilandelijke stichtingen, verenigingen et cetera die een rol spelen op het gebied van cultuur, historie en erfgoed op Goeree-Overflakkee. Eerder verschenen artikelen over Stichting Podium, de Stichting tot Bescherming van het Dorpsgezicht, historische vereniging De Motte, WO2GO, het Genealogisch Centrum Goeree-Overflakkee, de Kunststichting Goedereede, de Stichting Goereese Gemeenschap, de Reizende Dichters en de Molenstichting.