Jaap Willem Eijkenduijn: "Ik geloof ook in minderheidscoalities"
Evenals de meeste eerder geïnterviewde raadsleden erkent ook Jaap Willem Eijkenduijn dat het dualisme niet tot stand heeft gebracht wat oorspronkelijk de bedoeling was. Hoe dit komt? Volgens Eijkenduijn komen lang niet alle raadsleden toe aan de drie opdrachten van de raadsleden die in het dualisme worden genoemd: kaders stellen, het controleren van het college en het vertegenwoordigen van het volk. Volgens hem komen vooral die twee eerste punten niet tot hun recht omdat “de partijen die de wethouders leveren veel te sterk gebonden zijn aan het coalitieakkoord. De oppositie staat hierbij buiten spel, maar ook de coalitiepartijen hebben niet hun handen vrij omdat ze aan het akkoord gebonden zijn”. Aan beide kanten geen ideale situatie.
Oplossing
De PvdA-fractie heeft wel een oplossing om alle raadsleden tijdens hun werk meer vrijheid te geven bij het stellen van kaders en het controleren van de wethouders. “We kunnen gaan proberen om het met alle partijen eens te worden door een soort raadsprogramma op te stellen. Dit moet mogelijk zijn, want de praktijk is dat we over veel dingen - zeg maar over 85 tot 90 procent - het eens zijn. Een coalitieakkoord wordt dan een raadsakkoord. Het college maakt dan op basis van het raadsakkoord een uitvoeringsprogramma.”
Volgens Eijkenduijn verkeert het initiatief voor een raadsakkoord nu in het experimentele stadium. Er wordt serieus meegedacht door alle partijen en hij hoopt dat deze samenwerking na de verkiezingen zal worden voortgezet. Het is natuurlijk wel zo dat niet alle partijen in de raad een wethouder kunnen leveren maar dit geeft volgens Eijkenduijn niet, want “ik geloof ook in minderheidscoalities”. Dit geeft ruimte voor de raad om zelf een meerderheid te zoeken tussen partijen die het met elkaar eens zijn en die niet in het college zitten. Het is voor hem niet zo belangrijk dat een college gesteund wordt door een meerderheid van de raad. De PvdA heeft ook wel samen met de SGP voorstellen gemaakt. “Dit moet kunnen.” In dit verband noemt hij het behoud van de bibliotheek. In de plannen van toenmalig wethouder Gerrit de Jong zou er geen plaats meer zijn voor een bibliotheek. “Het is belangrijk dat je met elkaar door één deur kunt. Een raadsakkoord kan dan ook wel eens verbindend gaan werken en dat is een van de reden waarom we hierin het initiatief hebben genomen.”
Kwalitatief
Dit komt ook het kwalitatief goed besturen van de gemeente ten goede. En dat goed besturen is juist in deze tijd heel belangrijk verzekert Eijkenduijn. “Er komt straks heel wat op het bordje van de nieuw gekozen raad te liggen. Neem nu het gebrek aan huisvesting, de ontwikkelingen in het sociaal domein, de jeugdzorg, de ouderenzorg en onderschat ook niet de naweeën van de coronacrisis. Als gevolg van dit laatste leeft veel onderhuidse spanning. Met die ‘naschokken’ krijgt de gemeente straks ook te maken.” Volgens hem moet daar door de gemeente goed op gereageerd worden en dat vraagt een goede samenwerking tussen alle partijen. Als er goed wordt samengewerkt met andere partijen, kunnen er goed kaders gesteld worden en kan er eveneens een goede controle op het college plaatsvinden. “Vooral dat laatste, het controleren, is in de afgelopen raadsperiode een zwak punt geweest. Dat hebben we nog niet helemaal onder de knie. Bij de controlerende functie van de gemeenteraad heeft ook de wethouder een belangrijke taak. Hij of zij zou tevoren moeten vragen ‘hoe wil je dat ik dit terugkoppel?’”
Volksvertegenwoordiger
Een van de belangrijkste taken van een raadslid is het vertegenwoordigen van het volk. Volgens Eijkenduijn gaat dit min of meer automatisch. “Als raadslid heb je natuurlijk niet alleen contact met je eigen achterban, want je vertegenwoordigt als raadslid iedere inwoner van de gemeente. Daarom word je ook aangesproken op straat en dat vind ik wel mooi. Soms kun je direct reageren en anders ga je het uitzoeken en kom je er op terug.” Natuurlijk weet de PvdA-fractievoorzitter dat een deel van de inwoners via de sociale media soms snoeiharde en doorgaans ongefundeerde kritiek leveren. “Het is mijn gewoonte om niet via Facebook in discussie te gaan met mensen. Ze kunnen altijd naar mij toe komen om persoonlijk in gesprek te gaan.”
Eijkenduijn is al zo’n 45 jaar lid van de PvdA en binnen die partij heeft hij – ook voor dat hij op Goeree-Overflakkee kwam wonen – verschillende bestuursfuncties bekleed. Toen hem gevraagd werd of hij lijsttrekker wilde worden van de PvdA, aarzelde hij wel even, “want ik ben meer bestuurder dan volksvertegenwoordiger. Toch ben ik het raadslidmaatschap door de jaren heen leuk gaan vinden en daarom heb ik me nog voor één periode beschikbaar gesteld als lijsttrekker.” Zijn drijfveer hierbij is de problematiek rondom huisvesting, jeugd- en ouderenzorg, werkgelegenheid en de nasleep van de coronacrisis. “Allemaal zaken die om een goede begeleiding zorgen. Zeker vanuit de gemeenteraad en daarom heb ik nog zin in een volgende periode”, besluit Jaap Willem Eijkenduijn.