"Het was lange tijd een papieren project, maar nu kunnen we wat laten zien"
“Of dit een belangrijke dag is? Jazeker”, zegt Jonathan Reitsma, die het project Stad Aardgasvrij trekt namens de bewoners. “Het was lange tijd een papieren project, maar nu kunnen we wat laten zien. Dat het kan, verwarmen met waterstof, dat het veilig is, dat het lekker warm is… Wij willen iedereen de kans geven om het Inspiratiehuis te bezoeken en doen er alles aan om de bewoners maximaal te informeren.”
Proeftuin
Dit in de aanloop naar de draagvlakmeting die komende zomer gaat plaatsvinden in Stad. Als 70 procent of meer ja zegt tegen een omschakeling van aardgas naar groene waterstof, krijgt het initiatief een concreet vervolg. Het is de bedoeling dat het dorp dan al in 2025 aardgasvrij is.
Wethouder Tea Both (duurzaamheid) heeft er vertrouwen in. “De voorbereiding is heel zorgvuldig en Stedin, dat de distributie via het aardgasnet regelt, stelt dat het kan en dat het veilig is. Van de zomer is de draagvlakmeting. Zonder draagvlak moet je dit niet doen, want het gaat om de leefomgeving en de woningen van de bewoners. Zij moeten het willen. Het is een proeftuin, iets nieuws. Ik snap dat er bedenkingen kunnen zijn en dat er vragen opkomen als: is het technisch mogelijk, is het veilig en is het betaalbaar?”
Stad Aardgasvrij past volgens de wethouder naadloos bij de duurzame ambitie die de gemeente Goeree-Overflakkee heeft. “Wij ondersteunen dit bewonersinitiatief ten volle. Stad heeft betrokken bewoners en het is een dorp dat zich heel goed leent voor dit project: het is met ruim zeshonderd woningen overzichtelijk en er zijn relatief veel oudere woningen.” In goed geïsoleerde nieuwe woningen is een warmtepomp een bruikbaar alternatief voor aardgas, terwijl waterstof dé oplossing voor oudere woningen lijkt te zijn.
“Technisch gezien valt de aanpassing mee”, zegt Albert van der Molen van Stedin. “De waterstof gaat via de oude gasleiding naar het Inspiratiehuis. Dat wil niet zeggen dat alle hobbels zijn genomen als we heel Stad aan ’t Haringvliet van waterstof gaan voorzien. In de Gaswet staat dat wij aardgas moeten leveren, dus is er een aanpassing van de wet nodig, of een ontheffing.”
Stedin heeft al ervaring opgedaan met het verwarmen van woningen met waterstof. In Rozenburg gebeurt dat al sinds 2013 (drie appartementen) en in Uithoorn is zojuist een proef afgerond. Een heel dorp van waterstof voorzien, is echter wel een nieuwe ontwikkeling.
Veilig en betaalbaar
Volgens Albert van der Molen is waterstof absoluut veilig. Veiliger dan aardgas. Dit omdat de betrouwbaarheid van de leiding tussen de meter en de ketel elke 24 uur automatisch wordt gecontroleerd. Bovendien is ervoor gekozen om elektrisch te gaan koken in Stad, en dus niet op waterstof, omdat de vlam minder goed zichtbaar is.
Betaalbaar is een overstap van aardgas naar groene waterstof in eerste instantie door subsidie te verlenen. Van der Molen noemt deze subsidie leergeld, dat zonder problemen wordt terugverdiend als de productie van waterstof op grotere schaal gaat plaatsvinden.
Voor de bewoners van Stad zijn er geen extra kosten als de omschakeling een feit is. Ze ontvangen een nieuwe meter en een nieuwe ketel. Verder kunnen ze een inspectie van de leidingen tegemoet zien én subsidie op de afgenomen waterstof.
Koos van Rijn, die bij het bewonersinitiatief betrokken is vanuit de technische invalshoek, legt uit wat het nut is van het Inspiratiehuis Stad Aardgasvrij: “Zien is geloven. Hoe zit het met de veiligheid? Krijg ik niet een monster van een ketel in huis? Hier kun je het allemaal zien, proeven, voelen…” En, is het een monster van een ketel? “Nee, hoor. Hij ziet er hetzelfde uit. Alleen de sticker is anders.”