Opinie: U kunt iets tegen armoede doen
Armoede is een groeiend probleem. De economische groei is hoog en de werkloosheid laag, maar de prijzen van heel veel basisproducten stijgen hard en daarnaast is er veel verborgen armoede. Dat laatste heeft te maken met een creatieve interpretatie van armoedecijfers door officiële instanties in Nederland.
Scheve definitie
Het CBS hanteert een definitie van armoede, die armoede gelijkstelt aan een bepaald bedrag dat mensen per maand als inkomen hebben. De armoedegrens (dus de ondergrens van het inkomen dat mensen nodig hebben om niet in de armoede terecht te komen) wordt bepaald aan de hand van een absoluut, hard bedrag. Deze definitie wordt door de overheid vaak gebruikt om te bepalen hoeveel mensen in armoede leven en beleid op te baseren.
Intussen stijgen de kosten van levensonderhoud en zijn de gemiddelde inkomens van mensen in Nederland de afgelopen jaren gestegen. De genoemde CBS-definitie stijgt echter niet mee met de hoge inflatie van bijvoorbeeld energie en ook niet met de gemiddelde inkomensgroei. De gemiddelde Nederlander heeft een hoger inkomen dan twintig jaar geleden (los van inflatiecorrecties). Daarmee moet je dus een steeds kleiner percentage van het gemiddelde inkomen hebben, om nog onder de armoedegrens te vallen. Daardoor lijkt het alsof de armoedecijfers nog meevallen, maar intussen komen steeds meer mensen in problemen.
Superglansmiddel
Er is een relatieve armoededefinitie die op Europese schaal wordt gebruikt, maar die wordt in Nederland niet overgenomen. Het lijkt erop dat die keuze alles te maken heeft met beeldvorming: ‘Kijk eens hoe goed we het in Nederland doen. Onze economische groeicijfers zijn geweldig en de armoede steeds lager.’ Zo wordt de CBS-definitie een superglansmiddel dat de stijgende armoede omtovert in een glanzend trackrecord, zodat de politiek ermee kan pronken.
Maar de roest begint aan alle kanten vanonder het glanslaagje zichtbaar te worden. De rijen voor de voedselbank worden er niet korter op. In Eilanden-Nieuws van afgelopen dinsdag gaf de directeur van Stichting Bewindvoering en Beheer Zomerland (n.a.v. een bezoek van D66 Goeree-Overflakkee) aan dat de hulpvraag van kwetsbare mensen (mensen met een beperking, ouderen, zieken e.d.) stijgt.
Onbetaalbaar leven
De gemeente heeft een belangrijke rol in het sociale domein, zoals het deftig heet. Het is zaak dat de toekomstige gemeenteraad van armoede een speerpunt in het beleid gaat maken. Anders zal de stijging de komende jaren doorzetten en wordt het leven voor steeds meer mensen onbetaalbaar. Dat gaat niet alleen over mensen in achterstandswijken; het kan tegenwoordig ook gaan over het eenverdienersgezin met modaal inkomen en een paar studerende kinderen. Armoede tast de waardigheid van mensen, hun vrijheid en de basale voorwaarden voor een goed bestaan aan.
We kunnen allemaal goed nadenken wat we doen bij de stembus; daarna is het aan de nieuwe raad om armoede niet alleen aan te kaarten, maar ook goede kaders mee te geven en onderaan de streep een kritische vinger aan de pols te houden of het doel van minder armoede bereikt wordt.