Column: Een wit eiland, maar ook een witte vlek?
Dat is opmerkelijk. Want in het Concessiebeleidsplan van de Regionale Publieke Omroepen 2017-2015 wordt de visie van de regionale omroepen als volgt omschreven:
De regionale publieke omroepen "zorgen ervoor dat wij meer kennis, trots, kracht en plezier uit elkaar en onze omgeving halen. De journalistiek moet zorgdragen voor "een evenwichtig beeld van wat er daadwerkelijk in onze omgeving leeft."
Een mooie omschrijving van de taak van media in lokale berichtgeving. Er is echter een maar: als je een Flakeeënaar bent en RTV Rijnmond (of andere media) een beetje volgt, vraag ik me sterk af of je erg veel trots, kracht en plezier uit je omgeving gaat halen uit hun berichtgeving. Ze publiceren zeker niet (understatement alert) wekelijks over het eiland, maar als ze dat doen, dan hebben ze wel een favoriet stokpaardje: de drugsproblematiek op Goeree-Overflakkee.
"Dit is wat speed doet met jongeren op Flakkee: ‘Ik ken niemand met een ambitieuze toekomst'" kopte de omroep deze week boven een drugsverhaal over het eiland. Jonge drugsgebruikers delen hun verhaal; een pijnlijk verhaal, wat met de kop boven het stuk treffend verwoord is. Temeer omdat er een zwijgcultuur lijkt te zijn, waarin teveel kan. "De grens van wat niet oké is, ligt hier zoveel verder" zei een van de geïnterviewden. “Ook al zouden wij erover praten, dan word je door de rest van de samenleving op het eiland stilgehouden, dood genegeerd in het dorp waar je woont. (...) Want stel je voor dat de buurvrouw raar opkijkt. Who cares?"
De wanhoop en de uitzichtloosheid die uit het verhaal naar voren komt, is heftig. Mijn recensie van dit verhaal: lees het. Het kan heel krachtig en zelfs bevrijdend zijn als moeilijke thema's benoemd (blijven) worden, zeker als er een taboe op rust.
De media hebben de taak om pleisters van gevoelige plekken te trekken. Maar er moet wel evenwicht blijven. Wie even gaat turven in de berichtgeving (niet alleen bij RTV Rijnmond), kan zich niet aan de indruk onttrekken dat het Witte Eiland-label soms meer lijkt op een pleister die ergens heel goed overheen plakt: over het ontbreken van een echt tot in de haarvaten aanwezige journalistiek. Blijkbaar valt er verder weinig interessants over Goeree-Overflakkee te berichten.
En dat is simpelweg niet waar. Alle ronkende woorden over kennis, kracht, trots en het evenwicht ten spijt, dreigen juist de mooie verhalen soms uit berichtgeving te verdwijnen. In diezelfde gemeenschappen die soms een taboecultuur overeind houden, schuilt ook een enorme kracht en saamhorigheid. Een saamhorigheid waar de Randstad een puntje aan kan zuigen. Maar diezelfde Randstad krijgt op deze manier niet echt een "evenwichtig beeld van wat er daadwerkelijk leeft."
Ligt het dan helemaal aan de media dat het eiland soms eenzijdig belicht wordt? Dat is de vraag. Voor regionale journalistiek varen nu eenmaal geen armada's bomvol duiten uit. Likes, 'interacties' en kijkcijfers zijn op zijn minst relevant, zo niet bepalend. Dat betekent scherpe keuzes maken. En ja, Goeree-Overflakkee is helaas een wit eiland en daar moeten we het over hebben. Maar Goeree-Overflakkee is daardoor ook weleens een beetje een witte vlek.