Afval voor je deur omdat je niet van Goeree-Overflakkee komt
Welke rol heeft discriminatie op het eiland?
Habib Almadani kwam in 2014 met zijn gezin uit Syrië naar Nederland. Zijn zeventienjarige zoon Rouhi zit ook bij het gesprek met Eilanden-Nieuws.
“In Syrië was het niet meer veilig” vertelt Habib. “Als we terug zouden keren zou ik in de gevangenis belanden. Mijn vader was een tegenstander van het regime. Hij is al in 1980 opgepakt. Tot op de dag van vandaag weet ik niet wat er met hem gebeurd is. Ik weet dus niet of hij nog leeft.”
Via Italië kwam de familie naar Nederland. “We hadden al ons geld gegeven aan iemand die ons beloofd had dat hij ons verder naar Groot-Britannië zou helpen. Hij zou ‘even wat gaan halen’ maar kwam niet meer terug. Na twee uur wachten zijn we naar de politie gegaan. Zo zijn we in Nederland gebleven.”
Niet vriendelijk ontvangen
Het gezin komt eerst terecht in Ter Apel en vervolgens in Budel, Doetinchem en Dronten. Uiteindelijk mogen ze vanuit het AZC in een huis gaan wonen en komen ze op Goeree-Overflakkee terecht. Het dorp waar ze kwamen wonen willen ze niet in de krant vermeld hebben; ze werden er door de meeste mensen niet vriendelijk ontvangen.
“We waren in die tijd denk ik de eerste inwoners van het dorp met een niet-Nederlandse achtergrond” zegt Rouhi. “Ze konden niet echt aan ons wennen. Kinderen gooiden afval voor de deur en ze staken graag cobra’s vlakbij ons huis af. Soms kwam een hele groep kinderen bij ons voor het huis staan en gingen ze proberen om ons te intimideren door te schreeuwen en te gillen. Eén meisje kwam soms in haar eentje en ging dan hysterisch staan krijsen. Habib laat een filmpje zien, “kijk, hier staat ze van alles naar ons te roepen. Ik ben naar haar vader toegegaan, maar die zei: ‘zoiets doet mijn kind niet’. Toen ik vervolgens met dit filmpje kwam zei hij: ‘u mag dit helemaal niet filmen, anders ga ik naar de politie.’”
Weggetreiterd
Rouhi verging het op school niet veel beter. “Ik werd buitengesloten, aan voetbal kon ik echt niet meedoen. Buiten school zat ik alleen maar thuis, ik had verder niemand hier. Daardoor werd ik wat dikker en toen gingen ze me daar voortaan ook mee treiteren.” Achteraf kijkt hij er niet op terug als een leuke tijd “maar we zijn er goed doorgekomen. Nu gaat het gelukkig wel goed.” Uiteindelijk werd het in het eerste dorp waar ze woonden zo erg, dat Habib de gemeente vroeg of ze mochten verhuizen. In Sommelsdijk kwam een huis vrij en zo konden ze in 2017 weg uit het dorp waar ze min of meer weggetreiterd waren. In twee dagen moesten ze verhuizen en alles geregeld hebben. “Het huis was in slechte staat; ik heb zelf alles op kunnen knappen.”
“Er was iemand die beloofde te helpen met al het papierwerk, zodat wij ons op de verhuizing konden richten. We gingen ervanuit dat hij deed wat hij beloofde, maar dat hadden we beter niet kunnen doen.” Later bleek er niets geregeld te zijn, waardoor het gezin in financiële moeilijkheden raakte. Uiteindelijk kwamen ze in de schuldhulpverlening terecht en kregen ze 50 euro in de week om van te leven.
Sinds september dit jaar is het gezin schuldenvrij, maar door corona en lange wachtlijsten wachten ze al vier maanden op een rechterlijke uitspraak die dit officieel bekrachtigt. Daardoor leven ze nog steeds van 50 euro per week. “Alle ellende kwam in korte tijd over ons heen. Uiteindelijk ben ik mede daardoor ook nog gescheiden.”
Beginnen met niets
In Syrië was Habib timmerman. Hij legde vloeren en maakte trappen, maar maakte soms ook bijzondere plafonddecoraties van gips. “Iemand wilde iets geks in een kamer. Ik zei, prima zal ik een vlinder maken?” Zo gezegd, zo gedaan en Habib maakte een reusachtige vlinder die een groot deel van de muur en het plafond van de kamer bedekte. In Nederland moest hij beginnen met helemaal niets. Hij had geen netwerk, beheerste de taal nog niet en had geen geld. Toch heeft hij niet stilgezeten. “Ik ben vrijwilliger bij het Rode Kruis en de Voedselbank. Ik heb mijn rijbewijs gehaald en in de zomer rijd ik vaak als chauffeur op de zomertrein in Middelharnis.”
De laatste tijd doet hij af en toe ook klussen voor mensen. “Ik leg vloeren en ik heb ook een trap gemaakt. Alles wat ik doe zet ik op Facebook en ik hoop dat er mensen zijn die het zien en me benaderen om iets voor hen te maken.”
Habib heeft een droom die uit twee delen bestaat. “Een deel van mijn tijd wil ik weer timmerman worden. Ik wil eerst geld verdienen om een bus te kopen en stap voor stap een bedrijfje op te bouwen. Maar ik vind het wel leuk als ik ook nog iets anders kan doen. Heel de week dit werk zou ook erg zwaar zijn. In Syrië ben ik in mijn been geschoten en daardoor heb ik nog steeds last van mijn heup. Daarom wil ik naast het timmerwerk een deel van mijn tijd een foodtruck beginnen met Syrisch eten.”
Het beste werkt als je er niet op reageert
Ludwig Robijn (39) kwam toen hij twaalf jaar oud was vanuit Suriname naar Nederland. "Mijn moeder was overleden en samen met mijn zus en broer ben ik toen bij mijn tante in Dirksland gaan wonen. Later kwam ook mijn oudere broer hier naartoe. Ik ben hier heel erg warm ontvangen en goed geholpen." Ludwig kon goed meekomen: "in Suriname was ik blijven zitten op school. Daardoor kwam ik hier in een lagere klas terecht en daarbij was het niveau van lesgeven hier ook nog eens lager. In Suriname moesten we echt stampen. Hele expliciete discriminatie heeft Ludwig nooit ondervonden. "Hoewel mijn vrouw ook weleens zegt dat ik het gewoon niet oppik als het wel gebeurt." Maar racisme en discriminatie en racisme, het is er wel, zeker op Goeree-Overflakkee; daar is Ludwig van overtuigd. "Bij anderen heb ik het soms ook wel heel duidelijk zien gebeuren. Dat ze werden gepest door een groep blanke gasten of dat ze in een groep niet mee mochten doen omdat ze anders waren."
Als hij als kind toch een keer uitgescholden werd om zijn huidskleur, had hij wel een manier om ermee om te gaan: "het beste werkt het als je er niet op reageert. Uiteindelijk heeft het dan niet het effect waar mensen op hopen en stoppen ze het snelste."
Ludwig gaat na de lagere school naar de technische school, "de tech" zoals hij het zelf noemt. "Daar werd ik soms wel wat meer aangekeken op waar ik vandaan kwam. Hoewel dat vooral gebeurde toen ik er als ukkie terechtkwam. Na het tweede jaar was het wel over. In de disco gebeurde het ook weleens dat er lelijk gedaan werd. Ik kwam weleens in de Kreek in Ouddorp. Als mensen toch al een beetje gek aan het doen zijn en onder invloed zijn, gebeuren er soms dingen, vechtpartijen en zo. Ooit ben ik een keer geweigerd door een uitsmijter, maar dat was niet hier op het eiland. Die weigerde mij omdat hij vond dat ik er crimineel uitzag. Ik droeg ook oorbellen en vlechtjes in mijn haar, haha."
"Zwarte aap"
Ludwig heeft maar een keer meegemaakt dat iemand zich bewust heel vernederend tegen hem gedroeg. "Ik had een keer ruzie met een collega. Dat liep zo hoog op dat mij uitmaakte voor zwarte aap." Ook toen reageerde hij op dezelfde manier als dat hij als kind deed. "Ik word dan vreselijk netig, maar ik hou me nog wel flink in. Ik moest hem iedere dag ophalen, maar dat was ik niet meer van plan. Uiteindelijk heb ik naar onze baas gebeld en hebben we het uitgepraat en excuses gemaakt. Als ik deze collega nu tegenkom kunnen we prima met elkaar door een deur."
Waarom mensen zo doen, is volgens Ludwig niet altijd met één duidelijke reden aan te wijzen. "Vaak denk ik dat het een combinatie is van verschillende oorzaken; mensen doen toch wel lelijk, maar mensen met een kleurtje pakken ze dan eerder op hun achtergrond. Een ander heeft weer wat anders. Er is over asielzoekers vaak ook een idee van 'die krijgen alles hier'. En soms krijgen die ook eerder een huis dan mensen van hier. Daar komt het voor mijn gevoel ook vaak door dat mensen niet zoveel van buitenlanders moeten hebben."
