Vluchtelingen op het Havenhoofd zijn bijna allemaal Syriërs
"Wat mij het meest opviel, is dat ze allemaal graag aan de slag willen"
MIDDELHARNIS - Verspreid over drie dagen arriveerden vorige week de 75 asielzoekers op het eiland. Burgemeester Grootenboer bezocht afgelopen vrijdag het schip om de mensen welkom te heten. Het overgrote deel van de mannen komt uit Syrië en is gevlucht voor oorlogsgeweld. Met het Eilanden-Nieuws blikt de burgemeester terug op de eerste week, en in het bijzonder haar bezoek aan de boot. "Het was indrukwekkend."
Door Erwin Guijt
"De mensen die ik heb gesproken zijn heel dankbaar dat ze hier mogen zijn. Ze zijn ook onder de indruk van hun nieuwe omgeving. En wat ik merkte, is dat ze nog wel met veel vragen zitten. Hele praktische vragen: hoe bereik ik de huisarts als ik die nodig heb? Maar daarnaast zijn ze natuurlijk benieuwd naar wat hen te wachten staat. Wat mij eigenlijk het meest opviel, is dat ze allemaal graag aan de slag willen. De Nederlandse taal leren, vrijwilligerswerk doen, enzovoort."
De burgemeester sprak de vluchtelingen via twee vrijwillige tolken, omdat ze niet allemaal het Engels even goed machtig zijn. "Het verschilt hoever ze zijn in het asielproces. Een deel van de mensen is net de procedure ingegaan, bij anderen moet dat nog gebeuren. Allemaal hopen ze hier hun toekomst op te bouwen." 'Allemaal' zijn in dit geval 75 mannen. "Het merendeel van de vluchtelingen bij het COA is ook man. Daarnaast is het beleid dat er geen kinderen op een boot worden geplaatst wegens verdrinkingsgevaar. En moeders en kinderen proberen ze zoveel mogelijk bij elkaar te houden."
Gretigheid
Er zitten dus allemaal mannen op het riviercruiseschip bij Middelharnis Havenhoofd. Het zijn voor 85 procent Syriërs, 10 procent Turken en 5 procent Jemenieten. Qua samenstelling is het een gemêleerde groep: de leeftijd loopt grofweg van twintig tot zestig, in ieder geval zijn ze allemaal meerderjarig. "Ik heb verschillende van hen gevraagd naar hun verhalen. Ze gaven aan dat het in hun eigen land niet meer veilig was om te blijven, en dat ze daarom naar Nederland zijn gevlucht."
"Hun aankomst hier is soepel verlopen. De meeste van hen kwamen vanuit Budel, sommigen zijn eerst nog via de centrale locatie in Ter Apel gekomen. Het eerste wat ze hier krijgen is een voorlichting door het COA over hun verblijf: de gedragsregels en veiligheidsinstructies. De eerste tijd zal het vooral wennen zijn aan de nieuwe omgeving en elkaar leren kennen. Daarna is het de bedoeling dat er activiteiten voor dagbesteding komen." Ze herhaalt het nog maar even: "Dat viel me erg op, hun gretigheid om actief bezig te zijn."
Grote huiskamer
In het schip zijn verschillende hutten, waar meestal twee personen in slapen. Daarnaast is er een grote huiskamer, waar ruimte is voor diverse gezelschapsspellen. Aan boord is ook een restaurant, waar de maaltijden genuttigd kunnen worden. Zelf eten maken is er wegens brandgevaar namelijk niet bij. "We zijn nu als gemeente volop bezig met het samenstellen van een dagbesteding. Het aanbod van vrijwilligers is heel groot en divers. Een speciale werkgroep maakt een zo goed mogelijk programma, wat aansluit op de behoeften van de vluchtelingen. Ze mogen namelijk officieel niet werken, maar vrijwilligerswerk kan wel. Daarnaast moet je denken aan een soort dagbesteding: het leren van de taal, samen sporten, dat soort dingen."
Wat vindt de burgemeester ervan dat er zoveel mensen op het eiland hun hulp aanboden? "Dat is natuurlijk geweldig. De lokale gemeenschap neemt haar verantwoordelijkheid en toont zich sociaal betrokken. Veel partijen willen hun steentje bijdragen. Dat is typisch Goeree-Overflakkee wat mij betreft." Ze maakt meteen van de gelegenheid gebruik om een verzoek te doen. "We kunnen natuurlijk nog altijd mensen gebruiken, die zich op een of andere manier in willen zetten. Als mensen daarvoor belangstelling hebben, kunnen ze mailen naar noodopvang@goeree-overflakkee.nl. Binnen een paar dagen zal er dan contact met ze worden opgenomen."
Welkomstpakketje
"Ik heb er alle vertrouwen in dat we een dekkend programma kunnen aanbieden", antwoordt de burgemeester desgevraagd. Het zorgen voor een goede dagbesteding is namelijk de verantwoordelijkheid van de gemeente Goeree-Overflakkee. "Inwoners, organisaties, onderwijsinstellingen, kerken… we kunnen er samen een mooi programma van maken. Het is momenteel nog niet rond, want we willen wel bij de behoeften van de vluchtelingen aansluiten. Er zit bijvoorbeeld iemand bij die in de techniek zit, dan proberen we daar zoiets bij te zoeken." Een kerk op het eiland heeft voor de vluchtelingen een welkomstpakketje samengesteld. "Dat zijn mooie dingen."
Vooraf waren er verschillende mensen kritisch op de komst van de vluchtelingen. "Ik kan dat begrijpen, zeker als je niet weet wat er gaat gebeuren", aldus Grootenboer. "Maar daarom hebben we ook heel erg ingezet op het monitoren van de veiligheid. Op verzoek van de omwonenden is er in de avond- en nachturen beveiliging geregeld. Daarnaast besteden we veel aandacht aan communicatie. Diverse omwonenden en ondernemers hebben het nummer van de projectleiders en beveiligers, zodat we snel kunnen schakelen als zich er iets voordoet. Ook is er extra verlichting aangebracht."
Eerder geweten
De burgemeester beaamt dat de komst van de vluchtelingen kort draaien was. "We hadden het graag eerder geweten, zodat we het ook eerder konden communiceren. Maar dat lag niet in onze handen. Zodra het kon hebben we gelijk de communicatie opgezet, zeker met de mensen die dicht bij de locatie wonen. We houden hen goed op de hoogte. Binnenkort gaan we weer met verschillende bewoners om tafel om de te kijken hoe het gaat."
Het COA zit te springen om opvangcapaciteit, de nood daar is hoog. Hoe het zich in de toekomst gaat ontwikkelen, en of er een aanvullend verzoek vanuit het COA zal komen, durft de burgemeester niet te zeggen. "Er zijn inmiddels zelfs een aantal gemeenten verplicht om opvanglocaties te regelen. Gelukkig hebben wij als Goeree-Overflakkee gelijk onze verantwoordelijkheid gepakt. Ik hoop voor de vluchtelingen zelf dat zij snel duidelijkheid hebben, ze hebben meestal al behoorlijk wat meegemaakt en sommigen zijn al lang onderweg. Vanuit de gemeente kijken wij in ieder geval terug op een positieve eerste week hier, en ik hoop dat we het met elkaar tot een goed einde kunnen brengen."