WAETER
Nêê, ’t was in d’n tied da m’n in Ouddurp nog gêên waeterleidienge hao. Vaoder most dus in de keuken waeter gôô oppompe uut d’n tras (regenbak). ’t Was dienk ik nog in de jaeren vêêrtig van d’n vorigen êêuw. Ik hao altied veel dorst. Misschien kwam dat omdat ’t eten veel zouter was in diejn tied. ’t Waeter uut d’n tras was om te drienkenen, ’t eten klaer te maekene of je eige te wassene. As ie wèrm waeter nôdig hao, dee je ’t kooke in de ketel op de kachel of op ‘t peteroliestel, in laeter op ’t butagasstel.
Behalve ’n tras hao je oak ’n welle (grondwaterput). Bij uus was die wel zes meter diejpe, rond’emesseld. Dat messelen beurende van boven of. Door geregeld ’n stikje uut te graevene, zakkende ’t messelwèrk geregeld diejper weig, toetdat de gewènste diejpte bereikt was. D’r wier dan ’n bovenstik op ’emesseld: de keele. Op ’t ronde gat kwam dan ’n gesmeed deksel mit ’n handvat. Ook d’n tras hao ’n zôô’n keele. Uut de grond wellende dan ’t grondwaeter op. Bie uus hao dat de kleure van gele pils. Bie opoe, schuin tegenover uus, hao ‘t de kleure van oud-bruun bier. Dat was ofhankelek van de veenlaege die deurboord was. ’t Waeter van de welle wier gebruukt om zaeken schôône te schuurene of om de planten buuten te begiejtene. Zowel uut d’n tras as uut de welle dee je ’t waeter opscheppe mit de naeker, ’n klein zienke nemmertje mit ’n touwe d’ran. Die naeker hieng in de welle an ’n iesderen haek.
Ik dee met waeter uut de welle brandweertje spele. Omdat vaoder kruujenier was. stienge d’r buuten genoeg lege gazeuseflessen, mit zôô’n beugel. Die dee ik dan vulle mit ’n trachtertje in lei ze in de kruujwaegen. Dan stak ik êêrst ’n hoapje ruugte in brand in dat gieng ik dan mit loeiende sirene mit ‘t waeter uut de flessen uut de kruujwaegen blusse.
In 1956 krege m’n pas waeterleidienge. Wiele krege dat haest as lesten, omdat m’n in ’n lieje (laan) achterof weunende. ’n Tante van m’n hao ’t al êêrder. Ik vong ’t leuk om dêêr geregeld de kraene ope te draojenen, zodat de ’t waeter mit kracht in de gootstêên spoot. Geregeld herhaelende ik dat. M’n ome schoddende z’n hôôd toe ‘n ’t anzag in zei ofkeurend: “In de meter mar draoje, in de meter mar draoje!!”
Laeter kwam d’r ’n moment dat ze fluor in ’t leidiengwaeter deeje. Dat zou goewd weze voor je gezondheid. Dat heit nog ’n hêêle politieke discussie op’eleverd. Noe hoor ie dêêr niks mêêr over.
Pau Heerschap,
Reacties: pauheerschap@gmail.com