Glas en steen zandstralen: kunst en ambacht tegelijk
Ellen van der Bok werkt in haar atelier aan de Achterstraat in Goedereede op het raakvlak van kunst en ambacht. “Of ik glaskunstenaar ben? Mijn werk heeft zó veel facetten. Glas- en steenbewerker of glas- en steenvormgever, dat komt er misschien nog het dichtste bij, al werk ik met meer materialen. Na de opleiding werd het ambachtsvrouw en beeldend kunstenaar…” Samengevat kun je zeggen dat Ellen een autonoom kunstenaar is die specifieke skills gebruikt in haar werk in opdracht... of dat nu monumenten zijn of restauratie. Vakmanschap gecombineerd met creativiteit levert het resultaat dat past voor de klant.
Dit wil ik
Er zijn maar vier of vijf glas- en steenbewerkers in Nederland die op deze wijze ambachtelijk werken. Ellen heeft dus met recht een bijzonder beroep. Hoe raak je verzeild in de wereld van het zandstralen, pardon aluminiumoxidestralen? “Toen ik de opleiding grafische vormgeving volgde in Rotterdam, liep ik stage bij het zandstraalbedrijf van Jan van der Sluis in Bergschenhoek. Ik had nog nooit zoiets gezien, het was volkomen onbekend. Maar ik zag het en dacht meteen: dit is het, dit wil ik. Vanaf het begin was ik geboeid.”
Een opleiding was er toen niet en voor een meisje lag dit zware werk misschien niet direct voor de hand. Maar Ellen was niet te stuiten en gelukkig wilde Van der Sluis haar het vak leren. Na haar opleiding keerde ze terug in het atelier. “Een jaar of twee later straalde ik mijn eerste stukken.”
Wat volgde was een constante toename en verdieping van kennis van verschillende technieken, zoals koud glas bewerken, deep carving sandblasting en andere oppervlaktebewerkingen in glas en steen. Deze studies, in combinatie met hard werken en een enorme drive om nieuwe mogelijkheden te ontdekken, hebben Ellen een hele serie diploma’s en certificaten opgeleverd, waaronder het EVC-certificaat.
In 2003 nam ze het bedrijf over. Nu is het glas- en steenatelier alweer zeventien jaar gevestigd in Goedereede.
Ze bewerkt glas en steen – en andere materialen – in opdracht van bijvoorbeeld glashandels, schildersbedrijven, architecten, restaurateurs, interieurbouwers, natuursteenbedrijven en ondernemers die een bedrijfslogo of een andere afbeelding of tekst in de hal of aan de gevel willen hebben. Particulieren weten Ellen te vinden voor een monument, een grafsteen, een kunstwerk of bijvoorbeeld een glazen deur met familiewapen. “De mogelijkheden zijn oneindig.” Zelfs wie een afbeelding of object in cortenstaal, rvs of hout wil, kan dat via het atelier realiseren.
Luisteren
Voordat Ellen een ‘eindproduct’ in etappes heeft gestraald – in een dik pak, met een helm op in een afgesloten ruimte – en afgeleverd, is er heel veel gebeurd. “Het begint met het verhaal dat de klant te vertellen heeft. Daar neem ik echt de tijd voor, meestal zit ik alleen maar te luisteren. Aan de hand van het verhaal maak ik een eerste schets. Die bespreken we en passen we aan. Na de goedkeuring komt de uitvoering.”
Het ‘zandstralen’ is daarbij een belangrijk onderdeel, maar Ellen is ook regelmatig aan het boren, slijpen, hameren en beitelen. Het werk is lichamelijk, soms zwaar, en een goede concentratie is noodzakelijk. “Een fout is onherstelbaar”, verklaart ze.
“Het bijzondere van mijn werk? Iets moois maken, iets dat een gevoel of een sfeer oproept. Reacties kunnen heel verschillend zijn, dat is apart en mooi. Een cadeautje.”
