Gebruik van chloorprofam aan banden
Een van de rechtsgebieden waar Den Hollander Advocaten zich vanaf 1934 mee bezighoudt is agrarisch recht. Met het thema food ligt het voor de hand in te gaan op één van de recente ontwikkelingen voor agrarische producten, in dit geval de bewaring van aardappelen.
De Europese Commissie heeft op 17 juni 2019 (EU2019/989) besloten dat het gebruik van chloorprofam uiterlijk op 8 oktober 2020 in de EU is verboden. De Maximale Residu Limiet ("MRL") voor de actieve stof chloorprofam komt door dit EC-besluit hoogstwaarschijnlijk op 0,01 ppm (detectiegrens) te liggen. Dat zal alleen anders zijn als de Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed ("SCOPAFF") anders beslist.
Als een teler aardappelen verkoopt en levert mag de MRL niet worden overschreden. Dit is een wettelijk verbod (Verordening (EU) 396/2005 artikel 18) en het is dus niet relevant wat een koper hiervan vindt. Het is eenvoudigweg verboden aardappelen in het verkeer te brengen waarvan de MRL is overschreden. Zowel de verwerker als de handelaar mogen geen aardappelen en verwerkte producten verhandelen waarvan de MRL te hoog is.
Je kunt je afvragen of een teler een partij aardappelen met een te hoog MRL mag vermengen met andere aardappelen om op die manier de MRL te verlagen. Hier is echter in voorzien, op grond van artikel 19 Verordening (EU) 396/2005 is vermenging "met het oog op verdunning" van een partij niet toegestaan.
Op grond van artikel 20 van de Verordening gelden ook voor verwerkte - of mengproducten onverkort de MRL's, maar wel "rekening houdend met wijzigingen in de gehalten van bestrijdingsmiddelenresiduen als gevolg van de verwerking en/of de menging." Dat betekent dat de MRL evenredig zal dalen, afhankelijk van de verhouding vermenging/verdunning. Ook als een product met een te hoog MRL wordt vermengd met een ander product, zal het gehalte in dat geval nog steeds de MRL blijven overschrijden.
Wat kun je doen om te voorkomen dat de MRL wordt overschreden? In ieder geval kan men de bewaarschuren zo goed mogelijk schoonmaken. Maar let op, want onderzoek wijst uit dat een bewaarschuur waarin ooit Chloor IPC is gebruikt, nog steeds aardappelen kan besmetten. Zelfs als ze zijn schoongemaakt. Ook al gebruikt de teler geen Chloor IPC meer, kunnen op die manier aardappelen toch zodanig besmet worden dat de MRL wordt overschreden.
Het is daarnaast mogelijk een tijdelijke verhoging van de MRL (een TMRL) aan te vragen. Als de schuren alleen geschikt zijn voor de opslag van aardappelen en de MRL voor Chloor IPC niet wordt verhoogd, dan zijn dergelijke bewaarschuren niet meer te gebruiken.
Als alleen al in Nederland bijvoorbeeld 1,5 miljoen ton aardappelen worden opgeslagen in bewaarschuren waarin in het verleden Chloor IPC is gebruikt, kan dat een kapitaalvernietiging met zich meebrengen van 600 miljoen euro. Telers moeten wellicht nieuwe aardappelschuren bouwen.
Mogelijk kan het verbod van het gebruik van Chloor IPC gezien worden als een feitelijke onteigening, dan wel regulering van eigendom. Het zou interessant zijn na te gaan of eigenaren van dergelijke bewaarloodsen een claim hebben op de verantwoordelijke overheid. Mogelijk kan LTO of een Europees verband van landbouwers hier onderzoek naar laten doen.