Brexit en landbouw domineren zakendoen in 2020
Goeree-Overflakkee speelde in de afgelopen jaren al een voortrekkersrol in de energietransitie. Dat blijft de gemeente ook in 2020 doen. Ondanks 'speerpunt Stad' zullen twee andere verschijnselen vooral de aandacht vragen: de Brexit en de ontwikkelingen in de landbouw. Dit blijkt uit een vragenronde door GO! bij de gemeente, de Kamer van Koophandel en de provincie.
Landbouwinnovatie
Tegenover de protesterende boeren staat een iets minder hoorbare, maar minstens zo belangrijke groep agrariërs die niet vasthoudt aan het oude, maar vernieuwing van de branche voorstaat. Innovatie staat ook hoog in het vaandel bij zowel de gemeente als de provincie. Voor de Kamer van Koophandel is vernieuwing zelfs een wettelijke taak.
De provincie Zuid-Holland geeft steun aan innovatieve landbouw via zogeheten Proeftuinen. Dit zijn plekken in Zuid-Holland waar duurzame landbouw wordt ontwikkeld. Op Goeree-Overflakkee zijn drie proeftuinen: in de Proeftuin Teelt van Chinese kool en fijne kruiden op water investeert Tuinderij Bevelander in Achthuizen in een duurzaam, sterk en toekomstbestendig teeltsysteem. Daarmee kan aan toekomstige marktwensen en regelgeving voldaan worden, maar ontstaan indirect ook nieuwe marktconcepten en verdienmodellen, die in de toekomst toegepast kunnen worden op andere gewassen. De gewassen zijn duurzamer tot en met de verwerking door de consument.
In Proeftuin Power2Ammonia GO (Van Peperstraten in Oude-Tonge) wordt onderzocht of en hoe het technisch en economisch haalbaar is om op Goeree-Overflakkee de productie van waterstof, ammoniak en kunstmest te combineren met het opvangen van piekbelasting op het elektriciteitsnet. Het doel is het sluiten van de waterstof-ammoniak-kunstmest-kringloop en de significante reductie van CO2-uitstoot door in plaats van fossiele energie gebruik te maken van duurzame energie. Daarbij wordt bijgedragen aan de verduurzaming van het energiesysteem omdat de buffervorming voor de opvang van overcapaciteit piekbelasting op het net vermindert en vergroting van het geïnstalleerd vermogen duurzame energie mogelijk maakt.
Bij Franzen Landbouw in Dirksland wordt gezocht naar innovatie om de groene groei in de akkerbouwketen te bevorderen via procesinnovatie, businesscase-innovatie en teeltinnovaties. Het doel is om een systeemverandering teweeg te brengen in de gehele akkerbouwketen.
Het is de taak van Kamer van Koophandel om ondernemers voor te lichten, ook op actuele thema's. "De stikstofproblematiek (en thema duurzaamheid) raakt ondernemers op verschillende manieren. Is het relevant in het dagelijks leven van ondernemers, dan gaat het ook ons aan. Daarnaast hebben we een wettelijke taak om innovatie te stimuleren. Dit doen wij door praktijkvoorbeelden van innovatieve ondernemers te laten zien via interviews en video-content op onze website, door ondernemers te wijzen op kansen en door informatie en netwerkkansen aan te reiken. Wij nemen geen stelling in, maar maken het thema op objectieve wijze inzichtelijk bij ondernemers." De KvK informeert ondernemers over actualiteiten aangaande stikstof en stikstofgerelateerde overheidsbeslissingen. Ook voornemens over plannen, maatregelen en wetten worden gecommuniceerd en geduid.
Brexit
De Brexit is op 1 februari officieel van kracht, maar praktisch hebben de ondernemers nog even: op 1 januari 2021 gaan alle maatregelen echt in. Wat de ondernemer er zelf precies van merkt, kan hij nagaan via de Brexit-impactscan op Brexitloket.nl van de Kamer van Koophandel. Tot vorige maand was de test al 100.000 keer ingevuld.
Als reactie op de Brexit worden gemeenten steeds meer geconfronteerd met remigranten die onvoorbereid terugkeren naar Nederland. "Deze remigranten zijn in het bezit van een Nederlands paspoort en afkomstig uit verschillende landen", meldt de woordvoerder van de provincie. "Op dit moment is vanwege de Brexit een stijging zichtbaar van remigranten uit het Verenigd Koninkrijk." De provincie volgt het door het Rijk uit te werken Scenario Massale Terugkeer en een landelijk coördinatiepunt waar 'best practices' van gemeenten worden gedeeld en de financiering wordt geregeld. Daarnaast trachten gemeenten terugkerende remigranten aan het werk te helpen op plekken met een werknemerstekort, zoals de zorg en tuinbouw.
Wie denkt dat de Brexit weinig te maken heeft met ondernemend Goeree-Overflakkee vergist zich. "Er zijn weinig sectoren op het eiland vanuit de handel afhankelijk van Groot-Brittannië", zegt gemeentewoordvoerder Gert van Nieuwaal. "Het Rijk heeft onderzocht dat de risico's voor een gemeente vooral liggen bij het toerisme. Voor het toerisme weten we uit eigen ervaring dat de Britten een bijzonder kleine groep vormen in de toeristische overnachtingen op het eiland. Door de intensieve samenwerking met de visserijsector weten we dat hier wél een groot risico bestaat ten aanzien van de Brexit. De sector in de brede zin, maar daarbij ook de vissers vanuit Stellendam, vist veel in Britse wateren. Áls de Britse wateren gesloten zouden worden, zou dat groot effect hebben op de sector. Dit werkt dubbel omdat het oorspronkelijke vangstgebied beperkt zou worden, maar het resterende vangstgebied wordt ook drukker, terwijl dit al zo was door de komst van windmolenparken op zee. Voor de afzet van hun vis zijn de Britten grotendeels afhankelijk van de Europese markt, dus hier verwachten we nog wel wat kansen in de onderhandelingen tussen de EU en Groot Brittannië."
Energietransitie
Tot slot wordt voor Goeree-Overflakkee 2020 het 'Uur U' voor wat betreft Energieneutraal 2020. Van Nieuwaal: "De gemeente was en is niet blij met de windopgave. Door de regie in eigen hand te nemen, kon de gemeente wel zelf bepalen waar de windmolens geplaatst werden en worden. Daarnaast kon de gemeente regelen dat de windmolens niet hoger mogen worden dan 150 meter (geen obstakelverlichting nodig voor vliegverkeer), dat er een minimale afstand van 900 meter tot de woonkernen is en dat de direct omwonenden financieel gecompenseerd worden. Toen bleek dat de windopgave onontkoombaar was hebben we van duurzaamheid een kans gemaakt, een ambitie Energieneutraal 2020 geformuleerd en het eiland gepositioneerd als duurzaam-innovatief eiland. Zo zijn er mooie initiatieven gerealiseerd (Innovathuis, goederenhub, elektrische deelauto's, zonneparken) en in ontwikkeling (waterstoftankstation, zeewierproject, Energiepark Haringvliet Zuid).
De missie is dat Stad aan 't Haringvliet uiterlijk in 2025 is overgestapt op groene waterstof als een vervanger van aardgas. Dit gebeurt alleen bij voldoende draagvlak van de inwoners en onder de voorwaarden van betaalbaarheid, veiligheid en leveringszekerheid. Momenteel wordt er een subsidieaanvraag voor het Programma Aardgasvrije Wijken voorbereid en voor 1 april ingediend bij het Rijk.
