Psycholoog Bernadette van Rossum woont en werkt op het eiland: Lummelen is er niet meer bij, terwijl dat soms heel goed voor je is
Als psycholoog ziet Bernadette zowel voor- als nadelen van de hechte gemeenschappen op Goeree-Overflakkee. "Het voordeel is dat mensen worden gezien, er is een sociaal netwerk dat in steden minder vanzelfsprekend is. Het nadeel is dat sommige mensen geen eigen keuzes durven te maken, omdat ze bang zijn dat ze er dan uit liggen." Voor zover de bevlogen psychologe weet zijn er op het eiland niet minder mensen met psychische klachten dan in andere regio's. "Maar dat is erg lastig om goed te vergelijken, omdat in steden bijvoorbeeld een hoger percentage hogeropgeleiden woont." Of het goed is voor de gezondheid om op Goeree-Overflakkee te wonen? "Mij helpt het. Je hebt hier in ieder geval mogelijkheden om bezinktijd te nemen."
Lummelen is gezond
Ze ziet stilstaan bij wat er gaande is in je leven als een belangrijke stap om goed in je vel te zitten. "Vroeger liepen mensen achter de ploeg en hadden ze tijd om rustig na te denken over wat er gebeurde in hun leven. Nu zijn mensen mentaal drukker en wordt loze tijd ingevuld met smartphonegebruik of andere prikkels. "Lummelen is er niet meer bij, terwijl dat soms heel goed voor je is." Naast 'bezinktijd nemen' is het volgens Bernadette belangrijk om goed te slapen, gezond te eten en voldoende te bewegen. "Het is geen garantie dat je geen psychische klachten krijgt, maar het helpt wel."
Groeten op straat
Ze behandelt mensen binnen de Generalistische Basis GGZ met uiteenlopende klachten, zoals een depressie, angst, burn-out of trauma. Haar werkdag heeft een vast ritme, ieder uur stapt er een nieuwe cliënt binnen. "Belangrijk voor de behandeling is een vertrouwensband. Om iemand te helpen wil ik uitzoeken wat heeft geleid tot de klachten die iemand heeft om zodoende tot goede handvatten te komen." Bernadette heeft een eigen praktijk en werkt zowel in Sommelsdijk als Melissant, ze woont zelf ook op het eiland. Ze zegt niet veel last te hebben van het feit dat ze buitenom haar werk regelmatig cliënten tegen het lijf loopt. "Als ik op d'n Diek een cliënt tegen kom dan wacht ik tot hij of zij mij groet en dan groet ik terug en als diegene niet groet dan doe ik dat ook niet. Misschien loopt diegene daar wel met een vriend(in) die niet weet van de klachten en de behandeling bij mij. Ik wil mensen niet in een ongemakkelijke situatie brengen door hen als eerste te groeten, waardoor ze misschien de vraag krijgen: waar ken jij die van?."
Minder schaamte bij jongeren
De leeftijd van de mensen die ze helpt varieert van 18 tot 80 jaar. "Ik merk dat jongeren iets makkelijker open zijn over hun gevoelens. Ze hebben vaak minder schaamte dan ouderen, maar veel jongeren vinden het lastig vinden om een diepgaand gesprek te voeren." Ouderen zijn niet gewend hulp te vragen. Bij de oudere generaties zijn er natuurlijk ook problemen, zo heeft de watersnoodramp diepe sporen achtergelaten op het eiland. "Daarna moesten mensen alles weer opbouwen en was er weinig tijd om stil te staan bij alle emoties. Ze moesten door en het land en de maatschappij weer opbouwen."
De aanpak voor jongeren en ouderen is hetzelfde. "Maar je moet als psycholoog wel aansluiten op de beleving van de patiënt, bij een jongere gebruik je andere taal dan bij een ouder iemand."
Gevoel, verstand en lijf
Tijdens de verschillende levensfases moeten er belangrijke beslissingen worden gemaakt. Bijvoorbeeld wat voor studie ga ik doen, met wie wil ik mijn leven delen of moet ik een andere baan gaan zoeken. De psycholoog zegt dat het belangrijk is om daarbij gevoel, verstand en lijf in te zetten. "Tegen mensen die alleen maar nadenken en beredeneren zou ik zeggen luister ook naar wat je gevoel zegt. En voor mensen die vanuit hun gevoel impulsief beslissingen nemen is het belangrijk om goed na te denken voor ze een knoop doorhakken. Zet alle consequenties op een rij, niet alleen voor nu, maar ook voor over tien jaar. En ook je lichaam geeft vaak signalen af. Leer jezelf aan om naar die signalen te luisteren."
Gebalanceerd Godsbeeld
In haar praktijk behandelt Bernadette zowel christelijke als niet-christelijke mensen. Ze heeft zelf een christelijke levensovertuiging, daardoor kan ze zich goed inleven in cliënten met geestelijke vragen. "Dat gaat vaak samen met psychische klachten." Tijdens haar studie onderzocht ze of somberheidsklachten vaker voorkomen in specifieke kerken. De uitkomst was verrassend. In kerken waar een gebalanceerd Godsbeeld wordt verkondigd, waarbij zowel de rechtvaardigheid als de mogelijkheid voor vergeving worden benoemd, was er sprake van relatief minder somberheid.
Acceptatie vinden
"Alles wat je meemaakt in jouw leven vormt je. Iemand die als kind jarenlang is gepest draagt dat altijd met zich mee. Als zo iemand een keer boos wordt toegesproken door een collega dan kunnen de gevoelens van vroeger weer naar boven komen." Ze legt uit dat niet alleen jeugd, maar ook persoonlijkheid, erfelijkheid en biologische factoren een rol spelen bij het ontstaan van psychische klachten. "Uiteindelijk gaat het erom dat je acceptatie moet vinden voor de tegenslagen in je leven. Het is belangrijk om bij tegenslag stil te staan bij je gevoelens en emoties. Neem tijd om te 'rouwen', rouwen is pijnlijk maar ook heel gezond. Anders is de kans groot dat je later in je leven vastloopt.
Online gemeenschap
Sociale media zorgen voor dezelfde groepsdruk als een lokale gemeenschap. Het positieve is dat het een laagdrempelige manier is om contact te hebben. Je kunt online makkelijk een netwerk opbouwen. En het blijkt ook dat hoe anoniemer een gesprek hoe opener mensen zijn. Het gevaar is dat jongeren hun waarde gaan ontlenen aan sociale media. Het is belangrijk dat opvoeders zich verdiepen in de online wereld en met kinderen in gesprek gaan over de voor- en nadelen. Je moet kinderen niet onderschatten, je kunt zeker met ze van gedachten wisselen hierover.
Levensvragen
Vragen als: waar leef ik eigenlijk voor, en hoe wil ik mijn leven inrichten, vindt de psycholoog leuk om over na te denken. Daar moet je niet voor weglopen. Vraag je af waar de onrust vandaan komt. Vaak komen mensen als ze uit huis zijn, studie achter de rug hebben en een eigen leven hebben opgebouwd tot stilstand. Ze gaan dan nadenken over dit soort vragen. Vrouwen bereiken dat punt meestal eerder dan mannen. "Het is goed om daar met anderen over te praten. Neem er de tijd voor, bijvoorbeeld door regelmatig een strandwandeling te maken."
Over haar vak vertelt ze dat een psycholoog geen toverstaf heeft. "Het is geen wiskunde, waarbij er maar één uitkomst juist is. Ons vak is om mensen bewust te maken, daardoor krijgen ze meer grip op hun leven. Je gunt mensen dat het goed met ze gaat. Mijn droom is dat de psychische zorg op Goeree-Overflakkee steeds beter vorm krijgt en natuurlijk ook dat psychische klachten zullen afnemen."
