Minister geeft groen licht: Project Getij Grevelingen naar uitwerkingsfase
Na een jarenlange periode van verkenning, onderzoek en overleg ligt er nu een plan waarbij de waterkwaliteit en de natuur onder water substantieel verbeteren. Tegelijkertijd wordt recht gedaan aan de bestaande natuurwaarden op de oevers en ontstaat ongeveer 600 hectare nieuw intergetijdengebied.
Uitwerkingsfase
In deze fase wordt het plan voor de realisatie gemaakt waarbij alle aspecten die daarbij een rol spelen worden uitgewerkt. Daarmee wordt een beslissing voorbereid om het project wettelijk en financieel mogelijk te maken. Hierbij krijgen ook alle belangen van stakeholders in en rond de Grevelingen een plek. Voor deze fase wordt twee jaar uitgetrokken, van 2020 tot 2022. Een eventuele aanbesteding voor de realisatie van de doorlaat kan starten in 2022-2023. Deze is dan operationeel tussen 2025 en 2026. Wanneer besloten wordt om ook een getijdencentrale aan te brengen in de doorlaat in de Brouwersdam, duurt de voorbereiding ongeveer een jaar langer. Wanneer de realisatie klaar is en de doorlaat functioneert, start de beheerfase.
Optimale balans
Belangrijk onderdeel van de verkenningsfase was het zoeken naar een optimale balans tussen de grootte van de getijslag, nodig om voldoende stroming te realiseren om de waterkwaliteit te verbeteren, en tegelijkertijd het zoveel mogelijk behouden van de door Natura2000-wetgeving beschermde natuur op de eilanden en oevers. Voor de planuitwerkingsfase wordt nu uitgegaan van een getijslag van 40 cm rondom een zogenoemd middenpeil van NAP -30 cm, 10 cm lager dan het huidige middenpeil in de Grevelingen. Voor schade die niet voorkomen kan worden zal het project compensatiemaatregelen nemen, bijvoorbeeld de aanleg van een nieuw natuureiland.
Zeespiegelstijging
Door de zeespiegelstijging wordt het op termijn lastiger om de gewenste getijslag te behouden. In de plan-uitwerkingsfase worden twee varianten van de doorlaat uitgewerkt die hier rekening mee houden. Een doorlaat in de Brouwersdam in combinatie met een getijdencentrale die duurzame energie op kan wekken en wanneer nodig kan helpen water uit de Grevelingen te pompen. Of een doorlaat die geschikt is gemaakt om er op een later moment pompen of een getijdencentrale in te bouwen.
Terugblik
De eerste plannen om beperkt getij terug te brengen in de Grevelingen dateren al uit 2008. In de periode daarna is veel onderzoek gedaan naar mogelijke oplossingen en financiële haalbaarheid. Het project kreeg in maart 2018 een nieuwe impuls. Toen maakten de ministers van Infrastructuur en Waterstaat en van Landbouw, Natuur en Klimaat tijdens een werkbezoek aan de Brouwersdam bekend € 75 miljoen extra ter beschikking te stellen om de natuur- en waterkwaliteit in het gebied te verbeteren. Samen met eerder vastgelegde budgetten van het Rijk, de provincies Zeeland en Zuid-Holland, Staatsbosbeheer als eigenaar van de buitendijkse gronden in en bij de Grevelingen en de gemeenten Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland (elk voor 1 miljoen euro) is er daarmee voldoende budget om een doorlaatmiddel in de Brouwersdam te kunnen realiseren. Voor dit project wordt de MIRT- systematiek gevolgd (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport). Zoals eerder gemeld stelden de beide eilandgemeenten als voorwaarden bij hun deelname dat bij de realisatie van het project Getij Grevelingen het strand aan de zeezijde van de Brouwersdam behouden moet blijven. Deze (rand) voorwaarden zijn in de bestuursovereenkomst opgenomen.