Opinie: Steeds rijker en steeds armer
Nederland telde op 1 januari 2020 zo’n 278.000 huishoudens met een vermogen van 1 miljoen euro of meer, zo meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek vorige week. Het aandeel miljonairs op Goeree-Overflakkee was op genoemde datum 4 procent. Op ongeveer 23.000 huishoudens gaat dat dus om ongeveer 920 huishoudens. Hierbij is ook de waarde van de woning en hypotheekschuld meegerekend, net als mogelijke aanmerkelijke belangen en ondernemingsvermogen, aldus het CBS. De vraag is natuurlijk in hoeverre je iets hebt aan ‘stenen waarde’ en uitzonderingen zijn er ook altijd, maar feit is dat we het nog altijd erg goed hebben en dat het -ondanks de coronacrisis met alle gevolgen van dien- goed gaat.
Een kijkje naar de andere berichten van het CBS leert dat alle economische seinen op groen staan. Op woensdag 1 december stonden de volgende berichten te lezen op de website van het CBS: ‘Omzet zakelijke dienstverlening 19,5 procent hoger in derde kwartaal’, ‘Afzetprijzen industrie ruim 20 procent hoger in oktober’, ‘Omzet horeca bijna terug op niveau pre-corona’, ‘Detailhandel zet bijna 7 procent meer om in oktober’, ‘Aantal bijstandsontvangers gedaald tot niveau net voor coronacrisis’, ‘Vertrouwen ondernemers industrie naar nieuwe recordhoogte’, ‘Opnieuw meer omzet autohandel in derde kwartaal’.
We hebben het in materiële zin misschien wel beter dan ooit en hebben alles wat ons hartje begeert. Tegelijkertijd gaat het maatschappelijk gezien misschien wel slechter dan ooit. Rijkdom in materiële zin is duidelijk niet hetzelfde als rijkdom in maatschappelijke zin. Als het met mij maar goed gaat, de rest zal me een zorg zijn, dreigt steeds meer de tendens te worden. ‘Na mij de zondvloed’, dat werk.
De coronacrisis zet de egocentrische mens van nu overigens hooguit in een wat feller licht. Ook voor maart 2020 was het voor verenigingen immers al heel erg lastig om vrijwilligers te vinden. Ook voor maart 2020 klopten groeide het aantal ‘cliënten’ van de voedselbank, was eenzaamheid onder ouderen een groot probleem en dachten we steeds vaker dat de wereld om ons draait. Niets menselijks is daarbij ook ons als christenen vreemd. We stopten ook voor maart 2020 liever wat extra’s in de collectezak (hoe belangrijk ook) dan dat we echt iets bijdroegen aan de geestelijke groei van de gemeente, en daarmee van onszelf.
Het is inderdaad niet echt positieve mensvisie. En toch is het gelukkig niet het hele verhaal. Want ‘dankzij’ corona hebben we ook veel meer oog gekregen voor wat echt belangrijk is in de maatschappij. We hebben geleerd dat omzien naar elkaar belangrijk is. Dat goede zorg en goed onderwijs gewoon heel erg belangrijk zijn (en geld mogen kosten). Dat een stampvolle kerk iets heel moois is, ook al ervaar je dat vast niet zo als je helemaal achterin pas een plekje vindt en precies achter die pilaar zit. Of dat de huiskamer tijdens de verjaardag van opa zo vol is dat je moet staan.
En toch laten we ons zo makkelijk weer afleiden. Wel of niet vaccineren, het is de meest recente splijtzwam in families, gezinnen, kerken en vriendschappen. ‘We zetten niet die stap vooruit, naar elkaar toe, maar doen een stap achteruit’, zei een voorganger het onlangs treffend. We verschuilen ons liever in de loopgraven van het eigen gelijk en luisteren niet eens meer naar elkaar.
En dat is ronduit armoedig. Hoe rijk we het ook hebben. Dus is er werk aan de winkel, voor ons allemaal. Het kost misschien wel veel moeite -de minste zijn is gewoon heel erg moeilijk- maar laten we echt die stap naar elkaar toe weer gaan zetten. Niet meer de nadruk leggen waarom we van elkaar verschillen, maar zoeken naar wat ons bindt. Dat is veel belangrijker en rijker dan een volle bankrekening en daar worden we ook een stuk gelukkiger van.