Opinie: Zelfs advent ontkomt niet aan commercie
Goed, een klein positief puntje dan, om mee te beginnen. Tot een paar jaar geleden stonden de meeste Nederlanders je schaapachtig aan te staren als je zei dat aanstaande zondag de eerste adventszondag was. Ze hadden echt uitleg nodig. Dat advent ‘verwachting’ betekent, en dat met die verwachting de komst van de Heere Jezus naar deze aarde wordt bedoeld. Dat we dan mogen uitzien naar het echte kerstfeest. Niet de commerciële feestdagen vol cadeautjes onder de boom en uitgebreide diners. Want dat is precies wat de commercialisering met kerst heeft gedaan.
Niet alleen met kerst trouwens. Pasen is niet meer de tijd om het kruisoffer van Christus te herdenken, maar om eieren te zoeken, uitgebreid te shoppen en - daar is ie weer - een reden te hebben voor overvolle eettafels. Er is van alles af te dingen op The Passion van de Evangelische Omroep, maar het feit dat mensen zich meer bewust zijn geworden van de betekenis van Pasen is mede dankzij dit evenement. Hemelvaart? Pinksteren? Lekker hoor, die extra vrije dagen, maar daar houdt het vaak wel mee op. Hup, op naar de meubelboulevard.
De herdenking van de Reformatie, ook bekend als Hervormingsdag, vindt jaarlijks plaats op 31 oktober. Het is de dag dat in 1517 Maarten Luther zijn 95 stellingen op de deuren van de Slotkapel in Wittenberg spijkert. Die gebeurtenis zorgt er uiteindelijk voor dat de onbijbelse praktijk van vergeving van zonden via een aflaat verdween (inderdaad, een rooms-katholiek verdienmodel), en de Bijbelse leer dat dit alleen mogelijk is door het bloed van Jezus Christus weer terugkeerde in de kerk. Deze herdenkingsdag vervaagt echter langzaam maar zeker. En wat krijgen we ervoor in de plaats? Halloween. Een ‘feest’ waarbij kinderen worden blootgesteld aan de dood, heksen, spoken en allerlei andere ongein.
Dat is echt niet wat Luther bedoelde met ‘Nu jaagt de dood geen angst meer aan’.
En nu is dus ook advent aan de beurt. Adventskalenders zijn inmiddels erg populair. Deze in de 19e eeuw ontstane christelijke traditie hielp christenen om toe te leven naar kerst. Elke dag werd een luikje geopend, al dan niet met een klein cadeautje of iets lekkers voor de kinderen. Een mooi hulpmiddel dat tegenwoordig wordt misbruikt als de zoveelste handige truc om geld te verdienen. Een adventskalender in de vorm van een kraskaart, bierproeverij, luchtjes, verzorgingsproducten en wat dies meer zij, het is allemaal leuk en aardig, maar heeft helemaal niets meer met advent te maken. Tenzij je kerst vooral ziet als cadeautjesfestijn.
Van oorsprong christelijke feestdagen vol betekenis die verworden zijn tot platte uitverkoopdagen, in het licht van de doorgaande secularisatie van Nederland mag het geen verrassing zijn. Daarom als besluit een positieve noot. Juist deze dagen zijn prachtige aanleidingen om in gesprek te gaan over wat advent nu echt betekent.