Ethiek: Waarde van de rechtsstaat

Het is trouwens niet voor het eerst dat een bekende Nederlander wordt neergeschoten. We herinneren ons wellicht allemaal nog wel dat Pim Fortuyn jaren geleden werd doodgeschoten. Een schok ging toen door ons land. We dachten dat dit soort zaken in ons land niet mogelijk waren. Helaas is dat echter wel het geval. Terreur, misdaad, moord en doodslag houdt bij de grens niet op. Het is een gebeurtenis die veel te denken geeft.

In de eerste plaats is er natuurlijk de oprechte verontwaardiging dat iemand kennelijk op klaarlichte dag kan worden neergeschoten. Wie dit heeft gedaan is nog niet duidelijk, maar de vermoedens gaan naar de georganiseerde criminaliteit. De heer De Vries was adviseur van een kroongetuige en al eerder waren mensen rond de kroongetuige doodgeschoten. De advocaat van de kroongetuige en een broer van de kroongetuige waren al eerder vermoord. Het zijn dingen die huiver oproepen en kennelijk is de grote criminaliteit in ons land nergens bang voor. Reeds eerder werd duidelijk dat een mensenleven in dat circuit niet telt. Het is een aangrijpende gedachte dat we zo over het leven van medemensen denken. Het laat ook weer zien hoe groot en goed de algemene genade van God is die mensen ervan weerhoudt om dergelijke gedachten in daden om te zetten. Ieder oprecht christen weet dat de moordenaar schuilt in zijn of haar hart. Het is Gods weerhoudende genade dat het er niet uitkomt. Het maakt ook ootmoedig om te beseffen waar we toe in staat zijn.

In de tweede plaats zijn dergelijke zaken wel een aantasting van onze samenleving. We leven in Nederland in een geordende staat. Mensen moeten zich houden aan de wet en iedereen is voor de wet gelijk. Rijke mensen krijgen bijvoorbeeld geen voorkeursbehandeling in de rechtsspraak of van de overheid. Ieder moet op zijn of haar buurt wachten en de wetten gelden voor iedereen. Onze koning is net zo goed verplicht om zich aan de wet te houden dan welke willekeurige burger dan ook. Ook is er door politie en openbare orde een veiligheid in dit land. Uiteraard kan de overheid niet overal voor zorgen, maar mensen worden beschermd door de wet. Kinderen mogen bijvoorbeeld niet misbruikt worden, want anders treedt de overheid op. Ook mag ons niets in de weg gelegd worden om te gaan en te staan waar we willen. We hebben vrijheid van meningsuiting, godsdienst en tal van andere zaken. Er wordt ook op toegezien dat deze dingen gewaarborgd zijn. Het hele politie- en justitieapparaat probeert rechtsgelijkheid te waarborgen voor alle mensen in dit land. Dat betekent niet dat het niet af en toe verschrikkelijk mis kan gaan, zoals in de toeslagenaffaire, maar in beginsel leven we in een vrij land waar iedereen vrijheid en rechtsbescherming heeft, binnen de grenzen van de wet. Die vrijheid is een zeer groot goed en door dergelijke vreselijke daden komt dat onder druk te staan. Mensen zijn niet meer vrij om bijvoorbeeld iemand voor de rechter te verdedigen. Er zijn in dit land mensen die extra beveiliging nodig hebben om niet neergeschoten te worden. De rechtstaat is dus geen onbedreigd gegeven. Dat blijkt uit deze aanslag.

Vanuit de hele samenleving werd op de aanslag gereageerd. Daar mogen we blij mee zijn. Het blijkt dat de rechtsstaat een levend bezit is wat we graag willen behouden. Laten we daar dankbaar voor zijn. We mogen de Heere danken dat we leven in een land waar we in alle vrijheid Gods Woord mogen horen en uitdragen.