Voor u gelezen: Luisterend en aandachtig leven – hulp bij keuzes leren maken
Het begint allemaal met het aanleren van onderscheidend vermogen. Dit staat gelijk aan aandachtig en luisterend in het leven staan. Hoe kun je deze vaardigheid oefenen? Voordat je kunt onderscheiden, dien je gevoeligheid te ontwikkelen. Terugkijken op de afgelopen dag is hierbij een voorwaarde. Niet het beschrijven van gebeurtenissen, maar van gevoelens gedurende de afgelopen dag vormt de eerste stap naar een luisterend en aandachtig leven.
Verrassend genoeg blijkt het leren luisteren naar je gevoelens en het onderscheiden een gave die je kunt ontwikkelen met je verstand.
Hart, verstand en wil
Het eigenlijke onderscheiden heeft vier kenmerken: loslaten, vreugde als kompas, het is een zich herhalend proces en het gebeurt samen met een gids. Sintobin wijst erop dat écht onderscheidend leven de Bijbel als levensgids heeft. Deze Gids roept op tot zelfonderzoek en wijst de kaders aan van goed en kwaad.
Onderscheiden betekent niet dat je je laat leiden door emoties. Het is een samenspel tussen hart, verstand en wil. Hoe weet je aan de hand van het voorgaand beschreven proces of je de goede keuze hebt gemaakt? De bevestiging van onderscheidend keuzes leren maken uit zich volgens Sintobin door onder andere: interne en externe bevestiging, vruchten die de bevestiging onderstrepen en de factor tijd.
Leren onderscheiden is een samenspel tussen hart, verstand en wil. Stil worden, danken, vragen om vergeving en het kijken naar de dag van morgen zijn de pijlers waarop deze vaardigheid rust.
Innerlijk kompas
Onderscheidend leven en het maken van keuzes wordt verder uitgediept in het vierde hoofdstuk.
Een apart gedeelte is gewijd aan onderscheiding en opvoeding en het onderscheiden van goed en kwaad. Verder aandacht voor onderscheiding in bijzondere situaties. Hoe onderscheid je als je zielsgelukkig, boos, ongelukkig, angstig, of juist in crisis bent? Of als je niets voelt, met een probleem zit, twijfelt, er spanningen zijn of er vervelende gedachten door je hoofd gaan? De 100 genoemde praktijkvoorbeelden gaan in op even zoveel omstandigheden die zich kunnen voordoen in het dagelijks leven.
De subtiele levenskunst waarin de jezuïeten zich eeuwenlang oefenden, is die van een leven vanuit dankbaarheid en vreugde. De schrijver legt dit proces uit in toegankelijke taal. Hij poetst daarbij uitdrukkelijk de gebrokenheid van het leven niet weg.
Door aandachtig en luisterend in het leven te staan, kun je jezelf ontwikkelen als mens die leeft vanuit rust. Dit innerlijk kompas, met de Bijbel als wegwijzer, geeft (meer) vreugde, dankbaarheid en de wetenschap dat het levenslang leren onderscheiden een proces is dat nooit stopt.
Geschikt voor degenen die zich nader willen verdiepen in de expertise van de jezuïeten, die zich sinds de zestiende eeuw oefenen in het luisterend en aandachtig in het leven te staan. Nikolaas Sintobin is Vlaams jezuïet en internetpastor.