Gerard Sangers schrijft boek over leven in de bijstand: "Als je werkt in de bijstand leg je er geld op toe, dat vind ik niet logisch"
Gerard Sangers (63) is geen onbekende op Goeree-Overflakkee. Hij kaartte de problemen waar je als bijstandtrekker tegenaan loopt al eerder aan. Bij de wethouder, in de gemeenteraad, bij tv-programma Radar, bij minister Koolmees, via het al na enkele maanden gesneuvelde initiatief Bijstand Werkt Samen, in de krant… Maar tot veranderingen heeft dit alles niet geleid.
Sangers moet zich onderhand een roepende in de woestijn voelen. Toch dacht hij er goed aan te doen zijn noodkreet nog een keer te laten horen. Nu in boekvorm. "Een boek is iets blijvends. Hoop ik", zegt hij terwijl hij wat bladert in het 333 pagina’s tellende boekwerk.
Mijn wereld
Hij hoopt dat zoveel mogelijk mensen zijn boek gaan lezen. Niet om er rijk van te worden – pas als er 5.000 exemplaren per jaar worden verkocht kan Sangers de bijstand vaarwel zeggen – maar om kennis te nemen van de boodschap. Die wil hij desgevraagd wel samenvatten: "Mijn centrale boodschap is dat ‘de systeemwereld’ van overheid en ambtenaren er geen idee van heeft hoe de leefwereld van mensen eruitziet. In mijn boek geef ik een inkijkje in die leefwereld. Het is mijn wereld, ik speel de hoofdrol."
Maar, voegt Sangers er direct aan toe, het gaat niet alleen om bijstandsgerechtigden die met hun kop tegen de muur lopen. Het gebeurt ook met 'klanten' van bijvoorbeeld het UWV, de Wajong en de WMO, om nog maar te zwijgen over mensen die te maken hebben met de dienst Toeslagen van de Belastingdienst. "Na de toeslagenaffaire komt de bijstandsaffaire." 'De systeemwereld' is in zijn optiek in het bedrijfsleven overigens niet veel beter. "Daar komen managers met dingen waarvan de werkvloer zegt: hoe héb je ’t kunnen verzinnen."
De aanleiding om de pen ter hand te nemen was het overlijden van Sangers' jongste broer. "Hij was hoog opgeleid, had topbanen, een groot huis en intelligente kinderen. Hij was HR-manager en ontsloeg mensen. Hij maakte een eind aan zijn leven omdat hij, achteraf gezien, niet de gave had het naast zich neer te leggen."
Zwarte sneeuw
Dat zette Gerard Sangers aan het denken. Hij kon 'het' wel naast zich neerleggen. 'Het' is: sancties krijgen, beschuldigd worden van fraude, mee moeten doen aan een traject wat niet werkt, een lijfrentepolis moeten verkopen om een kunstgebit te mogen aanschaffen – en ga zo maar door. "Ik heb genoeg zwarte sneeuw gezien."
Volgens Sangers regeert de angst. "Ambtenaren zijn als de dood om een fout te maken en laten mensen dingen doen die wel aan hun geweten móeten knagen, terwijl bijstandsgerechtigden ook bang zijn om de fout in te gaan. Het systeem is gebouwd op angst en wantrouwen."
Hij is geen schrijver, maar hij vond het niet moeilijk om het boek te schrijven. "Ik pakte de fiets en ging met mijn schrijfblok op een bankje bij het Sas van Dirksland zitten. Het verhaal vloog zo mijn pen uit. Mijn eerste gedachte was: ik moet alles wat ik sinds 2011 heb meegemaakt van me af schrijven. Dat helpt, ik kan het iedereen aanraden die ergens mee rondloopt. Toen een kennis mijn verhalen had gelezen zei ze: dit zou 'de wereld' moeten weten." Dat was het laatste zetje om een boek op de markt te brengen.
Eigen regeltjes
Het grootste probleem dat Sangers aankaart is de Participatiewet, die hij omschrijft als mislukt. "Waarom? Omdat de gemeente die wet uitvoert. Er zijn in Nederland 352 gemeentes en die hebben allemaal hun eigen regeltjes. Hier ook. In de wet staat dat je iemand in de bijstand maximaal 2.400 euro per jaar aan activeringspremie mag geven als hij of zij wil werken. Maximaal. Wat denk je, hoe hoog is de activeringspremie die de gemeente Goeree-Overflakkee heeft bepaald? 125 euro per jaar. Nou, met drie nul-uren-contracten kwam ik gigantisch in de problemen. Ik moest er geld op toe leggen. Werken, dat kostte me te veel. Ik ben gedwongen om niets te doen. Dat vind ik niet fijn hoor."
Gerard Sangers hoopt met zijn boek ook een andere manier van denken op gang te krijgen. "Ach, daar ben ik al jaren mee bezig", relativeert hij zelf meteen. "Een leuk boek om te lezen is het niet. Het is allemaal drama wat erin staat. En het is ook niet normaal. Niet logisch. Lees mijn boek!"
'Met dank, door MijnOverheid bij de Voedselbank' is te koop via de website tegekvoorwoorden.org. Het boek kost 19,95 euro, exclusief 1,95 verzendkosten.