"Zwerfafval inzamelen is leuk en geeft voldoening"
Een wandeling maken met een vuilniszak in de ene hand en een knijpstok in de andere, is voor Chantal Lammeree (46) uit Sommelsdijk een vertrouwde gewoonte geworden. Op werkdagen loopt ze tijdens haar lunchpauze een flinke ronde door Sommelsdijk of de aangrenzende polders, waarbij ze steeds even halthoudt om met haar knijper achtergebleven afval op te rapen. Dat wordt in de vuilniszak gedaan, die in een handig draagbare ring hangt. Waarom ze dat doet? “Vorig jaar moest ik, net als zoveel anderen, thuis gaan werken vanwege de coronamaatregelen. Tijdens mijn lunchwandelingen viel het me op hoeveel afval er eigenlijk op straat en in de berm ligt. Daar wilde ik iets aan doen. Ik heb een knijper besteld en ben maar gewoon gaan rapen. Ik loop hier toch, dan kan ik het net zo goed meenemen.”
Volgens Lammeree is het een win-winsituatie. Ze heeft letterlijk een stok achter de deur. “Ik ben lekker buiten én ik loop met een doel. Door zo’n wandeling kan ik mijn hoofd leegmaken en is de omgeving weer een stukje schoner. Dat vind ik belangrijk, ook voor de dieren.” Wat ze zoal vindt? “Van alles”, glimlacht Chantal, terwijl ze met haar knijpstok een sigarettenpeuk van de weg vist. “Maar het zijn toch wel met name plastic verpakkingen die ik tegenkom. Onlangs vond ik de doosjes en bekers van een heel McDonaldsmenu op straat.” Soms gaat het ook om afval van een groter formaat. “Ik ben een keer een complete keuken tegengekomen, midden in de polder. Gelukkig kan ik dat melden in de BuitenBeter-app. Die brengt de gemeente op de hoogte, zodat er actie kan worden ondernomen.” Sinds ze zelf zwerfvuil inzamelt, heeft Lammeree in het dagelijks leven meer oog gekregen voor afval op straat. “Toch is het niet zo dat ik stop voor ieder papiertje, hoor. Als ik met mijn man aan het wandelen ben, wil ik graag ook iets van de omgeving zien en niet steeds met mijn neus op de weg lopen. Ik ben ook niet boos als ik dan afval tegenkom, hoewel ik soms de volgende dag terugga naar die plek, om het alsnog op te ruimen.”
Positieve reacties
Chantal krijgt veel positieve reacties van voorbijgangers. “Mensen spreken me aan of steken hun duim naar me op. Soms kijken ze alleen maar even, want ja, je valt wel op als je met een knijpstok en vuilniszak aan de wandel gaat. Natuurlijk is het leuk om een complimentje te krijgen, maar ik doe dit echt voor mijn plezier. Het geeft me zoveel voldoening. Ik sta positief in het leven en wil de wereld graag een stukje mooier maken. Naast mijn kantoorbaan ben ik ook werkzaam als vitaliteitscoach, waarbij ik mensen wil stimuleren en activeren om te bewegen. Daarnaast heb ik de opleiding Werkgeluk gedaan, waarvoor ik nu zelf ook trainingen geef. Het is mooi om anderen uit de verf te laten komen en in hun kracht te zetten. Ik vraag me altijd af hoe we het leven een beetje leuker kunnen maken. Het verzamelen van afval past daar zeker bij.” Via de HelemaalGroen-app houdt Lammeree bij waar ze precies heeft gelopen. Op het kaartje ziet ze ook de routes van andere afvalverzamelaars. Zo kunnen er verschillende gedeelten van het dorp worden schoongemaakt.
Dat het verzamelen van zwerfvuil steeds meer in the picture komt te staan, weet Marcel Breve van stichting Schoon Goeree-Overflakkee als geen ander. Samen met twee andere initiatiefnemers startte hij in 2018 ‘Doe mee samen voor een schoon Goeree-Overflakkee’. Inmiddels worden er over het hele eiland met grote regelmaat opruimacties georganiseerd. “Vanaf het begin was er veel belangstelling voor het initiatief”, vertelt Breve. “Toch deden er toen nog maar weinig mensen mee. Dat veranderde het laatste jaar, toen we een Facebookgroep aanmaakten, waarvan het aantal leden in korte tijd explosief toenam. Vanwege de coronatijd hebben mensen meer tijd over en gaan ze vaker naar buiten. We hebben nu zo’n 140 mensen die regelmatig afval inzamelen. Deze opruimacties leveren behoorlijk wat op. In januari verzamelden we 8000 liter afval en in februari 15.000 liter. In maart was het zelfs 22.500 liter, wat gelijk staat aan zo’n negentig volle kliko’s.”
Zwerfgrondstoffen
Breve vindt een positieve benadering van zwerfafval erg belangrijk, zeker bij de communicatie op social media. “Beeldvorming speelt een grote rol. Het is jammer als er afval ligt, maar we ruimen het gewoon op, zodat we samen kunnen genieten van een schone omgeving. Ik gebruik graag het woord zwerfgrondstof, dat klinkt veel beter dan zwerfvuil of zwerfafval. Blikjes krijgen bij ons bijvoorbeeld een tweede leven, die worden verkocht aan een metaalhandelaar. Het hergebruiken van metaal kost veel minder energie dan de productie van nieuw metaal. De opbrengst ervan gaat naar een goed doel. De komende tijd is dat het Faunapark in Nieuwe-Tonge. Zo kunnen we elkaar een stapje verder helpen. Als je eenmaal begint met inzamelen, wordt het een verslaving," lacht Breve. “Zodra je het eenmaal ziet liggen, kun je het niet meer níet zien. En het is ook nog eens goed voor je, want het afval verzamelen geeft afleiding en is een fijne vorm van mindfulness.”
Schoon Goeree-Overflakkee wil vooral bewustwording creëren. “Het is onze aarde en het geeft veel voldoening om daar iets goeds voor te doen. De omgeving wordt schoner en dieren gaan niet meer dood van de zwerfgrondstoffen.” Ook educatie is belangrijk. “We geven presentaties op scholen of voor bedrijven en groepen”, zegt Breve. “Zo willen we laten zien dat opruimen leuk is. Je kunt heel klein beginnen, al raap je maar twee of drie stukjes op.” Hij heeft veel respect voor alle mensen die zich inzetten om de stranden, bermen, dorpen en natuurgebieden schoner te maken. “Ze doen het toch maar. En dat enthousiasme werkt aanstekelijk. Inmiddels zijn er in Hellevoetsluis en Brielle ook opruimacties van start gegaan. Zo waaiert het steeds meer uit.”
Wat er met het afval gebeurt? Chantal Lammeree gooit het thuis in de container of onderweg in een gemeentelijke afvalbak. Het zwerfvuil dat door Schoon Goeree-Overflakkee wordt ingezameld, wordt opgeslagen op het terrein van Marcel Breve en afgevoerd door de RAD. “Het gaat om duizenden liters”, geeft Breve aan. “En we gaan lekker door, want er zijn nog zoveel mogelijkheden.”
