Ethiek: Kerk en samenleving
De maatregelen van de regering raken de hele samenleving en hebben ook een basis in de wet nodig. Er is inmiddels een speciale coronawet waarbij de regering de mogelijkheid heeft om ingrijpende voorstellen te doen voor de hele samenleving. De avondklok bijvoorbeeld heeft een wettelijke basis nodig. Zulke maatregelen kunnen niet zomaar genomen worden en de rechter kan ook ingrijpen als mensen denken dat ze ten onrechte deze maatregelen opgelegd krijgen. De rechter zal dingen toetsen aan de wet. Zo kan iemand die een coronaboete krijgt naar de rechter om te bepalen of die boete wel terecht is en of er mogelijk gronden zijn om het bedrag te verlagen of te schrappen.
Het is ook belangrijk wie er precies onder het bereik van de coronawet vallen. Tot nog toe heeft de regering gebouwen met een religieuze functie (kerken en moskeeën) steeds van dit soort bepalingen uitgesloten. Wel waren er dringende adviezen maar gelet op de vrijheid van godsdienst wilde de wetgever dit niet in wetten vastleggen. Inmiddels ligt er echter wel een voorstel om ook kerken en moskeeën geen uitzonderingspositie meer te geven. Burgemeesters krijgen de bevoegdheid om, indien nodig, in te grijpen en een kerkgebouw voor gebruik te sluiten. Dat is ingrijpend, waar bovendien bij komt dat de wetgever bepaalt hoe de vrijheid van godsdienst moet worden gezien. Er is dus geen beroep tegen een dergelijke bepaling mogelijk omdat het in de grondwet zou staan. De wetgever bepaalt de ruimte die de grondwet geeft.
Hoe is het eigenlijk zover gekomen? De regering was eigenlijk niet van plan om kerken in de regelgeving mee te nemen. Door de Raad van State is dit element echter wel toegevoegd. De regering heeft dit overgenomen en het Parlement zal, gelet op de vele partijen die hierop aandringen, ook wel mee akkoord gaan. Maar nogmaals: hoe is dit eigenlijk in dit voorstel gekomen? Persoonlijk denk ik dat niet los gezien kan worden van het tumult wat in de achterliggende weken rond bepaalde kerkgebouwen heeft gespeeld. Sommige kerken wilden alle coronaregels maar schrappen en dat gaf een hele consternatie in de pers. Daarna werd het wel weer rustig, maar toch was de toon gezet. Het geeft denk ik veel te denken.
In de eerste plaats natuurlijk over de media en de politiek. Er wordt inderdaad op kerken gelet en van seculiere mensen kun je niet verwachten dat ze veel geduld hebben met kerken. Kerkdiensten zijn voor seculiere mensen vergelijkbaar met andere zaken zoals winkels, stadions, restaurants, schouwburgen en tal van andere zaken. Uiteraard zie ik persoonlijk dit totaal anders maar we moeten er mee rekenen dat de meerderheid in ons land zo denkt. En dat heeft gevolgen. We zien het in de huidige voorstellen.
Maar er is nog een punt. We hebben nog heel veel voorrechten. Die mogen we verdedigen en daar moeten we zuinig op zijn. Daarom is er ook een plicht van kerken om niet nodeloos weerstand op te roepen in een seculiere samenleving. Het kan inderdaad weleens moeilijk zijn. Ook zullen we niet met alles meekunnen. Maar het vergt wel voorzichtigheid om geen verkeerde reactie op te roepen. We houden graag vast aan de Bijbelse lijnen maar laten we wel voorzichtig zijn. Het was het dan echt nodig om alle coronamaatregelen maar te laten varen? Het zal voor de toekomst nog best heel veel vergen om in een niet christelijke samenleving een plaats te hebben en te houden, ook als kerk. Maar helderheid hoeft voorzichtigheid niet uit te sluiten.