Neem en lees: De zondaar verheugd in Gods heiligdom
Dit boek, De zondaar verheugd in Gods heiligdom, bestaat uit een tiental preken, gehouden rond de bediening van het Heilig Avondmaal, maar ze hebben nadrukkelijk een algemene strekking. Letten we op de preken elf en twaalf, dan moeten we bedenken dat deze uitgesproken zijn naar aanleiding van het overlijden van een vriend.
Het valt op dat telkens de nadruk gelegd wordt op de noodzaak van de beoefening van het ware zaligmakende geloof, dat een vaste grond is der dingen die men hoopt, en een bewijs der zaken die men niet ziet.
Thomas Halyburton (1674 – 1712) was tien jaar predikant in het Schotse dorpje Ceres, en gedurende twee jaar – tot aan zijn overlijden – professor aan de Universiteit van St. Adrews. Hij kreeg in ons land vooral bekendheid door zijn werk ‘Het groot aanbelang der zaligheid’.
In het Ten geleide door de vertaler N.A. Eikelenboom geeft deze een korte schets van deze puritein. De vader van Thomas was predikant in de Church of Scotland, maar werd in de hevige kerkelijke twisten van zijn tijd uit het ambt ontzet. Vader George overleed in 1676. Zijn moeder trok met het gezin in 1685 naar Nederland om aan de vervolging te ontkomen. Zodoende kwam de jonge Thomas op school in Rotterdam.
In kerkelijk Engeland en Schotland kwam in 1688 een grote ommekeer, door de Glorious Revolution. Onze stadhouder Willem III besteeg in dat jaar de troon en zo braken er voor de presbyteriaanse predikanten en gemeente een betere tijd aan.
Thomas maakte in zijn jonge jaren een hevige innerlijk strijd door, maar kwam tot het ware geloof in en de overgave aan Christus. Lang heeft hij het ambt van professor niet bekleed. Hij had een zwakke gezondheid, en overleed in 1712.
Wilt u als lezer over het karakter van de auteur en over de preken wat meer weten, dan verwijs ik u naar het ‘Woord vooraf’ door Thomas Black (pag. 13-16). De preken 11 en 12 die gehouden werden naar aanleiding van het overlijden van een vriend van Halyburton. Verwacht hier geen rouwpredikaties, maar ze spreken uitvoerig over de dingen die gezien worden, en tijdelijk zijn, en over de dingen die niet gezien worden, en eeuwig zijn.
Het zijn doorgaans lange preken, maar ze verdienen het dat ze rustig en aandachtig gelezen worden. Zo alleen kunnen ze ertoe dienen om tot diepe bezinning te brengen. Ten behoeve van de structuur zijn er tussenkopje geplaatst; deze kopjes komen overeen met de afzonderlijke punt die per preek behandeld. Worden.
De 10 preken hebben als titel:
1. Het feestmaal des Heeren, of: het feestmaal in Gods huis verklaard (Jes. 25:6)
2. Christus gekruisigd, of: de wijsheid en de kracht van God in Hem, waardoor de roeping in het Evangelie tot uitdrukking wordt gebracht (1 Korinthe 1 : 23 en 24)
3. Goddelijke openbaringen, met de oogmerken en het profijt ervan in de gehoorzaamheid van de christen en in zijn bevestiging (Matth. 17:5)
4. Invloeden van Godswege, of: de toestand en de genezing van degenen die in geestelijk verachtering verkeren (Hosea 14:6)
5. De schuwen vlieden en de eeuwige dag breekt aan, tot troost van zielen die door de nacht zijn verrast (Hooglied 2 : 17)
6. De gesteldheid van de begenadigde ziel in de beschouwing van de gemeenschap met Christus (Hooglied 2:8)
7. Christus de Schoonheid en de Zekerheid van de gelovigen (Jesaja 4 : 5)
8. Gods genadige openbaringen in tijden van uiterste nood (Genesis 22:14)
9. Het zicht van het geloof op de heerlijkheid van God, of: de overwinning van het geloof (Johannes 11 : 39 en 40)
10. Het hart doorzocht, of: het bedrog van he hart blootgelegd en uiteengezet (Deut. 5 : 28 en 29)
De twee preken door Halyburton gehouden na het overlijden van een vriend gaan over 2 Korinthe 4 : 16-18 over de zienlijke en onzienlijke dingen!
Omdat de preken doorgaans lang zijn, wil ik met een kort citaat uit de 10e preek besluiten, de tekst is genomen uit Deuteronomium 5 : 28 en 29:
Om u te bemoedigen, zeggen we: vrees niet, de Heere zal voltooien wat op u betrekking heeft. Hij heeft nooit een fundament gelegd zonder dat Hij het gebouw op een gezegende manier heeft voltooid. De HEERE is de Rotssteen, Wiens werk volkomen is (Deut. 32:4). Wanneer u beproefd wordt, zult u als goud tevoorschijn komen. Niet één sprankje van ware genade zal in de oven verloren gaan. U zult er door beproevingen niet slechter op worden, maar beter. Ze zijn begrepen in de belofte die ervoor zorgt dat alle dingen u ten goede zullen medewerken. Als de Heere u ertoe roept om beproefd te worden, zult u er zeker van zijn dat er op een gepaste wijze voor u gezorgd zal worden. Hij zal u niet verzoeken boven datgene wat u kunt dragen.
Ik zal afsluiten met een woord van raad aan u. Wees met ootmoedigheid bekleed. Leef door het geloof. Wees onder de treurenden in Sion. Draag Sion aldoor op uw hart. Maak gebruik van de bedeling van het Evangelie. Waak en bid, opdat u in geen verzoeking zult vallen.
Een lijvig boekwerk dat het waard is om rustig te lezen en te overdenken. Neem, lees en mediteer over de gelezen preken. Van harte aanbevolen. Zo komen de Puriteinen helder voor het voetlicht!