Ds. Procee (CGK) gaat met emeritaat, verlaat Middelharnis en vertrekt naar Canada
Het was 1989 toen de predikant een beroep kreeg vanuit Hamilton, Canada. Dat kwam als een verrassing. Als wederzijdse kennismaking werd er een periode van drie weken ingelast, waarbij de predikant en zijn vrouw konden kennismaken met de gemeente aldaar. Vertrouwd met de Engelse taal was hij al: de predikant groeide op in Australië. "Ik denk dat ik wel kan zeggen dat ik redelijk internationaal georiënteerd ben. Vanuit de Kom Over en Help-organisatie heb ik al verschillende reizen gemaakt, voornamelijk naar landen in de voormalige Sovjet-Unie. De focus lag op het bezoeken van kerken en die te ondersteunen, door te preken – met een vertaler – en boeken van Reformatoren te vertalen."
Verknocht
Ds. Procee en zijn vrouw voelden zich gelijk thuis in Canada. "We hadden er ook al familie wonen. Maar ook de gemeente was erg fijn, net als de gemeente hier overigens. Qua grootte en geestelijke ligging vallen de beide gemeenten wel met elkaar te vergelijken. Wél anders is de Canadese cultuur. Daar worden makkelijker dingen op poten gezet, mensen zijn er ontzettend gemotiveerd. Hier gaan dingen wat formeler, met meer regels." Opvallend noemt het predikantenechtpaar het warme hart dat ze zagen voor de kerk. In de buurt van Hamilton wonen meer Nederlanders, waardoor er bijna een eigen subcultuur ontstaat. "Je helpt elkaar en ondersteunt elkaar, dat is daar heel sterk. Nederlanders zijn over het algemeen wat individualistischer."
Na 22 jaar arbeid in Canada werd het duidelijk dat de weg weer terug naar Nederland leidde. "Ik voelde een sterke roeping." Desondanks was het best even wennen. "Het is hier toch een stuk kleiner allemaal." Zijn vrouw vult aan: "We voelden wel dat we werden losgeweekt van Hamilton. Het is ook logisch dat je na 22 jaar verknocht bent aan een plek. Dat kan even schuren, zeker omdat alle kinderen, op één na – een dochter die zich al voor hun vertrek in Woudenberg had gevestigd – besloten in Canada te blijven. Daardoor was het eerste jaar best pittig, maar als de Heere roept, dan is het goed." Een paar keer per jaar gingen ze nog terug naar Canada, en andersom zijn vrijwel alle kinderen ook een paar keer op bezoek in Nederland geweest. De kinderen zijn hun Nederlands nog niet verleerd, de kleinkinderen zijn de taal echter niet machtig.
Bloemstukken
"We werden in Middelharnis hartelijk welkom geheten, en voelden ons snel weer thuis hier." Ds. Procee diende 9,5 jaar op het eiland. Wat heeft hij in deze tijd allemaal meegemaakt? "Heel veel", glimlacht de predikant. "In een gemeente deel je lief en leed met elkaar. Daarnaast probeer je hen de weg te wijzen. We kijken terug op een heel fijne periode. De contacten met de kerkenraad zijn altijd goed geweest en het is een warme gemeente, dat hebben we echt mogen ervaren. Alleen al kijkend naar de manier waarop iedereen meeleeft", zegt de dominee, wijzend naar allerlei bloemstukken die door het huis verspreid staan. "Wij als mensen zijn heel afhankelijk van Gods goedheid. Het stemt dankbaar dat de Heere ons en onze kinderen bewaard en gezegend heeft."
Hoewel de liefde voor het verkondigen van het Woord wel blijkt uit het verhaal van de predikant, maakte hij de beslissing om met emeritaat te gaan. Wat niet betekent dat hij nu niets meer gaat doen. Zijn vrouw glimlacht: "M’n man is niet iemand die stil gaat zitten." Met het emeritaat komt er een einde aan 37 jaar predikantschap. "In mijn late tienerjaren heeft de Heere in Zijn goedheid in me gewerkt en getrokken uit de duisternis tot Zijn wonderbare licht. De Heere is barmhartig en genadig, en het verlangen groeide om Hem te dienen."
Onthechtingsproces
Hoe heeft hij dingen zien veranderen tijdens zijn werkzaamheden? "De maatschappij is een stuk individualistischer geworden, harder. Daarnaast heeft de komst van social media meer verleidingen met zich meegebracht, zeker voor jongeren. Ook zijn mensen gehaaster geworden." Alsof hij het gehoord heeft, slaat op dat moment de klok in de woonkamer. "Wij begonnen nog zonder computer en e-mail. Inmiddels maken we daar allemaal volop gebruik van. Het maakt ons werk een stuk makkelijk, maar aan de andere kant zie ik veel meer stress." Dat laatste woord spreekt hij op z’n Engels uit. Om meteen te vervolgen: "Maar God is nog steeds dezelfde, en wij hebben Hem nog steeds zeker nodig om van geestelijk dood levend te worden."
"Het afscheid nemen is dubbel. Enerzijds zien we ernaar uit om weer onze kinderen te zien. Anderzijds zijn hier ook banden gesmeed. Dat onthechtingsproces laat ons niet onberoerd. Dit was echt ons thuis." Het eiland zullen ze zeker niet vergeten, benadrukken ze allebei. Voelen ze zich eigenlijk meer Nederlander of Canadees? Daar moeten ze even over nadenken. "Dat is moeilijk te zeggen." Ze komen er niet echt uit, hoewel mevrouw Procee wel zegt zich nooit écht Canadees te hebben gevoeld. "We hebben een jaar naar dit moment toegeleefd, nu is het ook zover. Het is goed zo. We hopen vruchtbaar te mogen zijn voor de kerk daar, wonend bij onze kinderen. Onze verwachting is van de Heere, zeker in deze tijd."