Staalslakken in Oude-Tonge opnieuw in de belangstelling
Maar eerst: wat zijn staalslakken? Staalslakken zijn een bijproduct dat ontstaat als vloeibaar gesteente bij de productie van staal. In de grond-, weg en waterbouw wordt het gezien als een vervanging voor zand. De toepassing van de staalslakken voldoet aan de wet, en voor gebruik hoeft geen vergunning te worden aangevraagd. Het is wel gebonden aan wet- en regelgeving, omdat er zware metalen en geloogde kalk in de slakken zitten. Gebruik van staalslakken, bijvoorbeeld in wegenbouw, is toegestaan onder verschillende voorwaarden. Een daarvan is een goede afdekking van de slakken.
Vertraging
Het verhaal van de staalslakken in Oude-Tonge begint elders. In de polder tussen Rockanje en Hellevoetsluis werd een grote hoeveelheid staalslakken gestort. Omwoners filmden vrachtwagens die af en aan reden om het spul te storten. Hierbij ontstonden grote stofwolken. Het duurde niet lang of mensen begonnen last te krijgen van de staalslakken. Volgens het Algemeen Dagblad kregen bijna dertig omwonenden astmatische en andere benauwdheidsklachten. Eén bewoner had zelfs brandwonden en ook dieren hadden last van benauwdheid.
Omdat de maatregelen omtrent de opslag van het materiaal daar niet goed nagevolgd werden, ging de milieudienst DCMR over tot handhaving. De staalslakken moesten daar weg. Een deel van het materiaal, in totaal 49.000 ton, werd in mei 2019 naar Oude-Tonge gebracht. Daar moest het dienst gaan doen als fundering voor een weg en een fabriek waar van biologisch materiaal spaanplaten gemaakt moeten gaan worden. Maar de bouw hiervan liep vertraging op, omdat er vanwege de stikstofregels nog altijd geen vergunning voor de bouw is verleend.
Inspreken
De komst van de staalslakken, hoewel conform de regels, naar Oude-Tonge zorgde voor enige onrust in het dorp. De gemeente komt nog in mei met een persbericht. Daarin staat dat de DCMR als uitvoerende instantie regelmatig controleert of de regels voor een milieuverantwoorde en veilige toepassing van de staalslakken worden nageleefd. Toch blijven er zorgen. Begin juni 2019 spreekt de voorzitter van de dorpsraad van Oude-Tonge, Ben Musters, zijn zorgen uit bij de gemeenteraad. Hij is bezorgd over het feit dat de staalslakken nog niet volledig zijn afgedekt, en vreest voor de gezondheid van omwonenden en vervuiling van het oppervlaktewater.
In de beantwoording van raadsvragen, gesteld door het CDA, wordt nogmaals aangegeven dat het gebruik van staalslakken niet vergunningsplichtig is. De ondernemer op het bedrijventerrein Oostflakkee heeft zelf de keuze voor welk funderingsmateriaal hij/zij kiest. Groot verschil met de situatie van de staalslakken bij Hellevoetsluis is dat ze hier wél conform de toepassingsvoorwaarden zijn afgedekt, aldus de beantwoording. Bovendien beschrijft de brief de toepassingsvoorwaarden van de staalslakken. Ze moeten afgedekt worden en er moet voldoende afstand zijn tussen de staalslakken en het bodem-/oppervlaktewater. Dit moet ervoor zorgen dat er geen uitloging naar de bodem- of het oppervlaktewater kan optreden. Nadat de staalslakken zijn toegepast, worden deze conform de toepassingsvoorwaarden afgedekt met beton, asfalt en/of folie. Daarnaast dient stofhinder te worden voorkomen. Het afdekken van de staalslakken moet voor 1 augustus zijn gerealiseerd.
Greppel gegraven
Toch blijven er vragen leven rondom de situatie met de staalslakken in Oude-Tonge. In maart 2020 stelt de VKGO vragen over de huidige stand van zaken aan verantwoordelijk wethouder Markwat (SGP). De staalslakken zijn dan al een tijd afgedekt met een laag folie, om uitspoeling van kalk uit de staalslakken (uitloging) te voorkomen. Er worden bovendien verdere maatregelen genomen: er is een greppel gegraven om eventueel vervuild water op te vangen.
De fabriek staat er nog steeds niet. Op het moment dat de bio board fabriek definitief niet doorgaat, en de firma Comgoed geen andere bestemming aan het terrein geeft, zouden de staalslakken hun functie verliezen en zal er geen sprake meer zijn van een nuttige toepassing. In dat geval kan hierop gehandhaafd worden. Tot slot geeft het college aan dat er geen signalen zijn ontvangen dat de volksgezondheid in gevaar is. Maar mogelijk zijn er wel effecten voor de bodem en het grondwater. Dit wordt echter nog verder onderzocht. Bovendien houdt DCMR een vinger aan de pols.
Dwangsommen
Het zorgt begin maart 2020 zelfs voor een rechtszaak, waarbij de gemeente Goeree-Overflakkee een tik op de vingers krijgt van de Raad van State. De gemeente legde Comgoed, de eigenaar van de grond, dat najaar dwangsommen op, omdat er overtredingen waren vastgesteld. De uitspraak van de Raad van State stelt het bedrijf in het gelijk: het is niet goed aangetoond dat Comgoed in de fout is gegaan. Inmiddels zijn er verdere afspraken gemaakt. Het is duidelijk dat de kous nog niet af is.