Ethiek: Verkiezingen

Die winst is overigens wel opmerkelijk, want de VVD heeft in de achterliggende tijd wel grote steken laten vallen. We hoeven alleen maar te denken aan de toeslagenaffaire, die de gemoederen nog lang en indringend zal bezighouden. Vergelijkbare zaken worden ook meer en meer genoemd. Het drama van de gaswinning in Groningen en de aardbevingen die daardoor zijn ontstaan, moet nog verder worden bekeken. Op dit moment maakt de rijksoverheid niet de indruk alert en zorgvuldig om te gaan met mensen die hierdoor zijn getroffen. Aan de andere kant heeft Rutte wel veel krediet gekregen voor zijn aanpak van de coronacrisis. In hoeverre dit zo blijft, zal nog moeten blijken. Mensen worden de maatregelen een beetje moe, zo blijkt uit onderzoek.

Maar terug naar de verkiezingen. De stembus roept verschillende gedachten op. Sommigen zijn van oordeel dat de soevereiniteit van een land rust bij het volk. Vanuit de Bijbel echter weten we dat God de soeverein is van alle mensen. Mensen zijn schepselen die gehoorzaamheid verplicht zijn aan hun Schepper. De volkswil is in de Bijbel nergens de grondslag voor gezag en soevereiniteit. Overigens zijn er in de geschiedenis voorbeelden bekend waardoor een dergelijke gedachte heel verkeerd heeft gewerkt. Toch maakt de soevereiniteit van God verkiezingen niet overbodig. Ook in het kerkelijke leven komen we door middel van verkiezingen tot kerkelijke ambten. Verkiezingen kunnen dus heel goed dienen om heerszucht, verkeerde opvattingen, corruptie, machtsmisbruik en dergelijke aan banden te leggen. Ook zijn verkiezingen nuttig, zodat niet dezelfde mensen te lang en te veel het bestuur van een land bepalen. Door de eeuwen heen is gebleken dat een heel langdurige regeerperiode tot brokken leidt. Mensen kunnen gaan denken dat ze onmisbaar zijn en ook is het mogelijk om de macht te misbruiken. Regelmatige verkiezingen kunnen daarom een rem zijn op verkeerde ontwikkelingen. Kiezers geven als het ware een mandaat aan regeerders en deze moeten zich dan na een zekere periode weer verantwoorden. In de Verenigde Staten van Amerika mag bijvoorbeeld een president maar twee termijnen dienen. Daarna moet er weer een ander dit belangrijke ambt gaan vervullen. Eerlijk gezegd lijkt mij dat een buitengewoon nuttig beginsel om regeerbeleid in goede banen de houden. Het geeft wat te denken als onze premier nog weer een aantal jaren voorzitter zou worden van de ministerraad. Misschien is het tijd voor iemand anders. De problemen van de achterliggende jaren vragen daar eigenlijk wel om.

In de verkiezingstijd proberen partijen de gunst van de kiezer te krijgen. Dat geeft op zichzelf wel een mooi beeld van de politici naar de burgers van ons land. Zwakke en sterke kanten komen duidelijk in beeld. Wel speelt de media een belangrijke rol. Wat dat betreft heb je weleens de indruk dat bepaalde politici in medialand een streepje voor hebben. Het amechtige gedoe rond vrouwen vind ik een wat vervelend trekje in de huidige politieke verhoudingen. Het gaat wat mij betreft om bekwaamheid om een land te besturen. Ook gaat het om leden van de Tweede Kamer die in staat zijn om de regering te controleren. Vooral op de laatste punt valt er nog heel wat te verbeteren en te bereiken. Wat dat betreft is het jammer dat er in verkiezingstijd vooral wat algemeenheden naar voren worden gebracht. Hoe het echter verder moet met onze rechtsstaat is een lastig thema, waar dus ook niet diepgaand over wordt gesproken. Daar ligt echter wel een heel belangrijk probleem. Waar liggen de grenzen van de overheidsmacht en wat is de taak van de overheid in de moderne samenleving? Op dit punt ging het in de achterliggende periode heel erg mis. Jammer dat daar niet meer over nagedacht wordt. De overheid is een schild voor de zwakken. Het zal de komende tijd nog heel vaak naar voren komen. Vanuit de Bijbel ligt hier een heel belangrijke taak voor politici.

Ds. W. Visscher