Deur op een kier, winkels open op afspraak
“Het is een stapje vooruit, met nadruk op het woord ‘je’’’, zo begint Léon Jordaan van Duifhuizen tassen & koffers. “Voor ons als kleine winkel is het werkbaar, maar grote winkels zullen er niet zoveel aan hebben. Je ziet dat er al lange tijd flinke omzetverliezen gedraaid worden. Wij zitten zelf in de reisartikelen en sinds maart wordt er vrijwel niet meer gereisd. Koffers worden dus nauwelijks tot niet meer gekocht. Ook misten we bijvoorbeeld de kerstomzet. Normaal is dat een piek van het jaar, omdat er dan relatief veel cadeauartikelen over de toonbank gaan. Nee, wat dat betreft is het een verloren jaar.’’
Of de nieuw afgekondigde maatregelen in de praktijk zullen werken om bezoekers weer naar de winkel te krijgen, durft hij niet te zeggen. “Ik weet het echt niet. Persoonlijk zou ik graag teruggaan naar de fase vóór de eerste lockdown, namelijk dat winkels open kunnen zijn met restricties. Dus een beperkt aantal mensen per vierkante meter, handen desinfecteren bij binnenkomst, een mondkapje, bij binnenkomst vragen naar klachten, enzovoort. Dat werkte prima.’’
“In deze tijd is het leuke er al een tijdje af. Het mooiste aan dit werk vind ik het helpen van klanten. Dat is er nu vrijwel niet. We moeten weer toe naar een situatie dat de verkoopcijfers weer enigszins gaan normaliseren, dat mensen weer kunnen funshoppen bijvoorbeeld. Dat geldt zowel voor bedrijven in het mkb, maar ook in de horeca. Overigens snap ik wel dat de regering in een spagaat zit als het gaat om versoepelingen. Maar de urgentie om de winkels weer te openen groeit met de dag.’’ Toch wil hij niet somberen. “Laten we positief proberen te blijven.’’
Tandvlees
Ook bij de Flakkeesche Bazar vinden ze dat de winkels weer open moeten. “We blijven nu in deze situatie hangen, terwijl we de winkels open zouden moeten gooien. Als je de middenstand wil behouden, zal dat ook wel moeten. Het is nu iedere keer een stapje vooruit, dan weer een stapje achteruit. Natuurlijk kunnen we als winkels ons aan allerlei regels houden, en we hebben ook al laten zien dat we dat prima kunnen. De net afgekondigde maatregelen zijn veel te kleine stapjes, zeker voor de relatief kleine winkels waar toch al niet veel klanten zijn.’’
“Als ondernemer is deze tijd echt een kwestie van overleven. Nu heb ik het voordeel dat de zaak van mezelf is, dus heb ik niet te maken met huren en dergelijke. Maar net als ieder ander heb ik wel mijn vaste lasten. Ik doe het werk graag, maar het moet wel haalbaar blijven. Je moet ook niet vergeten dat winkels een sociale functie hebben; je maakt verbinding met de klant. Dat zie je verdwijnen. De grote multinationals groeien als kool, terwijl de kleine winkeliers het onderspit delven. Ik hoop dan ook dat de burgemeester flexibel met de regels zal omgaan, wetende dat wij er alles aan doen om het winkelen in goede banen te leiden. We lopen op ons tandvlees, er moet echt een ommekeer komen.’’
Doorbijten
Bij Peet de Flowerman, een stukje verderop, is het grote voordeel dat zij nooit echt hebben hoeven te sluiten, legt Kim van dat bedrijf uit. “Het is een stuk lastiger geworden, maar het gaat. De fysieke winkel is gesloten voor klanten, maar we hebben zoveel mogelijk planten buitengezet. De rest staat achter de ramen. Zo kunnen we toch de klanten helpen.’’
Het lastige om in deze tijd ondernemer te zijn, is volgens haar dat je niet goed weet waar je aan toe bent. “Je kosten lopen door, terwijl je inkomsten onzeker zijn. Maar ik wil het positief bekijken’’, lacht ze, “het gaat weer goedkomen. Voor de horeca vind ik het bijvoorbeeld erger. Die zijn al zo lang dicht, terwijl ik denk dat ze hebben laten zien dat ze de maatregelen goed hebben kunnen hanteren.’’ Iets anders wat ze opmerkt, is dat er beduidend meer bezorgd wordt sinds de coronacrisis. “Bezorgen is toch een makkelijkere optie.’’ Al met al heeft ze vertrouwen in de toekomst. “Anders kan ik er beter mee stoppen. We zullen door moeten bijten.’’
Struikelblok
Silvia Hokke van ‘Het lijstje van brocante’ is het daarmee eens. “We moeten er in blijven geloven. Dus ja, ik heb vertrouwen in de toekomst.’’ Het klinkt strijdlustig. “De huidige tijd is zwaar,” geeft ze toe. “Je moet nog harder dan anders je best doen om manieren te zoeken om toch iets te kunnen verkopen. Zelf maak ik nu veelal gebruik van Marktplaats en de website. Dat gaat aardig. Het grootste struikelblok voor veel ondernemers is het betalen van je huur. Maar gelukkig heb ik een begripvolle huurbaas. ‘’
“Dat we op afspraak open mogen, vind ik een lichtpuntje. We zullen zien hoe het gaat lopen. Ik had ook niet verwacht dat we in één keer open mochten. Dan krijg je al snel veel mensen op de been en zijn we straks terug bij af.’’ Hoewel online het niet haalt bij een open winkel, is Hokke met alles blij. “Het is overleven voor ondernemers.’’
“Ik heb de winkel nu zes jaar, en ik ben de jongste niet meer’’, glimlacht ze. “Toen ik thuis moest werken en mijn man zat ook thuis, grapte ik nog: het lijkt wel alsof we met pensioen zijn. Om er meteen aan toe te voegen: maar dat gaan we niet doen. Ik wil heel graag nog een poosje door. Dus daar gaan we alles voor inzetten. Gelukkig heb ik een winkel met vrij tijdloze producten, dus ik zit niet meteen ergens aan vast. Anders is dat bijvoorbeeld bij kledingwinkels, die vastzitten aan orders.’’
Maatwerk
Een voorbeeld van zo’n winkel is Curious Styling. Eigenaresse Janet Schoovers houdt de persconferenties van minister-president Rutte goed in de gaten. Wat ze vindt van de nieuwe maatregelen? “We moeten nog zien hoe ze in de praktijk werken. Maar ik ben wel blij dat de deur weer op een kier gaat. Ik hoop dat mensen van de gelegenheid gebruik maken om de winkel weer fysiek te bezoeken.’’ Ze benadrukt dat de maatregelen per winkel heel verschillend uitpakken, en pleit voor een stukje maatwerk. De ene winkel is de andere niet.
“Daarnaast: dit is mooi voor twee weken, maar niet iets voor de lange duur. Als je maandenlang achter elkaar veel minder omzet draait dan normaal, mag het duidelijk zijn dat je dat niet oneindig vol blijft houden.’’ Wat ook een rol speelt, is dat Curious Styling een pre-order winkel is. Dat houdt in dat kleding ruim van tevoren besteld wordt. De kleding die nu in de winkel hangt, is bijvoorbeeld een halfjaar geleden gekocht. “Dat maakt plannen erg risicovol. Als we net de collectie binnen hebben en de deuren moeten dicht blijven, dan hebben we geen inkomsten. De vaste kosten lopen echter gewoon door.’’
Water aan lippen
Binnen de retail staat het water bij meerdere winkels aan de lippen, weet Janet. “Ik heb er echt slapeloze nachten van. Dat je wakker wordt en hoopt dat het allemaal een nachtmerrie was, maar het de harde realiteit is. Kijk, we kunnen natuurlijk niet in de toekomst kijken. Als we binnenkort weer open kunnen en mensen ook weer durven en willen komen, dan zouden we weer redelijk kunnen herstellen. Maar winst zullen we dit jaar niet meer maken. Als deze situatie te lang duurt, hebben we straks halflege winkelstraten.’’
Toch geeft ze aan vertrouwen in de toekomst te hebben. “Het is te hopen dat het vaccin werkt en we snel weer naar het oude normaal kunnen. Er wordt regelmatig gesproken over het licht aan het einde van de tunnel. Voor veel ondernemers is de tunnel echter nog donker. Er is nog weinig duidelijkheid en weinig perspectief. Je zult wel gemerkt hebben dat er momenteel veel leeft onder de ondernemers. Anderzijds zijn we als ondernemers ook sterk. De economie moet en zal weer gaan draaien, en dat moeten we met z’n allen doen.’’