Opinie: Oog voor de jongeren
Vorige week werden in deze krant al ondernemers, schoolkinderen en ouderen opgesomd als de échte slachtoffers van deze crisis. Niet de idioten die het nodig achtten complete winkelcentra te slopen. De jongeren bleven echter buiten beeld. Eigenlijk een beetje zoals dat het hele jaar al gebeurt. Pas sinds enkele weken wordt echt serieus aandacht voor hen gevraagd.
De aanleiding hiervoor is niet fraai. Jongeren raken in toenemende mate met zichzelf in de knoop, lopen met de ziel onder hun arm door het huis, kunnen vrienden en vriendinnen niet ontmoeten en niet naar school. Juist die laatste, de school, is een belangrijke stabiele factor in hun leven. En hoe verstandig het vanuit medisch oogpunt misschien ook is, de gevolgen zijn voor een groeiende groep jongeren desastreus. Meer zelfmoordpogingen, meer meldingen van eetstoornissen, depressiviteit en niet of nauwelijks levenslust, zo bleek uit verschillende onderzoeken. Het is een lijst woorden die je sowieso al niet graag in één zin ziet, laat staan in combinatie met jongeren. Deze problemen vragen echter steeds meer aandacht van hulpverleners.
De oproep van een aantal ic-artsen eerder deze week om omwille van de geestelijke gezondheid van onder meer de jongeren de maatregelen af te schalen, vonden nog geen gehoor bij het kabinet. Vooralsnog gaan alleen de basisscholen volgende week weer open. Heel belangrijk, zeker, maar voor de middelbare scholieren en studenten is nog altijd geen duidelijk perspectief. Natuurlijk gaat digitaal les krijgen de één beter af dan de ander, maar mensen zijn niet geschapen om de hele dag achter een scherm te zitten.
Er is toenemende kritiek op het kabinet, het vertrouwen dat de juiste maatregelen worden genomen is gedaald onder de bevolking. Los van het feit dat verschillende zaken absoluut beter kunnen (zoals de snelheid van vaccineren) of niet hadden mogen gebeuren (denk aan het datalek bij de GGD), zullen weinig mensen graag in de schoenen van Rutte of De Jonge staan, als ze eerlijk bij zichzelf te rade gaan. Je kunt het immers nooit voor iedereen goed doen, al helemaal niet tijdens een crisis zoals deze.
Het probleem is: als er een simpele oplossing was om bijvoorbeeld de jongeren meer uit hun isolement te halen, dan had die al lang op tafel gelegen. Dat neemt niet weg dat er ook voor hen een duidelijk perspectief moet komen. Want dat is wat er vooral ontbreekt. Doorgaan en positief blijven ondanks uitzichtloosheid is misschien wel de zwaarste klus voor jongeren.
Maar wat ga je dan zeggen? ‘In maart gaan de scholen weer open’ is een belofte die je in februari niet kunt doen. Dat weet immers niemand. Hier ligt een schone taak voor ouders, aldus het Nederlands Jeugdinstituut. “Het belangrijkste is dat je in gesprek blijft met je pubers. Dat je van mening verschilt over het hoe en waarom van de maatregelen hoeft een goed gesprek niet in de weg te staan.” Naar hen luisteren helpt ook. “Erken de lastige situatie waarin zij zich bevinden, maar houd hen ook een spiegel voor. Vrijheid om dingen te blijven doen, brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee.”
Het biedt dan misschien niet direct perspectief, maar zorgt er wel voor dat jongeren zich gehoord voelen. En dat is ook wat waard.