Ethiek: Tweede Kamerleden
In de eerste plaats is het opvallend dat slechts enkele Kamerleden er kennelijk vanaf wisten en er ook dieper op in zijn gegaan. Het kan dus zo zijn dat duizenden mensen worden weggezet, gemanipuleerd, onrecht wordt aangedaan en dat kennelijk heel weinig mensen, die ons vertegenwoordigen, er erg in hebben. Je vraagt je dan af in welke kringen Kamerleden zich bewegen. Het zal toch niet zo zijn dat volksvertegenwoordigers amper weten wat er in bepaalde delen van de samenleving aan de hand is?
Uiteraard betreft dit niet de drie Kamerleden die deze zaak aan het rollen hebben gebracht, maar de andere 147 leden hebben toch ook hun netwerken, families, buren en andere mensen. Zouden ze nooit iets gehoord hebben over dit grove onrecht? Het is te hopen dat onze volksvertegenwoordigers in de toekomst meer gaan luisteren naar de mensen. Het zou een hoop ellende kunnen voorkomen.
In de tweede plaats valt er ook een ontluisterend licht op de ambtelijke toppen van de departementen en nog meer eigenlijk op de politieke toppen. Geleidelijk werd duidelijk dat er grote zorgen kwamen. Geleidelijk werd ook duidelijk dat er iets heel ergs aan de hand was. De politieke top heeft echter jarenlang geprobeerd om deze dingen uit de publiciteit te houden. De drie Kamerleden die op onderzoek uitgingen, werden vooral erg tegengewerkt. Het is bijna schaamteloos om te zien en te lezen hoe de waarheid in de doofpot werd gehouden. Men ging door met onrecht, terwijl men bezig was om de Kamerleden die dit aankaartten de mond te snoeren. Het is aan het vasthoudende werk van Kamerleden Omtzigt en Leijten te danken dat de zaak uiteindelijk op tafel ligt en er voor de slachtoffers wat gedaan kan worden.
Ook de media en de rechtspraak hebben rond deze kwestie diep gefaald. Slechts enkelen waren bereid om hier aandacht aan te geven. Het onrecht echter ging jarenlang verder en mensen werden voor hun leven gebroken. De media vond het over het algemeen niet belangrijk en de rechtspraak was niet geïnteresseerd in het dossier. Rechters gingen af op berichten in de media bij het uitspreken van een vonnis. Het lijkt wel alsof we in een dictatoriaal land zijn beland. Er is nog veel werk te verrichten. Inmiddels heeft de Raad van State en ook de Tweede Kamer beterschap beloofd. Laten we hopen dat dit ook werkelijk gestalte krijgt, hoewel de eerste signalen vanuit de regering nog steeds niet echt opwekkend zijn. Op de vraag hoe een ambtelijke memo, wat de laakbare dingen tijdig aan de orde stelde, kon verdwijnen, gaf de regering maar liever geen antwoord. Het doet vermoeden dat er dingen zijn gebeurd die het daglicht niet kunnen verdragen en dat men rustig doorgaat met het in de doofpot stoppen van bepaalde zaken. De conclusie van deze zaken is denk ik ingrijpend. Er liggen nog heel wat nare dingen te wachten. De mensen in Groningen wachten ook al jaren op een vergoeding voor hun huis in verband met schade door aardgaswinning. Ook daar wil het maar niet vlotten met de hulp aan slachtoffers. Laten we hopen dat de zaak van de toeslagen de zaak weer wat op scherp heeft gezet. We hebben een volksvertegenwoordiging om de regering te controleren. Aan parlementariërs die er zitten voor hun baantje hebben we niet zoveel. Het zou goed zijn als we de komende jaren weer een parlement hebben waar gekozen mensen hun termijn afmaken en wat meer bezig zijn met de taak waar ze voor betaald worden. De regering heeft controle nodig en daartoe zijn Kamerleden geroepen.