Hotspot 1: ‘Flakkee Airport’, de luchthaven die er niet kwam
GOEREE-OVERFLAKKEE - Ongerijmd. Zeer bedreigend voor natuur en recreatie. Beangstigend. Totaal onlogisch. De reacties op Goeree-Overflakkee lieten aan duidelijkheid niets te wensen over, toen er in 1997 plannen op tafel kwamen om een vliegveld op het eiland te realiseren. Het vliegveld voor de recreatieve luchtvaart was gepland in het open gebied tussen Middelharnis, Stad aan ’t Haringvliet, Den Bommel, Oude-Tonge en Nieuwe-Tonge. In 2003 zou het eerste vliegtuig er moeten landen of opstijgen…
Rotterdam Airport, in de volksmond vliegveld Zestienhoven, zit in de jaren negentig met een probleem. Om te kunnen doorgroeien naar een volwaardige luchthaven, zou de kleine, recreatieve luchtvaart moeten wijken. Nadat de omgeving van Hellevoetsluis even in beeld is, valt het oog op Goeree-Overflakkee.
De provincie Zuid-Holland, die toestemming moet geven voor ruimtelijke ingrepen als het aanleggen van een vliegveld, polst eerst de burgemeesters van de gemeenten Goedereede, Dirksland, Middelharnis en Oostflakkee. Die gooien niet meteen de deur dicht.
Op 8 september 1997 volgt een bijeenkomst voor raads- en commissieleden van de gemeenten Oostflakkee en Middelharnis, de gemeenten die binnen enkele jaren een vliegveld op hun grondgebied tegemoet zouden kunnen zien. De provincie, die nog geen standpunt heeft ingenomen, en ir. T. Siemerink, namens de gemeente Rotterdam, praten de plaatselijke politici bij.
Héél vreemd
Er klinken schampere en afwijzende opmerkingen vanaf de overvolle publieke tribune en ook de raads- en commissieleden laten kritische geluiden horen, zo blijkt uit Eilanden-Nieuws van 9 september. De eerste twee regels van dat artikel: “Een vliegveld op Goeree-Overflakkee. Het zal iedere inwoner van het eiland – op zijn zachtst gezegd – héél vreemd in de oren klinken.”
Het geplande vliegveld is bedoeld om Rotterdam Airport te ontlasten. Wat cijfertjes: het Flakkeese vliegveld krijgt een omvang van 28 hectare. Er komt een landingsbaan (gras of verhard) van 1000 meter. ‘Flakkee Airport’ gaat ruimte bieden aan honderd tot honderdvijfentwintig kleine toestellen, die samen goed zijn voor 60.000 vluchten per jaar. De verdere uitwerking volgt in 1998, zo is de bedoeling, en vijf jaar later moet het vliegveld operationeel zijn.
Grote onrust
De bijpraatsessie met raads- en commissieleden is nog niet achter de rug of er al ontstaat grote onrust op Goeree-Overflakkee. “Hoewel de raden nog geen standpunt hebben ingenomen, zien velen de weldadige rust die nu op het eiland heerst, al ruw verstoord worden door het geronk van allerlei kleine vliegtuigjes”, schrijft Eilanden-Nieuws op 12 september.
De krant laat enkele personen van natuurorganisaties en uit de recreatieve sector aan het woord. Onder wie X.L. den Hollander, eigenaar van camping De Klepperstee in Ouddorp. Hij zegt: “Dat staat haaks op de campagne die we met behulp van de provincie hebben opgezet om het eiland te profileren als een gebied van natuur, rust en ruimte.”
Weg camping!
Mevrouw Vogelaar van camping ‘t Vogelnest in Stad aan ’t Haringvliet doet er nog een schepje bovenop: “Zo’n vliegveld, daar moet je nooit aan beginnen! Het is gewoon te belachelijk om er over te praten (…) Op onze minicamping komen de mensen voor de rust. Heerlijk vinden ze het hier. Ik kan u verzekeren dat indien er zo’n vliegveld in onze nabijheid zou komen, ze allemaal weg zullen blijven. Weg camping!”
Bert Verver, districtsbeheerder van Natuurmonumenten, noemt het plan zeer ongerijmd: “Men heeft een uiterst ongelukkige plaats gekozen. Goeree-Overflakkee is ontzettend rijk aan natuurgebieden, die het waard zijn om zéér zuinig mee om te gaan.”
Actiecomité
Het algemene idee is: daar gaat het eiland van kust, rust en ruimte. Binnen no time is er een actiecomité van verontruste burgers op poten gezet: een breed platform van onder anderen bewoners, recreanten, natuurbeschermers en ondernemers in de recreatieve en toeristische sector.
Woordvoerster is Cathy Westdorp uit Dirksland, die in Eilanden-Nieuws van 19 september onder de kop ‘Vliegveld Flakkee onze toekomst? Nee!’ uitlegt wat voor soort actie het comité wil ontketenen: “Wij zijn geen wilde actiegroep. Wij zijn een groep zéér verontruste burgers die, goed geïnformeerd, correct maar vastbesloten alles in het werk zal stellen om het vliegveld tegen te houden. (…) Alle beleid is gericht op een rustig woon- en recreatiegebied. Door iedereen is daarin geïnvesteerd. Men heeft het eiland gepresenteerd als een eiland van Natuur, Rust en Ruimte. Een vliegveld hoort daar absoluut niet in thuis!”
Reacties, handtekeningen
Het actiecomité roept iedereen op om reacties op te sturen. Dat werkt: twee weken later zijn er al meer dan 1100 inzendingen binnen van personen en organisaties die zich uitspreken tegen het vliegveld. Bovendien laten 800 eilanders met hun handtekening weten niet gediend te zijn van opstijgende en landende vliegtuigen in hun omgeving. Eilanden-Nieuws plaatst op 3 oktober 1997 een beeldvullende pagina met een greep uit de binnengekomen reacties.
Eind september besluit de Verenigde Vergadering van het waterschap Goeree-Overflakkee geen medewerking te verlenen aan de aanleg van een vliegveld. In oktober keren ook de gemeentebesturen van Goedereede, Dirksland en Oostflakkee zich tegen de komst van het vliegveld. Als laatste, op 30 oktober, spreekt de gemeenteraad van Middelharnis zich uit tegen de plannen.
Aangrenzende gemeentes, de provincie Zeeland en Natuur- en Recreatieschap De Grevelingen stellen zich eveneens afwijzend op, en dat geldt ook voor natuurorganisaties als Natuurmonumenten, Natuur- en Landschapsbescherming Goeree-Overflakkee (NLGO) en de Vogelbescherming.
In de prullenbak
Hogere bestuurlijke kringen volgen dit spoor nog voor de jaarwisseling 1997-1998. Begin november nemen Provinciale Staten van Zuid-Holland een motie aan die de vestiging van een vliegveld op Goeree-Overflakkee bestempelt als ongewenst. Gedeputeerde Staten schrappen daarna de optie om het eiland van een luchthaven te voorzien.
De vliegveldplannen verdwijnen definitief in de prullenbak als de Tweede Kamer eind december een motie aanneemt tegen het verplaatsen van de kleine luchtvaart van Rotterdam Airport.
