Dorpsraden op G-O: wethouder Bruggeman: "Het succes van de dorpsraden? Er gebeurt van alles in de kernen"
Wat is het idee achter het verschijnsel dorpsraden?
“Voor de gemeentelijke herindeling zag je hier en daar ook dorpsraden, bijvoorbeeld in de gemeente Dirksland. Sinds er één grote gemeente is en het gemeentebestuur voor het gevoel wat verder weg kan staan, zijn dorpsraden een instrument om de afstand te verkleinen en voeling te houden met de kernen. Dorpsraden weten wat er leeft en kunnen dat naar voren brengen. Ze spelen een belangrijke rol bij het op peil houden van de leefbaarheid in de dorpen.”
Maar in Middelharnis en Sommelsdijk is geen dorpsraad.
“Dat klopt. Er zijn wel pogingen gedaan om ook daar een dorpsraad op te richten. Dat het niet gelukt is, heeft waarschijnlijk te maken met de schaalgrootte van Middelharnis en Sommelsdijk. De kernen zijn misschien te groot voor een dorpsraad. De grote betrokkenheid bij het dorp zie je vooral in de kleine kernen. In Middelharnis en Sommelsdijk zijn bovendien actieve organisaties. Denk bijvoorbeeld aan Wijkgroep De Zwaluw, Hart van Goeree-Overflakkee en het Streekmuseum.
Zoiets als een speeltuintje opknappen pakt de gemeente op. Dat loopt in Middelharnis en Sommelsdijk uiteraard niet via de dorpsraad. Dat geldt ook voor het subsidiebudget voor de specifieke kernen waar de dorpsraden in hun kernen een coördinerende rol spelen. Voor Middelharnis en Sommelsdijk is er ook subsidie, maar daar is het op een andere manier bereikbaar. Subsidie voor het opknappen van de dierenweide in Sommelsdijk, die in particulier beheer is, liep bijvoorbeeld via Wijkgroep De Zwaluw. Ik sluit niet uit dat er ooit een dorpsraad komt voor Middelharnis en Sommelsdijk.”
Wat wil de gemeente bereiken met behulp van de dorpsraden?
“Dat er contact is met de kernen en dat er reuring blijft in de dorpen. De dorpsraden weten waar de behoeften liggen, wat het dorp wil. Ze coördineren jaarlijks het leefbaarheidsplan en het subsidiebudget, zodat bijvoorbeeld de Oranjevereniging een feest kan organiseren, er een herdenking kan plaatsvinden en er activiteiten zijn voor jong en oud.
Zo faciliteert de dorpsraden de verenigingen en de bewoners die met een idee komen. Dat is goed, want als je als dorpsraad alles zelf moet uitvoeren, heb je wel te maken met de valkuil van veel te veel projecten en werkzaamheden op te weinig schouders. Zelf pakken de dorpsraden de grotere leefbaarheidsvraagstukken op, zoals verkeer en eenzaamheid.”
Hoe is het tot nu toe uit de verf gekomen?
“Ik vind dat de dorpsraden groeien in hun rol, ook als aanspreekpunt. Ik zie een stijgende lijn. De dorpsraden functioneren goed, het is een geslaagd instrument. We hebben als gemeente geen blauwdruk neergelegd toen de dorpsraden begonnen. Ze kregen de ruimte om er hun eigen invulling aan te geven. En daar zie je de vruchten van. Je ziet ook verschillen. De ene dorpsraad is uitvoerend bezig en de andere wil een gesprek over de visie op het dorp over vijftien jaar. Dat is een verschil, maar het is allebei goed. De dorpsraad doet waaraan de kern behoefte heeft. De gemeente is niet sturend, het moet uit de kern komen.”
Is er voldoende personele bezetting in de dorpsraden?
“Doorgaans wel. Je ziet wel eens problemen met de personele bezetting, maar meestal zijn er wel mensen die de kar willen trekken. Toch zit er een bepaalde kwetsbaarheid, het lukt niet altijd direct. De gemeente kan hier een rol spelen door de dorpsraden niet te overvragen. Door het evenwicht te zoeken.
Ik besef dat het ook niet altijd makkelijk is. Een dorpsraad wil dit of dat voor elkaar krijgen, maar soms kan het wel eens anders lopen. Dan kan de lol eraf gaan. Maar snel scoren is niet altijd mogelijk. De prioriteit bij de gemeente kan anders liggen. Die heeft nu eenmaal te maken met het afwegen van meerdere belangen.
Het is het beste om onderling mensen in het dorp te vragen als er vacatures zijn in de dorpsraad. De gemeente speelt hier in principe geen rol in, maar vanuit de gemeente gaan we graag met geïnteresseerden in gesprek om te vertellen wat het inhoudt.”
Besteedt de gemeente veel tijd en energie aan de contacten met de dorpsraden?
“We hebben daar een team voor met vier medewerkers. Dat zijn mensen die constant aanspreekbaar zijn voor de dorpsraden. Ze zijn enthousiast, nemen de dorpsraden serieus en gaan snel aan de slag als er een vraag komt. De lijntjes zijn kort.
De medewerkers moeten ook weleens melden dat een bepaalde wens niet of op een andere manier te realiseren is. Soms heb je te maken met een lange doorlooptijd voordat er resultaat is. Het belangrijkste is om ook dan goed te communiceren. Er zijn ook wel onderwerpen die gevoelig liggen in een dorp. Verkeer bijvoorbeeld: moet het rechtsom rijden of linksom. Tja, ga daar als dorpsraad maar eens tussen staan…
We proberen de dorpsraden te beschermen door erop te wijzen dat burgers hun klachten over bijvoorbeeld het openbaar groen of het verkeer kwijt kunnen bij de gemeente. Het is niet verstandig om als dorpsraad als klachtenbureau te functioneren. Het is lastig als de dorpsraad tussen twee vuren komt te zitten: de inwoners en de gemeente. Ik zie dat de dorpsraden erin groeien om hun positie goed te bepalen. Het is zeker niet de bedoeling dat de dorpsraad de kastanjes uit het vuur haalt voor de gemeente.”
Wat zijn de successen?
“Je merkt dat de manier waarop de dorpsraden werken, leidt tot resultaat. Het is een succes dat er van alles gebeurt in de kernen. Tal van reguliere activiteiten, maar bijvoorbeeld ook Bommel Beach, speeltuintjes, de samenwerking tussen alle verenigingen en stichtingen in Melissant, de Kinderfaculteit in Ooltgensplaat… Ieder dorp heeft z’n successen. Er zijn prijzen gewonnen van de Vereniging voor Kleine Kernen. Er zijn dorpsraden die een rol hebben gespeeld bij het realiseren van projecten van de Erfgoedlijn. En ga zo maar door.”
Hebben de dorpsraden toekomst, of zouden ze in een volgend collegeakkoord zomaar kunnen sneuvelen?
“Ik heb niemand gehoord die zegt: doek maar op, die handel. Wel is er discussie geweest over welke rol de dorpsraden zouden moeten spelen bij het uitvoeren van het participatiebeleid, het meedenken, meedoen en met initiatieven komen. Soms is het zoeken, maar het bestaansrecht van de dorpsraden staat niet ter discussie. Begrijpelijk, want ze zijn een prachtig instrument, dat past bij deze gemeente: wij staan met ons gezicht naar de samenleving.”