Wethouder Tea Both (CDA) over klimaatadaptatie: “Wellicht wordt het op termijn verplicht te zorgen voor goede hemelwaterafvoer’’
"Dit jaar was klimaatverandering heel tastbaar, als we kijken naar de grote periodes van droogte en warmte. Er zijn behoorlijk wat warmterecords gesneuveld. Ook zien we dat blauwalg steeds eerder en op steeds meer plekken voorkomt. Het gaat vooral om de pieken en extremen in het weer. Want aan de andere kant zie je ook dat buien vaak steeds heftiger worden." Tegen dat weer is het volgens de wethouder lastig je te wapenen. “Maar we doen ons best. We werken aan het riool, zo vinden er momenteel constructiewerkzaamheden plaats aan de Langeweg in Middelharnis. Maar als je kijkt naar de hoeveelheid regen die nu soms in korte tijd valt, kan zelfs het beste riool dat niet aan."
Onvoldoende
Tijd voor een stukje riooljournalistiek. In het Technisch Riooladvies Actieplan uit 2015 staat dat de kwaliteit van diverse riolen in Middelharnis onvoldoende is. Hoe staan de zaken er inmiddels voor? ’t Mannetje: “Net voor de zomer is het Programma Stedelijk Water vastgesteld. De afgelopen jaren zijn er veel technische inspecties uitgevoerd in het riool. We hebben nu een goed beeld van de huidige onderhoudstoestand. Ook is de kwaliteit van het riool overal inmiddels redelijk tot goed.’’ Dan gaat het over de technische onderhoudstoestand, wat niets zegt over de maximale watercapaciteit.
De beleidsadviseur vervolgt: “Afgelopen jaren is er behoorlijk wat verspijkerd aan het riool. Daar waar mogelijk proberen we onderhoudswerkzaamheden en het uitbreiden van de capaciteit te combineren." “Dan gaat het om de al bestaande bebouwde omgeving", vult Both aan. “Bij nieuwe projecten, zoals de beroepscampus, wordt dit gelijk meegenomen bij de bouw. Dan wordt schoon regenwater afgevoerd naar de sloot, in plaats van dat het meteen in het riool verdwijnt."
Tegels eruit
De gemeente wil in samenwerking met inwoners en allerlei partijen komen tot een klimaatkrachtig Goeree-Overflakkee, wat ook de naam is van een recent gestart participatietraject. “We staan aan de vooravond van een traject waarin we met bewoners in contact treden om hen voorlichting te geven over hoe ze hun eigen omgeving adaptief kunnen maken. Veelal komt dat neer op: tegel eruit, plant erin. Dat heeft zowel positieve effecten op de wateropslag, alsook het verminderen van bijvoorbeeld hittestress.’’
Maar red je het wel met hier en daar een tegel weghalen en een boompje ervoor terugzetten? De wethouder knikt. “Dat is een belangrijke vraag. Je moet het zo zien: alle beetjes helpen. Het zijn allemaal kleine stapjes richting het doel." Dat doel is in 2050 klimaatadaptief zijn. “We willen vooral helpen qua voorlichting, en zorgen voor een stuk bewustwording. Natuurlijk moeten we daarbij zelf het goede voorbeeld geven." Op de inloopavonden, met door de coronamaatregelen een maximaal aantal bezoekers, wil de gemeente dus in gesprek. “Zodat we er met z’n allen voor kunnen zorgen dat we de aarde goed achterlaten. Dát is de drijfveer. Ik hoop zeker veel jongeren te zien, omdat het uiteindelijk gaat om hun toekomstige leefomgeving."
Verplichting
Wat als mensen echter niet mee willen gaan in de klimaatadaptatie? “In principe is het ook mogelijk om het bij wet te regelen, waardoor het afdwingbaar wordt. In België is het bijvoorbeeld al verplicht om zelf te zorgen voor een goede afvoer en opvang voor water, de zogenoemde hemelwaterzorgplicht." Gaat dat ook hier gebeuren, dat handhavers met meetlinten betegelde terrasjes van mensen op gaan meten? Is dat geen enorme inbreuk op het privédomein van burgers? “Dat is een politieke keuze die afhangt van hoe het in de toekomst gaat. Als blijkt dat we het niet gaan redden, moeten we andere maatregelen treffen. Ik kan me best voorstellen dat er op termijn een verplichting komt." Ze schat in dat het niet tijdens haar wethouderschap zal zijn. “We kijken de komende jaren hoe het gaat."
“Nu gaan we eerst de kernen in." Als deze krant verschijnt, heeft de wethouder een paar dagen terug Stellendam aangedaan. Voor volgende week staat Ooltgensplaat op het programma. “We willen met bewoners in gesprek over waar zij staan en waar zij mee zitten. Bovendien hoor je dan dingen waaraan wij nog nooit gedacht hebben. We moeten oppassen dat we niet enkel in onze eigen ideeën te blijven hangen." Ze maakt meteen van de gelegenheid gebruik om een compliment te geven. “Kijk naar de landbouw. Als er één sector is die afhankelijk is van de weersomstandigheden, zijn zij het wel. Daarom zie je steeds meer peilgestuurde drainage en druppelirrigatie komen, een positieve ontwikkeling."
Knelpunten
Wat zijn de consequenties voor inwoners van het klimaatadaptieve beleid? “Van de consequenties moeten we inderdaad ons goed bewust zijn. Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat het voor oudere inwoners lastig kan zijn een tuin te onderhouden. Ook kunnen financiën een rol spelen. Daarom is het zo belangrijk om eerst bij inwoners op te halen waar de knelpunten zitten. Vergeet overigens niet dat een groene omgeving ook goed is voor het welzijn en woontevredenheid van de mensen."
Zoals eerder aangegeven moet de gemeente in 2050 klimaatadaptief zijn. Daar zijn eigenlijk geen meetbare doelstellingen voor. Hoe wordt dan gekeken of de doelstelling gehaald is? “De landelijke overheid neemt dat voor haar rekening. Die beoordelen dan aan de hand van een aantal indicatoren of er voldoende is ingespeeld op de veranderende weersomstandigheden." Om toch even de vraag te stellen: is het allemaal geen druppel op een gloeiende plaat? De wethouder glimlacht even. “We moeten allemaal aan de slag met deze problematiek, en er samen de schouders onderzetten."
