Een groot vaartuig van de firma Van Oord bezig met baggeren voor de Nederlandse kust (Foto: Willem M. den Heijer).
Een groot vaartuig van de firma Van Oord bezig met baggeren voor de Nederlandse kust (Foto: Willem M. den Heijer).

Platvis houdt niet van continue zandverplaatsing: Visrijkdom kustwateren holt achteruit

Vanwege defosfatisering is de productie van het ecosysteem afgenomen en is er minder voedsel beschikbaar. Verder klagen vissers over het beroeren van de zeebodem met gigantische zuigpijpen tijdens het baggeren van zand in de kustwateren. Volgens diezelfde vissers veroorzaken de pijlers van windmolens ook nog eens sterkere stromingen die gepaard gaan met een continue zandverplaatsing. Kortom, een optelsom van negatieve invloeden. Zandverplaatsing maakt het de platvis lastig om ongestoord in ingegraven positie geduldig op een prooi te wachten. Elke keer daalt er immers weer een laag zand op platvissen als tong, schol, schar en bot neer. Die impact wordt onderschat.

Halvering visserijdruk

Binnen de 12-mijlszone is het toegestaan om met een Eurokotter met een vermogen van maximaal 300 pk en twee keer vier meter tuigen op platvis te vissen. Een vloot van wel 35 Eurokotters viste vóór de millenniumwisseling het gehele jaar in de kustzone. Inmiddels is de omvang van deze vloot met meer dan de helft afgenomen. Het zijn er hooguit tien, die bovendien niet het gehele jaar binnen de 12-mijlszone op tong vissen. Zij vissen in bepaalde perioden tot op soms meer dan 30 mijl uit de kust. In het kustgebied zijn verder nog garnalenkotters, mesheftenvissers, staandwantvissers en (brood)hengelaars actief. De laatste twee visserijen zien ook een duidelijke afname.

Spanningen

Zodra tong in het voorjaar de kustwateren binnenzwemt, neemt de spanning tussen gaand (boomkorvisserij) en staand want (staande netten) al snel toe. Dat leidt vaak tot het heen en weer roepen van verwijten. Maar ook hengelaars klagen over te weinig ruimte als garnalenvissers of Eurokotters hun kant uitkomen. Met de komst van de smartphone kunnen vissers onderling weliswaar de posities van hun staande tuigen doorgeven zodat de kotters met sleeptuigen daar rekening mee kunnen houden, maar dat lukt niet altijd. Bijkomend probleem dat voor extra spanning zorgt, is dat de vangsten van zowel staandwantboten als Eurokotters de laatste jaren teruglopen.

Vattenfall

Beide visserijen kampen met schrale tongvangsten. Ondanks het feit dat staandwantboten met aanzienlijk meer netten vissen dan in de jaren negentig, wijten de opvarenden van Eurokotters de krappe tongstand niet aan de staandwantvisserij. Een Scheveningse staandwantvisser vroeg zich onlangs af waar al die tong is, waarvan biologen menen dat er zoveel van rondzwemt. Hij vindt de bevindingen van de wetenschappers onbetrouwbaar en kan met 200 netten nauwelijks een schappelijke hoeveelheid tong vangen. Omdat Vattenfall het grootste windmolenpark ter wereld voor de kust realiseert, verwachten Eurokottervissers overigens een verdere daling in tong- en platvisvangsten.