Serie dorpsraden op G-O: Goedereede (deel 7): Goedereede, een plezierige plaats met enkele hete hangijzers
De stadsraad van Goedereede ging in 2016 formeel van start. Informeel waren er een jaar eerder ook al activiteiten. Twee jaar geleden sloot de buurtvereniging Oostdijk zich aan, omdat die de connectie met de gemeente miste. Die is er via de stadsraad wel, want dorps- en stadsraden ontlenen hun bestaansrecht aan de brugfunctie tussen gemeente en bewoners. “Een mooi initiatief”, vindt Adam van Heest, de bijna aftredende voorzitter van de stadsraad van Goedereede. “Deze raden verkorten de lijnen.”
Dit interview is een van de laatste acties van de voorzitter. De statuten van de stadsraad bepalen immers dat zijn of haar termijn er na vier jaar op zit. “Het is goed om te rouleren”, zegt Van Heest. “Zo voorkom je dat je zelf de stadsraad wordt en vergroot je het draagvlak door andere mensen de kans te geven.” De stadsraad, die momenteel één vacature telt, is een stichting en kan dus zelf nieuwe bestuurders aanzoeken. Daarbij is het streven om een zo goed mogelijk afspiegeling te creëren van de lokale samenleving: man-vrouw, oud-jong, kerkelijk-niet kerkelijk…
Democratisch proces
“Wij hechten aan het democratisch proces. Daarom roepen we de bewoners twee keer per jaar op om naar Oostdam te komen”, leggen Van Heest en secretaris Ineke Dolieslager uit. “En we hebben dan altijd twee volle agenda’s. Tijdens de bijeenkomst in het najaar komen projectplannen van stichtingen en verenigingen op tafel. Bewoners krijgen het woord over de vraag of er budget voor die plannen moet komen vanuit het Leefbaarheidsplan. Daarbij kunnen ze kritische vragen stellen. Maar wij merken dat de bewoners ook gunnend zijn en dat zaken als kerkelijke achtergrond, politieke gezindheid of buurt er niet toe doen.”
Voordat de stadsraad de projectplannen voorlegt aan de bewoners, heeft het bestuur ze zelf al gescreend. Er zijn namelijk wel voorwaarden aan het beschikbaar stellen van budget gesteld. “Wij zijn geen flappentap.” Een voorwaarde is dat verenigingen en stichtingen ook zelf geld inbrengen. Een andere voorwaarde is dat de activiteiten voor zoveel mogelijk bewoners bestemd moeten zijn. Een buurtbarbecue is ooit weggestemd.
Signalen en ideeën
In het voorjaar belegt de stadsraad ook altijd een avond voor bewoners. Die is vooral bedoeld om erachter te komen wat er leeft, om signalen en ideeën op te pikken en om het gesprek te voeren met elkaar. Doorgaans is dan ook kernwethouder Tea Both aanwezig, en andere gasten, zoals de wijkagent of iemand van Buurtbemiddeling. Overigens ging deze avond afgelopen voorjaar niet door vanwege de coronaperikelen.
Oké, hoe gaat het in Goedereede, Oostdijk en Nieuwendijk? Prima, zo blijkt uit een enquête die de bewoners ongeveer een jaar geleden konden invullen. Ze kregen vragen over de leefbaarheid, over hoe schoon en veilig de leefomgeving is en of er voldoende te doen is.
“Het beeld dat uit die enquête naar voren komt is dat dit een heel plezierige plaats is om te wonen”, aldus Van Heest en Dolieslager. “Tegelijkertijd zijn er kanttekeningen geplaatst, bijvoorbeeld over de speelmogelijkheden voor kinderen. Deze aandachtspunten zetten wij op de agenda en proberen we zelfstandig of met bijvoorbeeld de gemeente te verbeteren.”
Doorn in het oog
“Een heel heet hangijzer zijn de afvalcontainers in de oude kern. Veel bewoners hebben geen achteruitgang of maar een klein plaatsje en kunnen die bakken alleen op straat kwijt. Dat is geen gezicht, een doorn in het oog: per woning drie van die containers in drie kleuren, dat zijn er bij tien woningen al dertig… De stadsraad is al een poos bezig om te pleiten voor ondergrondse containers. Bewoners hebben het er best voor over om hun afval daarnaartoe te brengen. Maar het is een taai proces. Het zit nog in de ambtelijke molen. Overigens is de begeleiding die de stadsraad vanuit de gemeente krijgt fantastisch en heel accuraat.”
Nog zo’n hot item in Goedereede: het welig tierende onkruid. “Mensen ergeren er zich ongelofelijk aan. We hebben dat meermalen aangekaart. Het antwoord is dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen niet mag. Maar een adequaat alternatief is er niet. Dat is voor de gemeente ongetwijfeld een dilemma. Aan de andere kant moeten wij ook de hand in eigen boezem steken en zelf de handen uit de mouwen steken. Samen kunnen we ervoor zorgen dat het er niet onverzorgd uitziet. Goedereede wordt vaak de parel van het eiland genoemd. Nou, dat is niet het geval als het onkruid tegen de kerk aan groeit – een paar jaar geleden hebben we er nog voor gezorgd dat het vlak voor Open Monumentendag is weggehaald – en de begraafplaats er niet verzorgd bij ligt.”
‘Tweede woningen’
En Adam van Heest en Ineke Dolieslager gooien nog een heikel punt op tafel: er zijn de laatste jaren nogal wat woningen verkocht aan mensen die er alleen tijdens vakanties in wonen. Deze ‘tweede woningen’ zorgen ervoor dat Goedereede in de winter hier en daar het aangezicht van een ‘spookstadje’ krijgt. Dolieslager: “Ik woon ertussenin: allemaal donkere huizen.” Alleen al rond de toren staan zeker twintig van die ‘tweede woningen’.
“We dringen al jaren aan op beleid”, zegt de voorzitter. “De gemeente onderkent de omvang van het probleem, maar het is blijkbaar lastig om er wat aan te doen. Het is een kwestie van de vrije markt: je verkoopt je huis aan degene die er het meeste geld voor overheeft. Maar de consequenties voor de gemeenschap zijn verstrekkend, want de nieuwe eigenaren hebben hier geen kinderen op school, gaan niet naar de kerk en worden geen lid van een vereniging. Een andere consequentie is dat er steeds minder woningen zijn voor starters, waardoor jonge mensen noodgedwongen buiten Goedereede een huis moeten gaan zoeken.”
Daar komt nog bij dat websites als Belvilla Vakantiehuizen ook diverse Goereese woningen in het aanbod hebben. Voor de goede orde: dit zijn geen recreatiewoningen, maar woningen met een woonfunctie. Volgens de stadsraad trekt dat vakantievierders naar Goedereede, die zich niet altijd op een plezierige manier manifesteren. “Bewoners krijgen te maken met een onprettige sfeer”, zegt Van Heest. “De gemeente zou er vanuit een breder perspectief naar moeten kijken.”
Goed geluisterd
Goede ontwikkelingen in Goedereede zijn de realisering van de nieuwbouwwijk Nieuwe Oostdijk en de nog te realiseren nieuwbouw op de plek van het voormalige gemeentehuis. “Wij zijn er nadrukkelijk bij betrokken. We konden onze ideeën ventileren en er is goed geluisterd, bijvoorbeeld als het gaat om de mix van woningtypen en doelgroepen. Ook heeft de stadsraad er aandacht voor gevraagd dat de nieuwbouw passend is in het historische stadsgezicht en dat er rekening wordt gehouden met het feit dat de begraafplaats ernaast ligt. De stadsraad krijgt de gelegenheid mee te denken en dat is positief.”
Andere goede voorbeelden daarvan zijn de herbestrating van de haven, de aanleg van glasvezel in de buurtschappen en – heel ander onderwerp – de pilot vuurwerkvrije kern, samen met Melissant en Ooltgensplaat, tijdens de laatste oud en nieuw. “Het is goed bevallen. De schade was wel even groot, maar de overlast was veel minder. Het feestgedruis speelde zich buiten de kern af, bij de brandweergarage.”
De stadsraad heeft voor speelmogelijkheden kunnen zorgen, al blijft er altijd vraag naar meer, en maakt bijvoorbeeld ook mogelijk dat er activiteiten zijn voor ouderen in gebouw Westvoorne. Ook dat zijn mijlpalen, evenals ondersteuning van onder meer de jaarlijkse Sinterklaasintocht, het jubileum van de Kunstdagen, de Vakantiespelweek van de kerk en uitvoeringen van toneelvereniging De Klokkendieven. “We hebben een rijk verenigingsleven. Er zijn in Goedereede veel meer verenigingen actief dan je zou denken.”
Groot vraagteken
Zo slaat de weegschaal in Goedereede, ondanks de genoemde hete hangijzers, toch door naar de positieve kant. Eén frustrerend puntje extra – naast de afvalcontainers, het onkruid en de ‘tweede woningen’ – kan daar geen verandering in brengen: de onduidelijkheid over wie verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld het onderhoud van de meerpalen en de sluisdeuren in de haven. Om nog maar te zwijgen van wazigheid rond het wegonderhoud met al die verschillende beheerders: Rijkswaterstaat, de gemeente, het waterschap… Ondoorzichtig, constateren Adam van Heest en Ineke Dolieslager, en soms zien ze ook ‘wegduikgedrag’. Wie bijvoorbeeld het defecte licht op de toren moet repareren is tot nog toe een groot vraagteken.