Wie schilderde Vrij Vreugde op de garagewand van het Meijer Theater?
Vrij Vreugde is op een binnenmuur van het Meijer Theater aangebracht ter gelegenheid van de eerste Koninginnedag na de bevrijding: 31 augustus 1945. Volgens Mart Kaptein, zoon van de uitbater van het theater, was er een buurtfeest op poten gezet voor de bewoners van de Vissersdijk, de Visserstraat en het Vingerling.
“Het feest werd gehouden in de garage van het Meijer Theater. De wandschildering was bedoeld om de boel op te vrolijken. Behalve Vrij Vreugde waren er ook oranje vlaggetjes geschilderd. Als het goed is, is er gegeten en gedronken. Helaas zijn er geen foto’s van”, vertelt Kaptein, die opgroeide in het Meijer Theater en het gelijknamige hotel aan de overzijde, waar de familie ook woonde.
In de garage
Mart Kaptein is geboren in 1944, dus hij heeft geen herinneringen aan 31 augustus 1945. Wel hoorde hij later dat Vrij Vreugde te maken had met de eerste Koninginnedag na de bevrijding. “De schildering zat op een wand in de garage. Er stonden tafels en je kon er je fiets stallen. Iedereen die zijn fiets stalde – en ze kwamen van het hele eiland naar het Meijer Theater – zagen Vrij Vreugde, zonder dat het een prominente plek had”, aldus Kaptein, die als jongen van 14, 15 jaar al volop meewerkte in het theater, onder meer door toegangskaartjes te scheuren, ijsjes te verkopen en lege flesjes op te ruimen.
Dat Siep van Eck Vrij Vreugde heeft geschilderd noemt Mart Kaptein “aannemelijk”. Eerder circuleerde ook de naam van Piet (Pietje) Stad als maker. Maar die naam kan met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid worden geschrapt nadat Jan Verbiest van de Stichting Juunrenne Leneke van Lente ontmoette. Zij heeft, als dochter van bestuurslid Gerrit van Lente, een indrukwekkend archief van muziekvereniging Sempre Crescendo.
Daaruit kwam naar voren dat Siep van Eck, evenals Van Lente bestuurslid van de muziekvereniging, regelmatig de kwast hanteerde als er decorstukken nodig waren voor revues van Sempre. “Hij hield van klussen en van aanpakken”, zegt zijn dochter Anneke Duvekot-van Eck. “Als er iets moest gebeuren, dan deed hij het, samen met anderen. Hij kon goed schilderen.”
Volle zalen
Van Eck was van oorsprong timmerman en meubelmaker. Later opende hij een winkel in luxe en huishoudelijke artikelen aan de Westdijk 34 in Middelharnis. Siep van Eck was zeer actief in het verenigingsleven, behalve bij Sempre Crescendo bijvoorbeeld ook bij de Oranjevereniging. Een feestje of een mooie voorstelling organiseren was wel aan hem en zijn medebestuurders besteed. Aan het publiek trouwens ook, want een revue trok zonder moeite vijf volle zalen achtereen. In het Meijer Theater natuurlijk, waar behalve uitvoeringen van Sempre en bijvoorbeeld de gymnastiekvereniging ook optredens – van onder anderen Lou Bandy, Henriëtte Davids en Fred Kaps – en vooral veel filmvoorstellingen plaatsvonden.
Van de decorstukken die Van Eck en zijn maten hebben gemaakt, is niets bewaard gebleven. Ze lagen opgeslagen op de zolder van de openbare lagere school, het huidige Diekhuus, die begin jaren zestig te kampen had met een forse brand en veel materiële schade.
Heraut
Maar Vrij Vreugde is er nog. Mede dankzij de Stichting Juunrenne en de projectontwikkelaar die het Meijer Theater veranderde in een appartementengebouw. Leneke van Lente weet bijna zeker dat de wandschildering is gemaakt door Van Eck: “Omdat hij gewend was decors te schilderen, omdat hij betrokken was bij het organiseren van feestjes en omdat hij bugel speelde bij Sempre. De heraut op Vrij Vreugde verwijst daarnaar.”
Het was de bedoeling de gerestaureerde wandschildering, die nu in een metalen frame staat, bij wat voorheen het Meijer Theater was te onthullen op 5 mei. Dat ging niet door vanwege de coronacrisis. Daarna kwam het idee op om de onthulling te doen op 31 augustus, precies 75 jaar na het feest waarvoor Vrij Vreugde is gemaakt. Maar ook dat kon niet doorgaan.
Nu het niet mogelijk was de naam van de schilder bekend te maken tijdens de feestelijke onthulling, kwam de Stichting Juunrenne met de suggestie om dat dan, daags na de Koninginnedag van weleer, te doen in het Eilanden-Nieuws. Waarvan akte.
Historie
Het Meijer Theater ging in 1946 open op initiatief van Klaas Kaptein, uitbater van Hotel Meijer. De eerste film die het theater vertoonde was ‘Het recht op geluk’. “Op de achterste rij stoelen zijn veel relaties gesmeed”, zegt zoon Mart Kaptein. De zaal telde 180 zitplaatsen. Later runde Adri Kaptein, Klaas’ broer, het theater en na 1970 Adam Hoogmoed.
Vrij Vreugde is geregistreerd op oorlogsmonumenten.nl en op helpwandkunstopsporen.nl.
