Ethiek: Kritiek
Een predikant is een mens, net als alle andere mensen. We weten dat mensen fouten kunnen maken. Het zou wel heel hoogmoedig zijn als een prediker de gedachte gaat koesteren dat hij zonder fouten preekt bijvoorbeeld. Dat is eenvoudig niet waar. Daarom is kritiek of een opmerking altijd wel belangrijk. Een predikant die een goed huwelijk heeft, zal veel goede en opbouwende kritiek krijgen van zijn eigen vrouw. Niet voor niets wordt dat weleens de ‘beste ouderling’ genoemd. Ook een kerkenraad is geroepen om de predikant te helpen in en brengen van de Bijbelse boodschap. Daarbij is voorzichtigheid en gepastheid wel erg belangrijk. Het past niet om bijvoorbeeld direct na de dienst maar even flink uit te halen naar de predikant. Dan breken we meer af dan er wordt opgebouwd. We moeten met kritiek dus tijd en wijze weten. Het is ook wat moeilijk als iemand steeds maar weer met het zelfde punt komt. Dan kan de vraag rijzen of dit nog wel integer is.
Een ander punt zijn de gronden van kritiek. Er zijn mensen die om gevoelsredenen kritiek leveren op een predikant. Het gaat dan niet over Bijbelse zaken. Ook gaat het niet om zaken die het belijden betreffen. Het gaat dan meer om gevoelens. De ene mens staat daar wat meer voor open dan de andere. Ook zijn predikanten niet allemaal hetzelfde. De één heeft meer gaven dan de ander. Ook is de ene prediker meer emotioneel dan de andere. En heel veel mensen vinden het fijn als een predikant gevoelig is voor allerlei zaken. Het citeren van psalmversjes is voor sommigen heel belangrijk. Een andere prediker komt er niet zo toe omdat het graag de leer wil uitleggen en toepassen. Weer een ander legt de nadruk op de exegetische kant van een Bijbelgedeelte. Er is een zekere ruimte waarin we elkaar ook die ruimte moeten gunnen. Kritiek die niet teruggaat op de Bijbel of de belijdenis heeft ten diepste geen zin. Laten we daarmee oppassen. Ook is het niet goed als we de ene predikant gaan vergelijken met de ander. Het komt helaas voor dat mensen zeggen dat je moet preken als iemand anders. Het is wel een bedroevend teken van geestelijke armoede als we iemand gaan nadoen. Elke prediker is geroepen om aan de gemeente Gods Woord door te geven. Hij mag gerust aan de gemeente bekend maken wat de Heere hem door het Woord en door de Geest heeft geleerd. Daarbij zal iedere geroepen prediker zijn eigen accenten hebben.
Tenslotte nog een puntje. Kritiek is soms niet gemakkelijk. Vaak geeft het ook stof om over na te denken. Luther zegt ergens dat de duivel door God wordt gebruikt. Want elke keer dat de duivel Luther aanviel bracht hem dat bij het Woord van God. En zo heeft Luther heel wat geleerd op de school van de aanvechting. Kritiek zouden we ook kunnen opvatten als een gratis advies. De meeste vreemde kritiek heeft soms wel iets waar je je winst mee kunt doen. Kritiek is niet altijd fijn. Maar ook in het gewone leven kunnen we niet groeien door uitsluitend fijne dingen. Soms is een valpartij ook best nuttig. Dan leren we dat er gevaren zijn en dat we op moeten passen. Kritiek kan ons ook sterker maken als we er door gelouterd worden. En loutering is geen on-Bijbelse gedachte. Kortom er is veel over kritiek te zeggen. Het kan best nuttig zijn.