Serie dorpsraden op G-O: Nieuwe-Tonge (5): ‘Als het goed gaat, hoor je niets. Anders wél’
De dorpsraad van Nieuwe-Tonge was twaalf jaar geleden een pilotproject. Het dorp viel nog onder de gemeente Middelharnis en voelde zich, net zoals Stad aan ’t Haringvliet, er een beetje bij hangen, enigszins achtergesteld bij Middelharnis en Sommelsdijk. Een dorpsraad moest het tij doen keren. Daarna, vooral na de vorming van de gemeente Goeree-Overflakkee in 2013, zijn in vrijwel alle eilandelijke kernen dorpsraden ontstaan. Maar er is er niet één met een echte naam: in Bloei! “Door samenwerking met elkaar komen tot een bloeiende kern”, verklaart voorzitter Anne-Karin Guijt die naam. “En er is ook een link met de ons omringende tulpenvelden.”
Hot items?
Nieuwe-Tonge, wat is dat nou voor een dorp? “Er speelt hier weinig, veel hot items zijn er niet”, vindt Dick Jonker, secretaris van de dorpsraad. “Misschien is het hier wel een beetje saai.” Daar is de voorzitter het niet mee eens. Ze noemt direct de N215, een item dat twaalf jaar na de oprichting van de dorpsraad nog steeds hot is. “Een heet hangijzer.”
Piet de Gans, die de penningen beheert: “Dit is geen hallelujaverhaal hoor. Met oud en nieuw 2018 had Nieuwe-Tonge de meeste schade. Dit is verder niet echt een dorp waar iedereen bij je langs komt als je zegt dat je morgen je verjaardag viert. Nee, dan komt er niemand. Je hebt hier ook wel tegenstellingen, vooral tussen kerkelijk en niet-kerkelijk.”
De dorpsraad houdt zich verre van de politiek en neemt geen standpunt in als het gaat om gevoelige materie als bijvoorbeeld de windmolens en de toekomstige locatie van de basisscholen. “De dorpsraad staat er blanco tegenover. Wat wij doen is faciliteren en informeren”, zeggen Jonker en De Gans. Jaarlijks, in oktober of november, houdt de dorpsraad een inwonersavond om verantwoording af te leggen over wat er is uitgevoerd, om te informeren over plannen – ook van de gemeente en de provincie – en om meningen te peilen.
Lastige positie
Guijt: “Wij zijn een doorgeefluik tussen bevolking en de gemeente. We proberen dingen over te brengen en ertussen te staan. Soms is dat een lastige positie en je moet ervoor uitkijken dat je als voetveeg wordt gebruikt. Voor ons is het regelmatig zoeken naar de juiste plaats die je moet innemen. De leden van de dorpsraad zijn ook niet gekozen, wij hebben niet de status van een raadslid. Iets bedenken waar iedereen achter staat is niet te doen. Meestal vindt 98 procent een plan leuk, en die hoor je niet. De overige 2 procent hoor je wel. Ja, dan krijg je weleens wat over je heen. Soms heb ik er een dagtaak aan om de plooien glad te strijken. En soms lig ik er weleens een nacht wakker van. Dan lijkt het wel alsof je in de stroop staat en geen stap verder komt…”
Ter illustratie komt de eerder dit jaar geopende speeltuin aan het Burgemeester Sterkplein op tafel. De dorpsraad is vier jaar bezig geweest om die mooie nieuwe voorziening voor elkaar te krijgen. Vier jaar! Alleen het bepalen van de exacte locatie, samen met de omwonenden, was al een langdurig proces. “Er is veel over te doen geweest”, luidt de samenvattende conclusie. “Hoeveel uren en dagen we er niet mee bezig zijn geweest…” Maar het resultaat mag er zijn. “98 procent is blij”, zegt Jonker. Nieuwe-Tonge heeft de speeltuin overigens mede te danken aan het Windfonds Krammer en het Windfonds Battenoert van Deltawind. Deze fondsen keren geld uit voor projecten die onder andere een breed maatschappelijk draagvlak hebben, voor een grote doelgroep bestemd zijn en tot sociale interactie leiden.
Alleen bijpraten
Een andere illustratie van de lastige positie waarin de dorpsraad zich bevindt, is het huisvestingbeleid. Dat betreft de gemeentelijke gebouwen, waaronder de scholen. De Gans: “Er is een commissie met vertegenwoordigers van de gebruikers van de gebouwen, die zich bezighoudt met de locaties. Uiteindelijk neemt de gemeente een beslissing. Dat is in januari. Maar hoe krijg je de mening van de bewoners van Nieuwe-Tonge hierover boven water? Wij, als dorpsraad, kunnen ze alleen maar bijpraten tijdens de inwonersavond: deze scenario’s zijn er en de raad maakt een keuze. Het is een zaak van de gemeente. Wij zitten tussen het dorp en de gemeente en in de tussentijd krijg je allerlei dingen op je bordje. Ook wel dingen waarmee de gemeente heel enthousiast begint, maar langzaam uitdoven en een stille dood sterven.”
Ondanks het balanceren kan de dorpsraad Nieuwe-Tonge in Bloei! bogen op een aardige serie wapenfeiten. De introductie van de herdenking van de Watersnoodramp hoort daar zeker bij. Dat deze jaarlijkse bijeenkomst inmiddels breed leeft in het dorp is duidelijk: de kerk zit vol en bijvoorbeeld de basisscholen blazen ook altijd hun partijtje mee.
In Dirksland is het monument voor de verdronkenen uit Nieuwe-Tonge op initiatief van de dorpsraad opgeknapt. En in Nieuwe-Tonge zelf zijn twee Watersnoodmonumenten gerealiseerd, een op het Finlandplein en een op de begraafplaats.
Vaste vormen
De speeltuin, die de dorpsraad zo lang heeft beziggehouden, is zeker ook een wapenfeit. Naast “kleine dingetjes” als een bankje in het bos. Guijt, De Gans en Jonker noemen ook de vele “onzichtbare” uren “achter de schermen” die zij hebben besteed aan de windmolens en de reconstructie van de N215. De voorzitter: “De N215 neemt nu wel vaste vormen aan. Komend najaar wordt de helft van het bos gekapt om ruimte te creëren voor de fly-over.” Het ziet ernaar uit dat de provincie, de beheerder van de N215, voorrang geeft aan het reconstrueren van de weg bij Nieuwe-Tonge. Dat zou betekenen dat de aanpak van de rotonde bij Middelharnis later komt.
Als de N215 klaar is, kan de dorpsraad een wapenfeit aan het lijstje toevoegen. Een wapenfeit dat niet bepaald zonder slag of stoot is gerealiseerd, maar ook een mijlpaal die de dorpelingen meer veiligheid schenkt en een eind maakt aan een steeds nijpender verkeerssituatie.
En zo staat er nog meer op stapel. Momenteel is de dorpsraad bezig om in Battenoord een gedenksteen geplaatst te krijgen. Het gaat om een steen die herinnert aan de opening van het gemaal van Battenoord op 15 april 1821. Precies tweehonderd jaar later moet de onthulling van de gedenksteen een feit zijn. De originele steen, waarvan de nieuwe gedenksteen een replica zal zijn, ligt in brokken bij het Sas van Dirksland.
Aantrekkingskracht
Er zijn ook plannen het voormalige weeghuisje van Battenoord in ere te herstellen. Op die manier hoopt de dorpsraad dit onderdeel van Nieuwe-Tonge nog meer onder de aandacht te brengen. Battenoord is overigens nu al een locatie met een zekere aantrekkingskracht. Dat is onder meer het gevolg van de aanwezigheid van twee campings, flamingo’s, een strandje, een watersportvereniging en wandel- en fietsmogelijkheden.
“Misschien kunnen we er iets creëren met geld vanuit het Windfonds Krammer”, zegt Anne-Karin Guijt. “Aan de andere kant heb je weer te maken met wettelijke regels, gemeentelijke eisen, vergunningen en ga zo maar door. Een plan bedenken is één, ‘mar d’r komt un hêale karre mit kaeze achteran’: de papierwinkel waar je dan voor komt te staan Daardoor heb je algauw een looptijd van jaren.”
De dorpsraad hoopt voorts iets te gaan doen op het gebied van eenzaamheidsbestrijding. Dick Jonker: “Hoe krijgen we eenzame mensen uit hun huizen? We hebben daarover contact met de kerken, die ook actief zijn op dat gebied. Doorverwijzen naar activiteiten, dat is de bedoeling.” Gelukkig is Nieuwe-Tonge gezegend met een fantastisch dorpshuis, waarin tal van verenigingen en clubs samenkomen en waar ook voor ouderen van alles te doen is.”
Ga zo door
Bewoners die iets willen melden kunnen altijd binnen lopen bij de maandelijkse vergaderingen van de dorpsraad. “Wij doen dit voor het dorp en hebben niks te verzwijgen. Alles is openbaar”, zegt Dick Jonker. “Maar meestal krijg je te horen: wat jullie doen is goed, ga zo door. Nee, ze staan hier niet met spandoeken voor de deur.” Voorzitter Anne-Karin Guijt: “Als het goed gaat, hoor je niets. Anders wél.” Piet de Gans: “Ach, het is niet allemaal kommer. Het werk voor de dorpsraad is leuk om te doen. Maar je loopt af en toe tegen een probleem aan. In de tijd van de windmolens heb ik weleens gedacht: goh, de manier waarop ze hier met elkaar omgaan is wel anders dan in het bedrijfsleven…”
Samenstelling dorpsraad Nieuwe-Tonge in Bloei!
De dorpsraad Nieuwe-Tonge in Bloei! was jarenlang geen vereniging of stichting. Om het ontvangen van geld van het Windfonds mogelijk te maken, was het nodig een stichting op te richten mét ANBI-status.
Het bestuur bestaat uit vier personen:
Anne-Karin Guijt, voorzitter
Dick Jonker, secretaris
Piet de Gans, penningmeester
Nel Kralt
In een serie artikelen portretteert Eilanden-Nieuws de dorpsraden op Goeree-Overflakkee. Wat voeren ze uit, wat is er bereikt en welke plannen zijn er voor de komende jaren? En: hoe zijn de contacten met de bewoners van het dorp en met de gemeente? Deze week deel 5: de dorpsraad van Nieuwe-Tonge.
