"Voermaatregel voor melkvee slaat nergens op"
Nee, hij is niet mee geweest naar Bilthoven, waar boeren afgelopen woensdag bij het RIVM een trekkerloos maar luid protest lieten horen. “Ik heb er geen tijd voor en ik voel me niet geroepen om bij het RIVM te beargumenteren of het rekenmodel voor stikstofuitstoot in orde is”, zegt Van Adrichem ’s avonds aan de keukentafel in Dirksland. Of er andere Flakkeese boeren in Bilthoven zijn geweest, weet hij niet. Het blijkt in ieder geval niet uit de sociale media die hij raadpleegt op zijn telefoon.
Eerder demonstreerde Peter van Adrichem wel. Dat was op 1 oktober vorig jaar. “We zijn toen met een grote groep Flakkeese agrariërs met trekkers en een bus naar Den Haag geweest. Een man of zestig, akkerbouwers en melkveehouders. Er moest eens wat gebeuren, vond ik. Er moest eens een keer geluisterd worden. Daarna hebben alle partijen om de tafel gezeten. Er is geluisterd en gepraat, gepraat, gepraat. En toen kwam het beleid uit de hoge hoed. Daaruit blijkt dat er met dat luisteren en praten niets is gedaan.”
Pijnpunten
Van Adrichem ziet twee grote pijnpunten. Het eerste is dat de uitstoot van stikstof in de agrarische sector omlaag moet om bouwers van woningen en wegen de ruimte te geven te bouwen én dus stikstof uit te stoten. “Dat is een onjuiste uitwisseling. Er is een fundamenteel verschil tussen de bouw en de agrarische sector, waar de stikstofuitstoot een onderdeel is van de kringloop. Kijk je alleen naar de uitstoot, dan vergeet je een heel deel van de agrarische kringloop: het deel waarin stikstof juist wordt vastgelegd.”
Eerder lichtte Peter van Adrichem de kringlooplandbouw toe in deze krant. Hij is een van de boeren op Goeree-Overflakkee die actief bezig zijn koolstof vast te leggen.
Dan het tweede pijnpunt: de voermaatregel. Eiwitrijk krachtvoer, zoals soja en biks, is vanaf 1 september verboden. Het eiwitgehalte van het aangekocht krachtvoer mag niet hoger zijn dan 16,4 tot 19,1 procent, afhankelijk van grondsoort. Ter vergelijking, soja bevat bijvoorbeeld 44 procent eiwit. Die verlaging zou leiden tot minder ammoniakuitstoot en daardoor minder stikstofuitstoot.
Voor melkveehouders is het de vraag hoe ze door deze rantsoenering de gezondheid van de koeien en de productie van de melk op peil kunnen houden. Van Adrichem: “Wij gebruiken grondstoffen van eigen land voor de voeding: gras en mais. Hoeveel we aan soja, biks en raap toevoegen om aan de 15, 16 procent eiwit in het totale rantsoen te komen, varieert per dag. We sturen het rantsoen dagelijks bij aan de hand van parameters in de melk: is er meer of minder eiwit nodig? De samenstelling van het voer varieert en is ook bij elke veestapel in Nederland anders.”
Niet meer sturen
Daar past dus geen algemene voermaatregel bij die soja, biks en raap verbiedt. Wat de boeren extra steekt is dat hun vakmanschap terzijde wordt geschoven. “Ik mag niet meer sturen. Wat mag ik dan nog wel? Dit is een belangrijk deel van mijn vak, van wat ik doe. Dat kun je toch maar niet zo onmogelijk maken?”, zegt Peter van Adrichem.
Hoe het verder moet? 1 september komt met rasse schreden dichterbij. “Ik kan me niet voorstellen dat het doorgaat”, zegt Van Adrichem, die de voermaatregel kenschetst als ad hoc en bovendien ernstige twijfels heeft over het beoogde resultaat: meer woningen en bredere wegen. Misschien moeten zijn koeien straks meer gras te eten krijgen om de gezondheid en de melkproductie op peil te houden, maar dat is niet eenvoudig te bewerkstelligen op deze korte termijn.