voor u gelezen: Loskomen uit de greep van narcisme
Vanuit persoonlijke ervaring weet coach en trainer Marion Lutke wat het inhoudt om in de greep te raken van een narcist. Ze ervaarde de gevolgen van een dergelijke relatie aan den lijve. Zowel privé als in haar werk kreeg ze hier een aantal keren mee te maken. Ze werd verliefd op iemand die haar mentaal en fysiek steeds slechter behandelde. In het voorwoord vertelt de schrijfster: “Het verraderlijke is, zoals ik ook heb ervaren, dat je denkt dat je met een normaal gezond iemand te maken hebt. Als je een klik voelt, schenk je die persoon je vertrouwen en daar gaat het mis. Eerst is er niets te merken. Maar als de band stevig genoeg is, worden beetje bij beetje je zelfvertrouwen en je gevoel van eigenwaarde afgebroken. Meestal gaat de narcist daarbij heel subtiel te werk.”
Gebrekkige gewetensfunctie
Onder de radar gaat de narcist zijn weg en maakt dus ook veelal ongezien slachtoffers. De auteur benoemt de kenmerken van narcisme in een lange, maar overzichtelijk opgestelde lijst. Een kleine greep hieruit: gebrekkig zelfinzicht, vindt zichzelf bijzonder en uniek, slecht inlevingsvermogen, wordt depressief en woedend bij soms kleine tegenslagen, schept vaak op over eigen prestaties en haalt de prestaties van anderen naar beneden, heeft geen gevoelsempathie, afwijkend slaap- en leefritme, geeft anderen de schuld van wat misgaat, voelt zich innerlijk leeg, is emotioneel onderontwikkeld, voelt zich superieur ten opzichte van anderen, wil wel liefde ontvangen, maar kan die niet geven.
Kenmerkend is ook een gebrekkige gewetensfunctie en het egoïstisch handelen zonder wroeging. Hierin is verschil te zien met een persoon die incidenteel egoïstisch handelt en hier vervolgens spijt van heeft.
Narcisme of narcistische trekken
Het diagnostisch en statistisch handboek van psychiatrische stoornissen, kortweg DSM-5 (V), geeft een basisindeling van psychiatrische stoornissen. Dit handboek gebruiken psychiaters en psychologen bij het stellen van een diagnose. Bij categorie drie wordt het antisociale/psychopathische type genoemd. Daarbinnen zijn weer diverse onderverdelingen en komt bijvoorbeeld ook het type ‘openlijke narcist’ voor.
Er zijn overigens meer mannen dan vrouwen met narcisme. De auteur meldt dat uit onderzoeken blijkt dat 0,1 tot 3,9 procent van de mensen aan NSP (narcistische persoonlijkheidsstoornis) lijdt. Dit aantal lijkt de laatste jaren toe te nemen, ook onder jongeren. Hierin is weer onderscheid te maken tussen narcisme en het hebben van narcistische trekken.
Onder de radar en manipulatie
Wat minder bekend is het type ‘verborgen of stille narcist’. Zij worden vaak minder snel herkend omdat een van de overkoepelende kenmerken van narcisme het onder de radar opereren en manipulatie is.
De auteur kreeg in haar praktijk schrijnende verhalen te horen van mensen die in de greep van een narcist raakten.
Sommige mensen maken meer kans dan anderen om verwikkeld te raken in een relatie met een narcist. Te denken valt aan mensen met hooggevoeligheid, mensen die zich meer hebben leren aanpassen dan anderen en zij die empathisch zijn. Ook christenen lopen grotere kans om in een relatie met een het hierboven genoemde type mens verwikkeld te raken.
Loskomen en heling
Vanuit bijbels perspectief en in de kerk wordt geleerd oog te hebben voor je naaste. Dit klopt, maar de auteur wil helpen behoeden aan het voorbij gaan aan jezelf. God liefhebben boven alles, het grootste gebod, en je naaste liefhebben als jezelf, wil zeggen dat het ook een belangrijke opdracht is om jezelf lief te hebben. Vanuit dit Bijbelse perspectief wil de auteur mensen die slachtoffer werden van een narcist hulp bieden. Daar zit ook meteen de meerwaarde van dit (hulp)boek.
Het goede nieuws is dat het zeker mogelijk is om los te komen uit de greep van een narcist. Hoe om te gaan met de pijn na het losmaken, het helen na een relatie met een narcist en de valstrikken tijdens herstel?
Bij heling zijn de letters van het Engelse woord HEAL cruciaal: Herkenning, Erkenning, Acceptatie en Loslaten.
De praktische vragen, bemoedigingen en tips nemen een belangrijke plaats in dit boek in. Een aanrader voor een scherpe prijs!