Oud & Wijs: ”Niemand in de hele wereld had zo’n leuk schooltje als ik”
Goedereede was de enige kern waar eind jaren vijftig vorige eeuw nog geen kleuterschooltje was. Het houten gebouwtje, dat na de ramp was neergezet als verenigingsgebouw in Stellendam, werd na de voltooiing van het Haegse Huis naar Goedereede gebracht om nu als kleuterschooltje te dienen. In januari 1959 startte de school met Nely Hagens (1936) als waarnemend hoofd. Er was voor haar door het bestuur dispensatie verleend, omdat ze de opleiding nog niet voltooid had. De Goereeërs waren maar wat trots op het nieuwe schooltje. Iedereen liep weg met juffrouw Hagens, die erom bekend stond nooit maar dan ook nooit boos te worden. “Ik ben gewoon mezelf en ik houd van kinderen”, geeft Nely als verklaring. “De spontaniteit van kinderen vind ik zo mooi. Als je ze liefde en aandacht geeft, krijg je er zoveel voor terug. Ze moeten zich ook geborgen voelen. Ik vond het verder altijd belangrijk, dat ze weten, dat je er voor hen bent en dat je ze begrijpt. Kinderen voelen het aan als je ze vertrouwen geeft. En je moet eerlijk zijn. Als er eens iets is, moet je er over praten en nooit hard zijn.” Het bleek een gouden formule. Ze werd op handen gedragen, niet alleen door haar kleuters, maar ook door hun ouders. Nu ze ouder is, zijn kinderen nog steeds dol op haar. “Met mijn kleine buurmeisje Femmetje van vijf speel ik bijvoorbeeld moeder en baby. Dan is Femmetje de moeder en ik baby en dan kruip ik over de grond. Prachtig!”
Humor
Grote gezinnen, hard werken en weinig luxe. Dat waren de jaren vijftig. Nely bewaart mooie herinneringen aan die tijd. “In Goedereede was het heel gezellig. Het was een aparte plek. Er was veel liefde voor de kinderen en veel sociale controle. Goereese kinderen waren zo leuk: heel spontaan, ze konden goed zingen en hadden een enorm gevoel voor humor. Niemand in de hele wereld had zo’n leuk schooltje als ik, maar dat kwam ook door het gouden bestuur. Juffrouw Glas, de inspectrice, waar altijd iedereen voor sidderde en die altijd onaangekondigd het pad op kwam, roemde altijd de rust en sfeer op school.” Het is nog steeds een beeld om stil van te worden. Een juffrouw voor een klas met veertig kleuters, in haar eentje. Nely haalt haar schouders op. “Ach, zo was het en je deed het gewoon. Vaak had ik er ook nog wel twee ‘zwart’. Die waren dan ongunstig jarig, en ach, daar kneep ik dan een oogje voor dicht. Wat geeft dat nu, twee meer?” Dat er door het harde werken en de grote gezinnen misschien weinig tijd en aandacht voor de kinderen thuis was en dat de lieve juffrouw op school, die aandacht gaf, daarom op handen werd gedragen, bestrijdt Nely. “Zo heb ik dat zeker niet ervaren. Ik vond juist dat er heel veel liefde en aandacht voor de kinderen was. Niet alleen van de ouders maar ook van de opa’s en oma’s.”
Adrem
Juffrouw Hagens deed altijd veel leuke dingen met haar kinderen. Ze leerde haar kleuters het liefst spelenderwijs. Toch waren er ook duidelijke regels. “In het leven kun je ook niet zomaar wat aan rotzooien. Zo werkt het niet. Dus moet je jong beginnen om er een beetje lijn in te brengen. Zo klein als ze zijn, kinderen kunnen een heleboel. Er wordt in de klas niet geschreeuwd of gegild en we staan niet op banken en stoeltjes. We gaan wél leuke dingen doen. Ik vond het ook belangrijk om met de tijd mee te gaan, maar het goede uit de oude tijd wilde ik ook behouden; de blokkendozen bijvoorbeeld. Die had ik nodig voor de begrippen voor-, achter-, zij- en onderkant. Ze moesten dat goed leren, want dat is de basis voor later bij wiskunde. Netjes leren vouwen, puntjes op de puntjes, is belangrijk voor de fijne motoriek. Ik had eens een jongetje in de klas, die niet zo netjes gevouwen had. Ik bekeek het werkje en zei dat ik er niet zo over te spreken was. Ik deed het nog een keer voor en moedigde hem aan het weer te proberen. Ik weet zeker, zei ik, dat je het dan beter kunt. Toen kwam ik bij de volgende. Ik keek naar zijn blaadje, maar gaf niet meteen een reactie. “Zeker ook niet over te spreken”, zei dat jochie meteen. Zo adrem! Daar moet je toch om lachen? Oh, als ik er aan terug denk, zie ik het weer voor me.” Dat kinderen tegenwoordig anders zouden zijn dan vroeger, dat gelooft ze niet. “Ik merk het niet in elk geval. Ik zie wel dat ouders veel meer van een leerkracht verwachten. Het lijkt me ook nu veel moeilijker om in het onderwijs te werken dan toen. Het is zo’n andere tijd. Ouders werken allebei en zijn veel mondiger dan vroeger en komen veel vaker naar school. Bovendien zijn ouders van nu heel erg met hun kinderen bezig. Kinderen moeten heel veel. Ze moeten sporten, naar het cabaretklasje, naar muziekles. Natuurlijk wil iedereen graag het beste voor zijn kinderen, maar de kinderen moeten het wel allemaal aankunnen. Er moet zoveel en er wordt zo gepusht. Ik geloof in een liefdevolle benadering om het kind vooral gelukkig in zijn eigen kunnen te laten zijn.”
Compliment
Het was voor de kleine Klaasje Roos een tegenvaller dat Nely na een gezellige tweede pinksterdag met vriendinnen bij Bouman in Ouddorp, de voorloper van Het Fletcher Hotel Duinzicht, kennis kreeg aan Iek Risseeuw, zoon van de notaris in Goedereede. Klaasje wilde met zijn juffrouw trouwen, maar Iek en Nely vielen als een blok voor elkaar. “Het was liefde op het eerste gezicht. Dat ik al veertig kinderen had, heeft hem gelukkig niet weerhouden”, lacht Nely. Ze trouwden in 1964 en kregen samen een zoon, Adriaan. Iek - een grote man, die door de kinderen van school nog wel eens voor haar vader werd aangezien, als ze ze tegenkwamen bij een rondje wandelen op zondag - kreeg een betrekking in Oosterbeek. En zo vertrokken zij in 1966 van het eiland. Goedereede was in rouw. Nely vervolgt: “De haevene is overgelaope van alle traenen” had de moeder van Brammetje Redert gezegd. Ik heb gehuild, gehuild van heimwee. Ik voelde me zo thuis in Goedereede, en nog. U bent één van ons, hadden ze me gezegd. Een mooier compliment kun je toch niet krijgen? In Goeree zwaaide iedereen naar me en ik groette terug. In Oosterbeek hoefde ik mijn hand niet op te steken. Ik kende er niemand.” Door de jaren heen heeft ze samen met Iek ook in Oosterbeek weer een mooi sociaal leven opgebouwd, maar Goedereede heeft nog steeds een speciaal plekje in haar hart. Haar abonnement op Eilanden-Nieuws helpt haar al jaren om op de hoogte te blijven van alles wat er speelt. Ze logeert nu bij haar vrienden Trijnie en Bram Buth in Middelharnis. “Ze zijn als familie en ik ben heel erg graag hier. Ik heb altijd mijn best gedaan de contacten op het eiland te onderhouden. Toen ik tachtig werd, hebben ze in Goedereede, in woonzorgcomplex Westvoorne, zelfs een verjaardagsfeest voor me georganiseerd. Het was zo leuk om al die kleuters van toen weer terug te zien.”
Alleen
Je staat er nauwelijks bij stil. Tegenwoordig heeft iedereen redelijk eenvoudig toegang tot het onderwijs dat men wil. Nely moest er wat voor over hebben om haar hoofdakte op de kweekschool te kunnen halen. Goeree-Overflakkee was nog een eiland. De reis naar Rotterdam, naar de kweekschool, was een mijl op zeven. Met de bus ging ze naar de boot en dan met het trammetje verder. “Ik wilde zo graag die akte halen. Twee jaar lang ging ik op en neer naar Rotterdam. Maar ik heb zwarte sneeuw gezien. Dan stond ik ’s avonds laat in het donker op de boot te wachten in mijn eentje. Alles was gesloten. Als ik dan langs verlichte huizen ging, dacht ik weleens, als die mensen zouden weten, dat ik hier alleen liep, zouden ze me vast binnenlaten.” Met de laatste boot, om half twaalf, kon Nely terug naar Flakkee. Zeker met slecht weer, in wind en regen viel de reis niet mee. Maar aan opgeven dacht ze niet. “Oh nee, ik vond het veel te leuk.”
Honderd
Het ouder worden gaat haar goed af. Hoewel haar leven anders is geworden na overlijden van Iek in augustus 2019, na een ziekbed van enkele jaren. Ze waren bijna zestig jaar heel gelukkig samen. Nely slaat zich er dapper doorheen. “Ik wil honderd worden”, lacht ze. Maar wie haar zo ziet, zou zeggen, dat de lat nog wel wat hoger kan. Haar gezondheid is prima, haar geest is scherp en ze snelt door de kamer. Ze lacht opnieuw: “Ik heb nu last van hielspoor, anders had ik nog harder gelopen!”
