Opinie: Jongeren zijn het kind van de rekening
Op studieleningen na houdt het BKR (Bureau Kredietregistratie) alle financiële schulden bij van alle Nederlanders. Die studieschuld is echter wel een van de grote ‘boosdoeners’. Een paar honderd euro voor een nieuwe smartphone is te overzien, hoewel dit zeker voor jongeren een behoorlijk bedrag is. Maar ja, die smartphone… Een studieschuld is echt andere koek. Die loopt tegenwoordig al snel op richting de 14.000 euro.
Zo’n schuld heeft grote gevolgen, omdat juist jongeren in deze tijd moeilijk aan een vaste baan komen. Ze kunnen daardoor hun schuld niet aflossen. Ze mogen aan de slag als flexwerkers, die bij tegenslagen als eerste op straat worden gezet. Of ze gaan (vaak noodgedwongen) aan de slag als zzp’er, die in moeilijke tijden niet meer worden ingehuurd. Dat blijkt maar weer eens tijdens de huidige coronacrisis.
Na de studie werk zoeken en een gezin stichten, dat ziet het overgrote deel van afgestudeerde jongeren wel zitten. Een huis kopen is anno 2020 echter al een grote uitdaging in Nederland. Je hebt tenminste uitzicht nodig op een vaste baan, of je moet goede jaarcijfers kunnen overleggen. Lukt het jongeren om een hypotheek af te sluiten, dan wordt die studieschuld vaak verzwegen.
Eerlijk zijn is altijd de goede en verstandige keuze, tegelijk is het verzwijgen van een studieschuld prima te verklaren. Het te lenen bedrag daalt dan immers zo hard, dat een woning er vaak niet in zit. Spaargeld is er niet, eventuele bijverdiensten waren hard nodig om de hoge huur voor een kamer te kunnen betalen. De hypotheek, het aflossen van de studieschuld en alle andere vaste lasten zijn vervolgens zo’n hap uit het inkomen, dat betalingsachterstanden haast onvermijdelijk zijn.
De keuze om de studiefinanciering aan studenten per 1 september 2015 om te zetten in een lening, heeft grote gevolgen voor de jongeren die nu afstuderen en zich willen settelen. Er zijn geen betaalbare huizen en er is nauwelijks vast werk om schulden af te kunnen lossen. Om nog maar te zwijgen over de stress die wordt ervaren als het geld op is en de maand nog lang niet voorbij.
‘We moeten jongeren beter voorlichten’ is de kramp waar iedereen weer massaal in schiet. Alsof de jongeren alleen het probleem zijn. Voorlichting geven over omgaan met geld en de financiële gevolgen van studeren is altijd goed, maar gaat de echte problemen niet oplossen. Beter economisch beleid voor de lange termijn en meer betaalbare woningen bouwen wel.