Opinie: Corona-app? Liever een app voor gezond verstand
Hoe je verder ook over apps, bijbehorende smartphones en het gebruik ervan denkt, de reflex was ook in de coronacrisis fascinerend. Bij een virus gingen we altijd meteen koortsachtig op zoek naar een medicijn. Tegenwoordig ontwikkelen we net zo koortsachtig een app. In dit geval de corona-app.
Niet dat het helpt tegen corona hoor, die app. Dat je ‘m op je telefoon installeert en vervolgens immuun bent voor het virus. Je krijgt een waarschuwing als je in de buurt bent (geweest) van een besmet persoon. De gegevens die de app verzamelt, worden gedeeld met de GGD. De Nederlandse overheid denkt dat minstens 60 procent van de Nederlanders de app moet installeren om het beoogde effect te creëren: ‘de verspreiding van het coronavirus tegengaan’.
Uit onderzoek van drie universiteiten bleek deze week dat slechts een derde van de Nederlanders de app meteen zou installeren. De angst van veel Nederlanders is evident: door de app te installeren kan de overheid nog beter in de gaten houden wat je wanneer met wie doet. Het is een te grote inbreuk op de privacy. Die angst is begrijpelijk. De tot nu toe ontwikkelde apps bleken gemakkelijk te misbruiken voor andere doeleinden.
De controledwang van de overheid zou echter het grootste punt van zorg moeten zijn. Alles moet in de gaten gehouden, vastgelegd en gecontroleerd worden. De corona-app is de nieuwste tool. Wat is de volgende stap? Mensen zonder app de toegang weigeren tot winkels en andere gelegenheden? Dat doet denken aan nazipraktijken uit WOII, maar is een vraag die écht werd gesteld aan de deelnemers van het onderzoek naar de corona-app. Het geeft te denken.
De coronamaatregelen waren in de beginperiode nog goed uit te leggen (virus indammen door lockdown), maar dat wordt steeds moeilijker omdat het virus langzaam uitdooft. Dan moet je dus een goed verhaal hebben voor het introduceren van een app, waarbij veel mensen het gevoel hebben dat ze daardoor nog meer in de gaten gehouden worden. Om de app te installeren, moet je de overheid kunnen vertrouwen. Ook moet de overheid maatregelen nemen die dit vertrouwen opwekken of aanwakkeren. Een vliegtuig vol proppen met 350 mensen die bijna bij elkaar op schoot zitten, maar verder overal 1,5 meter eisen en dit zelfs vastleggen in een speciale wet helpt dan echt niet. En hoe kan de overheid van mensen verwachten dat vertrouwelijk met hun gegevens wordt omgegaan, als steeds weer blijkt dat diezelfde overheid het niet zo nauw neemt met de privacy en rechten van haar burgers?
Apps en de bijbehorende apparaten zijn niet meer weg te denken in deze tijd. Er gebeurt veel goeds mee, maar we worden steeds afhankelijker van al die apps. Het is tijd dat het gezonde verstand weer de overhand krijgt in Nederland. Misschien dat daar een app voor gemaakt kan worden.