Het eerste transport – Het waargebeurde verhaal van 999 meisjes in Auschwitz
De meisjes kregen op 25 maart 1942 een oproep om zich te melden op het plaatselijke station om te gaan werken voor de overheid. Aanvankelijk waren de meesten van hen vol trots een steentje bij te kunnen dragen voor het vaderland. Het plan erachter was echter huiveringwekkend. De regering van hun land betaalde per meisje 500 Reichsmark aan de nazi’s, die hen voor dit bedrag vervolgens wegvoerden naar Auschwitz.
Slechts een handjevol van hen zal uiteindelijk na de bevrijding terug keren.
Interviews en eerbetoon
Door middel van jarenlang diepgaand onderzoek, interviews met overlevenden en familieleden van omgekomenen ontstond dit document dat een eerbetoon moest worden aan deze honderden joodse tienermeisjes die het eerste transport naar Auschwitz vormden. De schrijfster gaf hen door deze lijvige publicatie een naam en een gezicht.
De nietsvermoedende meisjes nemen in maart 1942 afscheid van hun ouders, niet wetend dat de meesten van hen elkaar nooit meer terug zullen zien. Ze komen na hun transport terecht in een regime waar de meest ontstellende en nietsontziende wreedheden plaatsvinden. Niet voor niets zegt de auteur in het nawoord dat het schrijven van dit boek bij tijden emotioneel belastend voor haar was en dat ze dankbaar is voor de steun die ze tijdens zulke momenten kreeg van haar vrienden en familie.
Handjevol overlevenden
Voor het handjevol overlevende meisjes blijkt na thuiskomst bleek dat lang niet alle ouders de oorlog hadden overleefd. “Ria Hans (#1980) legde de 1000 kilometer van Duitsland naar huis te voet af. Toen ze in augustus 1945 arriveerde woog ze 39 kilo. Ze was sinds de bevrijding aangekomen. ‘Ik was erg ziek. Mijn huid, je kon me niet eens een injectie geven. Mijn lichaam was volkomen uitgedroogd, tot mijn moeder me kokosoliebaden gaf.’ Ria was één van de weinigen wiens ouders de oorlog hadden overleefd. Haar vader had een boerderij buiten de stad. En toen het in de stad ‘begon te stinken’, verhuisde de hele familie naar de boerderij.” (p.359)
Nauwgezet speurt de schrijfster naar sporen van de 999 meisjes tijdens en na hun transport en verblijf in Auschwitz. Voor haar minutieuze onderzoek en haar grote verdienste om met dit boek een eerbetoon te brengen aan al deze meisjes ontving de auteur de Yad Vashem onderscheiding.
Met een uitgebreid nawoord, bibliografie, verantwoording van illustraties en opgenomen foto’s.
Oceanen van inkt
Een indringend document dat je af en toe weg moet leggen vanwege de ernst en de doordringendheid van de niets verhullende wrede feiten. Dit kan een afweging zijn om dit boek niet ter hand te nemen.
Het is hoe dan ook een grote verdienste van de schrijfster dat ze deze 999 joodse tienermeisjes aan de vergetelheid heeft ontrukt en hun namen eert.
“Als de oceanen inkt waren en de luchten papier, dan nog zou ik de gruwel die ik moet doorstaan niet kunnen beschrijven.” (opgenomen citaat van een Poolse jongen in het getto van Krakau).